SİYASAL İLETİŞİMDE ANADOLU AJANSI’NIN ROLÜ

Yıl 2014, Sayı: 4, 107 - 127, 25.07.2014

Muzaffer Şahin

Öz

Siyasal iletişimde kitle iletişim araçlarının yeri büyüktür. Yöneten yönetilen ilişkilerini ve seçim dönemi çalışmalarını kapsayan siyasal iletişim, medya aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Siyasal iletişimin gerçekleşmesini sağlayan medya sektörü içinde gazete, dergi, radyo, televizyon, internet medyası, yeni medya, sosyal medya, mobil ortamlar vb. sayılmaktadır. Günümüzde tartışma konusu, hangi medya tekniğinin siyasal iletişimde daha etkin olduğudur; televizyon mu, gazete mi, yeni medya mı? Genel olarak bir değerlendirme yapılırken bu listeye medya sektörünün en büyük haber tedarikçisi olan haber ajansları da dahil edilmelidir. Özellikle ulusal veya uluslararası etkinliği olan haber ajanslarının siyasal iletişimin altyapısını oluşturduğu unutulmamalıdır. Medyanın “haber toptancıları” olan haber ajansları, genellikle kısa isimleri ya da logoları ile tanınmaktadır. Türkiye’de ise siyasal iletişimin en etkili haber kanallarından biri Anadolu Ajansı’dır AA . Ulusal çapta yayın yapan diğer özel haber ajanslarından AA’yı ayıran temel özellik, kamusal bir kuruluş olması, bir asra yaklaşan tarihsel kesitinde ve günümüzde siyasal iletişime önemli katkı sağlamasıdır. Bu nedenledir ki; daima kurumsal ayrıcalıklarla donatılmış ve korunmuştur. AA, 1925 yılında kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından resmi statünün dışına çıkarılıp, Türk Anonim Şirketi’ne dönüştürülmüştür. Böylece AA’nın siyasal iletişimdeki rolü aktifleştirilmiştir. Günümüzde ise Anayasal “özerklik ve tarafsızlık” statüsünün yanı sıra 2014’te yürürlüğe giren 6518 Sayılı Kanun ile devletin birçok denetim alanından çıkarılmıştır. Bu düzenlemelerle AA’ya devlet, parlamento, hükümet ve siyasi partiler yönünden, siyasal iletişimin merkezinde bir pozisyon verilmiş; Ajans, hükümet ve bürokrasiye karşı güçlendirilmek istenmiştir. Siyasal iletişimde AA’nın varlığı ve rolünün saptanması çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, siyasal iletişim kavramından ziyade haber ajansları ve ağırlıklı olarak AA’nın siyasal iletişime katkısı üzerinde durularak konunun çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Medya, Haber Ajansları, Anadolu Ajansı, Anadolu Ajansı’nın Siyasal İletişimdeki Rolü, AA.

Kaynakça

• AA, 2002-2011 Haber Üretim Raporları, Ankara: Anadolu Ajansı.
• AA, (2014). AA Temsilcilik, Bölge Müdürlüğü ve Bürolar, http://aa.com.tr, (Erişim ta- rihi: 02.06.2014)
• AA, (2014). AA Haber Kategorileri, http://aa.com.tr/,(Erişim tarihi: 07.05.2014).
• AA, (2014). Politika Haberleri, http://www.aa.com.tr/tr/politika, (Erişim 20.05.2014).
• AA, (2014). Seçim Teşekkürü, http://www.aa.com.tr/tr/manset/308185--anadolu-ajan- si-ndan-tesekkur-mesaji (Erişim tarihi: 31.04.2014).
• AA Soru Önergesine Cevap. (2014). http://www.aa.com.tr/tr/haberler/336085--aa- tum-par- tilerin-mitinglerini-ayni-titizlikle-takip-etmistir (Erişim tarihi: 28.05.2014)
• ALEMDAR, K. (2001). İletişim ve Tarih, Ankara: Ümit yayıncılık.
• ANADOLU AJANSI, 25. Yıl, 1920-1945, Ankara.
• ARINÇ, B. (2014). http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/310055--aanin-geldi- gi-nokta-gurur-verici (Erişim tarihi: 05.04.2014).
• ATALAY, B. (2003). Devlet Bakanı, İletişim Şurası, s.16, Ankara: BYEGM Yayını.
• AVŞAR, Z. (2014). Medya Okur Yazarlığı, İletişim ve Diplomasi, Sayı: 2, Ocak-Haziran, s: 5-17.
• AZİZ, A. (2013). Siyasal İletişim, İstanbul: Nobel Yayın.
• BOSTANCI, N. (2003). İletişim Şurası, s. 94, Ankara: BYEGM Yayını.
• ERDOĞAN, R.T. (2014). Seçim,http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/310157 --aa-demokrasimiz-icin-bir-guven-kaynagi-haline-gelmistir (Erişim tarihi: ) 05.04.2014).
• ERDOĞAN, R.T. (2014). AA Yıldönümü Mesajı, http://www.aa.com.tr/tr/manset/ 309613--aa- nin-yayin-politikasini-hazmedemiyorlar(Erişim tarihi: 04.04. 2014).
• EYÜBOĞLU, E. (1999). İletişim, Siyaset, İktidar, Medya (Kitapta Bölüm), Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar, Yayına Hazırlayan Alemdar, Korkmaz, s. 43-55, İstanbul: Tüses Vakfı.
• GİRGİN, A. (2002). Uluslararası İletişim Haber Ajansları ve A.A, İstanbul: Der Yayınları.
• GÜL, A. (2003). Başbakan, İletişim Şurası, s. 21, Ankara: BYEGM Yayını.
• GÜL, A. (2014). http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/310028--aanin-etkinligi- ni-surekli-artirmasi-memnuniyet-verici (Erişim tarihi: 05.04.2014).
• HAZİNE KİT RAPORU (2013). http://www.hazine.gov.tr/default.aspx?nsw=BKs- mUPQeFbnBXCDahrXm1A==-H7deC+LxBI8=&mid=615&cid=27&nm=42# (Erişim tarihi: 15.05.2014).
• IŞIK, T. (2006). Anadolu Ajansı’nın Türk Medyasına katkısı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KILIÇDAROĞLU, K. http://siyaset.milliyet.com.tr/kilicdaroglu-istifa-iddialarini/siya- set/detay/1859983/default.htm (Erişim tarihi: 31 Mart 2014).
• LİLLEKER, D.G. (2006/2013). Siyasal İletişim, Çeviri Editörleri: Yusuf Devran, Alparslan Nas,Betül Ekşi, Yenal Göksun (Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• MUTLU, E. (2005). İletişim Sözlüğü, Ankara: Ayraç Kitabevi.
• OKTAY, M. (2002). Politika da Halkla İlişkiler, İstanbul: Derin Yayınları.
• ONAY, A. (2012). Siyasal İletişimin Tanımı ve Temel Kavramlar, (Kitapta Bölüm), Siyasal İletişim, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, s: 30-51.
• ÖZTOPRAK, İ. (1981). Kurtuluş Savaşında Türk Basını, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• ÖZTÜRK, K. AA’yı Herkesin Gözü Gibi Koruması Gerekir. http://www.aa.com.tr/ tr/kurumsal-haberler/310499--anadolu-ajansini-herkes-gozu-gibi-koruma- si-gerekir (Erişim tarihi: 06.04.2014)
• ŞAHİN, M. (2012). Ajans Gazeteciliği ve Haber Ajansları, Ankara: Pelikan Yayınları.
• ŞAHİN, M. (2013). Ajans Gazeteciliği ve Medya Sektöründe Haber Ajanslarını Etkinliği, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37/Güz 2013, s: 196-210.
• TOKGÖZ, O. (2000). Temel Gazetecilik, Ankara: İmge Kitabevi.
• TOPUZ, H. (1996). 100 Soruda Türk Basın Tarihi, Genişletilmiş İkinci Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• TÜRK, H.S. (1977), Anadolu Ajansı Sorunu ve Çözüm Yolları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 34/1-4, s: 87-145.
• UZUNTUĞ, F., ÖZGÜN, Y. (2012). Siyasal İletişim, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını www.basbakanlik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 02.06.2014)