Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının İklim, RüzgAr, Sıcaklık, Yağış, Erozyon, Ekoloji ve Harita Kavramlarını Anlama Düzeyi

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 2, 530 - 542, 26.06.2012

Adnan Pınar Hakan Akdağ

Öz

Bu araştırma ilköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretmen yetiştirme programındaki coğrafya derslerinde yer alan ve coğrafya alanına ait İklim, Rüzgâr, Sıcaklık, Yağış, Erozyon, Ekoloji ve Harita kavramlarını anlama düzeylerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma 2008–2009 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında Selçuk Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Adıyaman Üniversitesi, Uşak Üniversitesi ve Niğde Üniversitesi eğitim fakülteleri ilköğretim sosyal bilgiler öğretmenliğinde öğrenim gören 200 öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kavramları anlamalarını/algılamalarını ortaya konması amacıyla yapılan nitel bir çalışma olup, durum çalışması deseni şeklindedir. Veri toplama aracı olarak “Coğrafya Alanına Ait Bazı Kavramlar” adlı açık-uçlu soru formundan yararlanılmıştır. Elde edilen veriler frekans ve yüzdelikleri verilerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının araştırma için belirlenen İklim, Rüzgâr, Sıcaklık, Yağış, Erozyon, Ekoloji ve Harita kavramlarını genel olarak doğru tanımlayamadıkları ve kavrayamadıkları ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, Sosyal Bilgiler, Kavram, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı

Social Studies Teacher Trainees\' Comprehension Level of Climate, Wind, Temperature, Precipitation, Erosion, Ecology and Map Concepts

Öz

This study aims to determine social studies teacher trainees’ comprehension level of climate, wind,
temperature, precipitation, erosion, ecology and map concepts as part of the geography teacher training curriculum. The
study was carried out with 200 teacher trainees studying at primary school social studies teaching departments of Selcuk
University, Gazi University, Adıyaman University, Uşak University and Niğde University during 2008-2009 spring
semester. Participant teacher trainees were asked to define these aforementioned concepts used in social studies teaching.
The research is a qualitative study which aims to describe social studies teacher trainees’ comprehension levels of these
concepts. As a data collection tool an open ended questionnaire, titled ‘Some Concepts Related to Geography’, was used.
Collected data were analyzed by frequencies and percentages. As a result of the study, it was found that teacher trainees
were not able to define and comprehend the concepts of Climate, Wind, Temperature, Precipitation, Erosion, Ecology
and Map accurately.

Anahtar Kelimeler

Geography, Social Studies, Concept, Social Studies Teacher Trainee.

Kaynakça

• Akkuş, A. (1998). Genel Fiziki Coğrafya, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Alkış, S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Yağış Kavramını Algılama Biçimleri. İlköğretim Online. 5(2). s. 126–140. Erişim Adresi: http://ilkogretim-online.org.tr/vol5say2.html, adresinden 16.12.2009 tarihinde indirilmiştir.
• Atalay, İ. (1998). Genel Fiziki Coğrafya, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Coşkun, M. (2003). Coğrafya Öğretiminde Nem Konusundaki Kavram Yanlışlıkları ve Giderilmesine Yönelik Öneriler. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. C. 23, S. 3, s. 147–158.
• Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd ed.). N.J.: Pearson Merrill Prentice Hall.
• Çotuksöken, B.(2000). Felsefi Söylem Nedir? İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Demircioğlu, İ. H. (2005). “Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Tarih Öğretiminde Kullanılan Zaman ve Kronolojiyle İlgili Bazı Kavramları Anlama Düzeyi”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, S. 19, Ankara: Anı Yay. s. 155–163.
• Demirel, Ö. (1993) Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2002a). Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Edt: C.Öztürk ve D.Dilek. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, H. (2002b). Coğrafya Öğretim Yöntemleri, Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Dönmez, İ. Y. & Alaz, A. & Aydoğan, A. (2008). 9. Sınıf Öğrencilerinin “Akarsular” Konusundaki Temel Kavramları Öğrenme Düzeylerinin Tespiti. Kastamonu Eğitim Dergisi. Mart 2008. C. 16. No.1. 177–184.
• Ekiz, D. & Akbaş, Y., (2005). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi ile İlgili Kavramları Anlama Düzeyi ve Kavram Yanılgıları”, Milli Eğitim Dergisi S. 165. Kış 2005, Erişim Adresi: http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/165/ekiz.htm, 11.11.2009
• Erol, O. (1993). Genel Klimatoloji, Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
• Elevli, B. (1998). Madencilik Çevre ve ÇED Raporu. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.
• Gay, L. R. & Mills, G. E. & Airasian, P. (2006). Educational Research: Competencies for Analysis and Applications (Eighth Edition). New Jersey: Pearson.
• İslam, B. (2000). Ekoloji Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Birleşik Yayınları.
• İzbırak, R. (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Devlet Kitapları, İstanbul: MEB Basımevi.
• Karakuş, U. (2007). Deney Yöntemi ve Coğrafya Öğretiminde Kullanılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). C. 8, S. 1. s. 1–19.
• Kızılçaoğlu, A. & Taş, H. İ. (2007). İlk ve Ortaöğretimde Coğrafya Eğitimi ve Öğretiminde Model Küre Kullanımı. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 18.
• Kolukısa, E. A. (2002). Coğrafya Öğretim Programlarında Temel Bilgiler Ve Terimlerin Verilmesinde Karşılaşılan Bazı Sorunlar Ve Bunlara Yönelik Çözüm Önerileri. G.Ü. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, C.10. No. 2.
• Menguşoğlu, T., (1998). İnsan Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özkan Ö. & Tekkaya, C. & Geban, Ö. (2001). “Ekoloji Konularındaki Kavram Yanılgılarının Kavramsal Değişim Metinleri İle Giderilmesi”, Maltepe Üniversitesi, Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 191-194. İstanbul.
• Şahin, C. ve Doğanay, H. (1999). Türkiye Coğrafyası. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri, Ankara: Epsilon Yayınları.
• TDK, (2009). Büyük Türkçe Sözlük, Ankara. Erişim Adresi: www.tdk.org.tr, 13.11.2009.
• Turan İ.,(2002). “Lise Coğrafya Derslerinde Kavram ve Terim Öğretimi ile İlgili Sorunlar”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 2002-2, Cilt 22, Ankara.
• Turan, İ., (2006). Sınıf Öğretmenliği Programı Öğrencilerinin Coğrafi Kavramları Öğrenme Düzeyleri ve Ezbercilik, Millî Eğitim Dergisi, Y. 35, S. 170. Ankara. Erişim Adresi: http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/170/index3-icindekiler.htm
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yin, R. K. (1984). Case Study Research: Design and Methods. CA.Sage. Newbury Park.