Eğitimde Mizahın Kullanımına İlişkin Öğretmen Tutumları

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 4, 0 - 0, 01.10.2016

Elif Emine Balta

https://doi.org/10.17051/io.2016.64984

Öz

Genel itibariyle mizah, hoşa gitme özelliği sayesinde insanı eğlendiren, rahatlatan ve/veya güldüren özellikteki söz, kavram veya durumları kapsamaktadır. Eğitim açısından bakıldığında yapılan çalışmalar, mizahın dikkat çekmeyi sağladığı, öğrenmeyi ve öğrenilenleri hatırlamayı kolaylaştırdığını kanıtlamaktadır. Mizahın eğitsel ortamlarda da önemli olduğu görüşünden hareketle bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin mizaha yönelik tutumlarını ve bu tutumların öğretmenlerin cinsiyet, hizmet yılı, branş, mezun oldukları fakülte ve eğitim durumlarına göre değişip değişmediğini tespit etmektir. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Veriler, basit seçkisiz örneklem yöntemi ile Bitlis merkez ve ilçelerinde görev yapan 313 öğretmene ulaşılarak derlenmiştir.  Araştırmanın amacına yönelik olarak veriler araştırmacı tarafından ilgili çalışma için geliştirilmiş olan “Eğitimde Mizahın Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t-testi, tek yönlü Anova testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, katılımcıların mizaha yönelik tutumlarının olumlu olduğu; katılımcılarının tutumlarının cinsiyet, hizmet yılı, mezun oldukları fakülte ve eğitim durumlarına göre değişmediği; bununla birlikte ölçeğin “Eğitimde gerekli görme” başlıklı alt boyutunda öğretmenlerin tutumlarında branşa göre farklılık görüldüğünü göstermektedir. Bulgular, öğretmenlerin eğitimde mizahın kullanımına olumlu tavır sergiledikleri sonucuna ulaştırmaktadır.

Anahtar Kelimeler. Mizah, Tutum Ölçeği, Öğretmen, Eğitim, Dil

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mizah tarzları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(2), 1-8.
• Atçı, A. (2004). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf içi problem davranışlara yönelik müdahalelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Avşar, V. (2008). Öğretmen adaylarının mizah tarzları ve cinsiyet rolleri ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, İ. S. (2006). Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi (İzmir ilköğretim 8. sınıf örnekleminde).Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Başaran, İ. E. (2005). Eğitim psikolojisi gelişim, öğrenme ve ortam. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Chaniotakis, N. (2010). Teachers’ perceptions of humor in teaching. ICERI2010 Proceedings, 1187-1195.
• Çelik, E. (2006). Fizik öğretiminde bilgisayar destekli mizahın öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Çimen, B. (2011). Devlet ve özel okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin öğretim sürecinde mizah kullanma yeterlilikleri konusundaki algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Deiter, R. (2000). The use of humor as a teaching tool in the college classroom. NACTA journal, 44(2), 20-27.
• Demirci, G. (2013). Eğitimde mizah ve karikatür kullanmanın öğrenci başarısı ve motivasyonuna etkisi: Ortaokul 7. sınıf fen ve teknoloji dersi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ersanlı, C. Y. (2010). İngilizce öğretmen adaylarının içinde mizahi öğeler bulunan metinleri algılamalarını geliştirmek. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ivy, L. L. (2013). Using Humor in Classroom. Education Digest. 79/2, 54-57. (http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=27&sid=e75aad06-985b-406e-ac1d-474c4e19a850%40sessionmgr110&hid=101) (Erişim Tarihi: 30.11.2015)
• İnam, A. (bt). Mizah kaynağı olarak eğitim sorunlarına genel bir bakış. http://www.phil.metu.edu.tr/ahmet-inam/mizahkaynagi.htm. (Erişim tarihi: 19.11.2015)
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Kitap.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, S. (2011). Bir öğretim stratejisi olarak sanat eğitiminde mizahın kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kırtay, O. (2012). Reklam iletilerinde mizah kullanımı: Öğeler, teknikler ve uygulama örnekleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Lei, S. A. Cohen, J. L., & Russler, K. M. (2010). Humor on learning in the college classroom: Evaluating benefits and drawbacks from instructors' perspectives. Journal of Instructional Psychology, 37(4), 326.
• Low, G, T. (2000). Humour in the classroom. Teaching and Learning, 11(1), 3-14.
• Oral, G. (2004). Ergenlikte mizah ölçeği. Eğitim ve Bilim, 29 (133).
• Oruç, Ş. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özbay, Y. Palancı, M. Kandemir, M. & Çakır, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal düzenleme, mizah, sosyal özyeterlik ve başaçıkma davranışları ile yordanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2).
• Özkan, H. İ. (2008). Öğretmen ve öğrencideki mizah anlayışının sınıf atmosferine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Özünlü, Ü. (1999). Gülmecenin dilleri. Ankara: Doruk Yayıncılık
• Saltuk, S. (2006). Üniversite öğrencilerinin mizah tarzları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Savaş, S. (2009). İlköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Sidekli, S. Er, H., Yavaşer, R., & Aydın, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (2).
• Topuz (1995). The relationships among popularity, sense of humor and academic achievement. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Torok, S. E., McMorris, R. F., & Lin, W. C. (2004). Is humor an appreciated teaching tool? Perceptions of professors' teaching styles and use of humor. College Teaching, 52(1), 14-20.
• Vendryes, J. V. (2001). Dil ve düşünce. İstanbul: Multilingual.
• Wang, M. Ve Wang, L. (2006). The functions of humor in classroom instruction. Asian EFL Journal. Teachers Article.
• White, G. W. (2001). Teachers' report of how they used humor with students perceived use of such humor. Education, 122(2), 337.
• Yardımcı, İ. (2010). Mizah kavramı ve sanattaki yeri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6).
• Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah tarzları ölçeği'nin (humor styles questionnaire) uyarlama çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Yerlikaya, E. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin mizah tarzları ile algılanan stres, kaygı ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.