Otizm Spektrum Bozukluğu Gösteren Çocuklar için Eğitsel Değerlendirme ve Öğrenme Hızı Öngörüsü Kayıt Formlarının Psikometrik Niteliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 1, 0 - 0, 29.12.2016

Veysel Aksoy , İbrahim Halil Diken

https://doi.org/10.17051/io.2017.33950

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı “Eğitsel Planlama için Otizm Tarama Aracının (Autism Screening Instrument for Educational Planning-3, ASIEP-3)” üçüncü güncellemesinde yer alan Eğitsel Değerlendirme Kayıt Formu (EGİDEKAF) ve Öğrenme Hızı Öngörüsü Kayıt Formu (ÖHÖKAF) informel değerlendirme araçlarının Türkçe formlarının psikometrik niteliklerini incelemektir. Ülkemizde Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan öğrencilerin eğitsel değerlendirmelerinde kullanılmak kullanılabilecek standardizasyonu yapılmış informel değerlendirme araçlarının eksikliği araştırmanın gerekçesini oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 3 özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim almakta olan öğrenciler oluşturmaktadır. EGİDEKAF’ın çalışma grubunda OSB ve Zihinsel Yetersizlik (ZY) tanılı, 35’i kız ve 91’i erkek olmak üzere toplam 126 öğrenci yer almıştır. ÖHÖKAF’ın çalışma grubunda ise OSB ve ZY tanılı, 34’ü kız ve 97’si erkek olmak üzere toplam 131 öğrenci yer almıştır. Performans alımına dayalı veri toplamayı gerektiren çalışmadan elde edilen veriler araçların geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarının yapılması amacıyla analiz edilmiştir. Analiz bulguları her iki aracın da OSB’li çocukların eğitsel değerlendirmelerinde ve öğrenme hızlarının öngörülmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir araçlar olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler. Otizm Spektrum Bozukluğu, İnformel Değerlendirme, Eğitsel Değerlendirme, Öğrenme Hızı Öngörüsü

Kaynakça

• Alev, G. (2011). Pragmatik Dil Becerileri Envanteri'nin Türkçe standardizasyon çalışması (Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden elde edilmiştir. (Tez no: 288468)
• Allen, R. A., Robins, D. L., & Decker, S. L. (2008). Autism spectrum disorders: Neurobiology and current assessment practices. Psychology in the Schools, 45(10), 905-917.
• Amerikan Psikiyatri Birliği, (2001). Psikiyatride hastalıkların tanımlanması ve sınıflandırılması elkitabı, yeniden gözden geçirilmiş dördüncü baskı, (DSM-IV-TR), Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 2000'den çeviren Köroğlu, E., Hekimler Yayın Birliği: Ankara.
• Atamaz, F., Yağız On, A. ve Durmaz, B. (2007). EGE Aphasia Test: Description of the test and performance in normal subjects. Turkish Journal of Physical Medicine Rehabilitation, 53(1), 5-10.
• Avcıoğlu, H. (2011). Özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin eğitsel ve davranışsal değerlendirilmesi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• CDCP, (2012). Center for Disease Control and Prevention. http://www.cdc.gov/Features/CountingAutism/
• Colay, İ. K. (2006). Gülhane Afazi Testi (GAT-2)'nin standardizasyon ve geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden elde edilmiştir. (Tez no: 193095)
• Diken, İ. H., Ardıç, A., Diken, Ö. ve Gilliam, J. E. (2012). Exploring the validity and reliability of Turkish Version of Gilliam Autism Rating Scale-2: Turkish standardization study. Eğitim ve Bilim, 166(37), 318-328.
• Dover, C. J., & Le Couteur, A. (2007). How to diagnose autism. Archives of Disease in Childhood, 92, 540-545.
• Düver, E. (2006). 5-7 yaş grubu normal gelişim gösteren ve özel gereksinimi olan çocukların dil kullanım (pragmatik) becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ege, P., Acarlar, F. ve Turan, F. (2005). Ankara Artikülasyon Testi El Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Erbaş, D. (2012). Güvenirlik. Elif Tekin-İftar (Ed.) Eğitim ve Davranış Bilimlerinde Tek Denekli Araştırmalar içinde Ankara: TPD yayınları.
• Gay, L. R., Mills, G. E., & Airasian, P. (2006). Educational research: Competencies for analysis and application (8th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Glosser, R. (2011). Examination of the relationship between the child behavior checklist/6-18 and the social responsiveness scale parent forms using individuals with high functioning autism. (Doctoral Dissertation). Retrieved from https://dspace.iup.edu/handle/2069/352?show=full
• Gürsel, O. (2012). Özel eğitimde değerlendirme. İbrahim H. Diken (Ed.) Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde. (5. Basım). Ankara: PEGEM Akademi.
• Güven, O. S. (2009). Erken dil gelişimi testi-Üçüncü edisyon’un Türkçeye uyarlama güvenirlik ve geçerlik ön çalışması (Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir Türkiye). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden elde edilmiştir. (Tez no: 236587)
• Güven, O. S., & Topbaş, S.(2009). Validity and reliability measures of TELD-3 to Turkish. ASHA Convention, 18-21 Nov., New Orleans, US.
• Hedrick, D., Prather, E. ve Tobin, A. (1975). Sequenced inventory of communication development. Seattle: University of Washington Press.
• Hresko, W. P., Reid, D. K., & Hammill, D. D. (1999). Test of Early Language Development: Teld 3: Examiner's Manual. USA: Proed.
• Innes, E., & Straker, L. (1999). Reliability of work-related assessments. Work: A Journal of Prevention, Assessment and Rehabilitation, 13(2), 107-124.
• İncekaş, S. (2009). Çocukluk Otizmini Derecelendirme Ölçeği geçerlik ve güvenilirlik çalışması (Yayınlanmış tıpta uzmanlık tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İzmir, Türkiye) http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden elde edilmiştir. (Tez no: 230129)
• Kabil, A. T. (2005). A validity study of the Checklist for Autism in Toddlers (CHAT) on a Turkish sample. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kapçı, E. G., Küçüker, S. ve Uslu, S. (2010). How applicable is the Ages and Stages Questionnaires to Turkish Children? Topics in Early Childhood Special Education, 30(3), 176-188.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti.
• Korkmaz, E. (2009). 6-24 aylardaki normal gelişim gösteren ve gelişimsel gecikmesi olan bebeklerin iletişim ve sembolik davranışlarının karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Köse, S., Bora, E., Erermiş, S. ve Aydın, C. (2010). Otizm Spektrum Anketi Türkçe Formu'nun piskometrik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 253-260.
• Krug, D. A., Arick, J. R. ve Almond, P. J. (2008). ASIEP-3 Autism Screening Instrument for Educational Planning. Third Edition. Austin, Texas: Pro-ed.
• Maviş, İ., Colay, K., Topbaş, S. ve Tanrıdağ, O. (2007). Gülhane Afazi Testi (GAT-2)'nin standardizasyon ve geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Nöroloji Dergisi, 13(2), 89-98.
• March-Göçer, E. (1996). Frenchay Afazi Tarama Testi: Türk nöroloji hastaları için standardizasyon çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 11(38), 56-63.
• Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manual. A step bay step guide to data analysis using SPSS. Philadelphia: Open University Press.
• Peterson, N. L. & Meier, J. H. (1988). Assessment and evaluation processes. In Peterson, N. L. (Ed.). Early intevention for handicapped and at risk children an introduction to early childhood-special education (pp. 275-326). USA: Love Publishing Company.
• Savaşır, I., Sezgin, N. ve Erol, N. (2006). AGTE, Ankara Gelişim Tarama Envanteri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Sucuoğlu, B. (2012). Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların değerlendirilmesi. Elif Tekin İftar (Ed.). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve eğitimleri içinde. Ankara: Vize Basın Yayın.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Temel, F., Ersoy, Ö., Avcı, N. ve Turla, A. (2004). Gazi Erken Gelişimi Değerlendirme Aracı "GECDA". Ankara: Rekmay Ltd. Şti.
• Tincani, M. (2010). Autism spectrum disorder. In Smith, D. D. & Tyler, N. C. (Eds.). Introduction to special education (pp.402-431). NJ: Pearson&Merilll.
• TPD (Türk Psikologlar Derneği), (1997). Eğitimde ve psikolojide ölçme standartları. Amerikan Eğitim Araştırmaları Birliği, Amerikan Psikoloji Birliği, Eğitim Ölçümleri Uluslararası Konseyi Yayını. Türkçeye çevirenler: Hovardaoğlu, S. ve Sezgin, N. Ankara: Türk Psikologlar Derneği ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yayını.
• Yalaz, K., Anlar, B. ve Bayaoğlu, B. U: (2010). Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türkiye Standardizasyonu. Ankara: Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği Yayınları.