Günümüz Türk Animasyon Sineması’na Modernleşme Kuramları Ekseninde Bir Bakış

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 47 - 71, 19.12.2017

Zeynep Çetin Erus , Birgül Alıcı

Öz

Türk Sineması’nın özellikle kendi anlatım diline kavuştuğu 1950’li yıllarından itibaren dönemin iktidarları-nın modernleşme politikalarının da etkileriyle farklı sinema türleri denenmiş, bunlardan biri olan animasyon türü de kendi sinema diline farklı evrelerden geçerek gelmiştir. Günümüzde sayıları gittikçe artan şekilde sinemalarda ve yerli çocuk kanalları başta olmak üzere TV kanallarında sıklıkla gördüğümüz animasyon yapımlardan yerli animasyon sinema filmlerine modernleşme kuramları ekseninde bakmak bu çalışmanın konusudur. Çalışma, günümüz animasyon filmlerine modernleşme kuramlarının gelenek-modern ikilemi e-skeni üzerinden RGG yaAs filmi özelinde bakmayı amaç edinmiştir. Çalışmanın kuramsal bölümünde litera-tür taraması, analiz bölümünde içerik ve söylem analizi yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada RGG Ayas’ta geleneksel öğelerin modern bir üslupla yorumlandığı görülmüştür. Ayrıca filmde Batılı ülkelerin ideolojileri ve kültürlerine ait unsurların da azımsanmayacak oranda yer aldığına dair veriler elde edilmiş ve bu veriler değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Animasyon Film, Türk Sineması, Modernleşme, Modernleşme Kuramları

Kaynakça

• Abalı, Nefise (2012). “Türkiye’de Animasyonun Dünü ve Bugünü”. Bilişim: Aylık Bilişim Kültürü Dergisi, Yıl:40, 147 (106-113).
• Altun, Fahrettin (2011). Modernleşme Kuramı Eleştirel Bir Giriş. 3. Baskı. İstanbul: Küre Yayınları.
• Aytekin, A. (2013). “Osmanlı-Türk Modernleşmesinin Düşü nsel, Ekonomik ve Bürokratik Kodları”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 30 (313-329).
• Chodak, Szyman (1973): Societal Development: Five Approaches with Conclusions from Comparative Analysis. New York: Oxford University Press.
• Coşkun, İsmail (1989). Modernleşme Kuramı Üzerine. Sosyoloji Dergisi, 3.1 (289-304).
• Çeviker, Turgut (1996). “Türk Canlandırma Sineması Üzerine”. Türk Sinemasında Kısa Film: Kurmaca, Belgesel ve Canlandırma Sineması Üzerine Bir Soruşturma içinde. ss.249-261, Ankara: KİV Yayıncılık.
• Dursun, Çiler (2002). İdeoloji ve Özne: Türk-İslam Sentezi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eisenstadt, S. N. (1966). Modernization: Protest and Change. New Jersey: Prentice-Hall.
• Erkılıç. Hakan (2003). Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı ve Bu Yapının Sinemamıza Etkileri. Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erkılıç, Hakan (2008). “Sinema Politikaları Çerçevesinde Filmlere Sağlanan Devlet Desteği”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 33.1 (57-71)
• Erus, Zeynep Çetin (2015). Genç Sinema ve Devrimci Sinema Hareketleri. İstanbul: Es Yayınları.
• Erus, Zeynep Çetin (2007). “Film Endüstrisi ve Dağıtım:1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü”. Selçuk İletişim, 4.4, (5-16).
• Erus, Zeynep Çetin (2005). Amerikan ve Türk Sinemalarında Uyarlamalar Karşılaştırmalı Bir Bakış. İstanbul: Es Yayınları.
• Esen, Şükran Kuyucak (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları. 2. Baskı. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Evren. Burçak ve M. Yıldırım (2014). Türk Sinemasının İlk Uzun Metrajlı Çizgi Filmi Evvel Zaman İçinde. Adana: Altın Koza Kültür Sanat Merkezi Ulusoy Matbaa.
• Giddens, Anthony (1998). Modernliğin Sonuçları (çev: Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Harrison, David (2005). The Sociology of Modernization and Development. London and New York: Routledge. Hünerli, Selçuk (2005). Canlandırma Sineması Üzerine. İstanbul: Es Yayınları.
• Kalkan, Fatih (2016). Türk Animasyon Sineması Tarihi. Animasyon Gastesi. http://www.animasyongastesi. com/turk-animasyon-sinema-tarihi/ (Erişim Tarihi: 01.05.2017).
• Karakaş, S. E. (1997). Osmanlı Batılılaşması Sürecinde Pozitif Düşünce ve Yabancı Okullar, Yeni Ümit Dini İlimler ve Kültür Dergisi, 9.35.
• Kartal, Zihni (.t)..y http://www.vergi.tc/makaleDetay/SizdenGelenler/Filmcinin-KDV-Sevinci/ b4ac27af-42dd-4559-a4f8-b17bd4895cff, (Erişim Tarihi: 10.01.2017).
• Kongar, Emre (1995). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, 6. Basım. Remzi Kitabevi, İstanbul. Milliyet Gazete Arşivi, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Semiha%20Yanki/ Erişim Tarihi: 11.02.2017
• Oktay, Ahmet (1997). Türkiye’de Popüler Kültür. 4. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Oskay, Ünsal (2013). Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım. 8. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Önür, M. Kurtbay (23.08.2011). Çizgimiz Düzeliyor! http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a503567. aspx, (Erişim Tarihi: 20.01.2017).
• Özertem, Tekin (1996). “Türkiye’de Canlandırma Sineması”. Türk Sinemasında Kısa Film: Kurmaca, Belgesel ve Canlandırma Sineması Üzerine Bir Soruşturma. ss.299-305, Ankara: KİV Yayıncılık.
• Sipahioğlu, Ahmet (1999) Türk Grafik Mizahı 1923-1980. 1. Baskı. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Taslaman, Caner (2011). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de İslam. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• TDK, Mendebur. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=MENDEBUR, (Erişim Tarihi: 02.06. 2017)
• Yavuz, Deniz (2012). Türk Sineması’nın 22 Yılı. 1990-2011 Sayısal Verilerle 22 Yıllık Döneme Bakış. İstanbul: Antrakt Sinema Kitaplığı.
• Yavuzkanat, M. Selçuk (t.y.). Türkiye’de Devlet Sinema İlişkisi. Mekam. http://mekam.org/mekam/turkiyede- devlet-sinema-iliskisi Erişim Tarihi: 01.05.2017.
• Yenen, İbrahim (2012). Türk Sinemasında İslam(cılık) Pratiği: Milli Sinema Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 1 (3) (240-271).
• Yıldırım, Ergün (2012). Hayali Modernlik Türk Modernliğinin İcadı. 2. Baskı. İstanbul: Doğu Kitabevi.