Söylenme Zamanı ve Şekline Göre Travmaya Verilen Bilişsel, Duyuşsal ve Davranışsal Tepkiler (7-12 Yaş)

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 1, 75 - 84, 26.06.2012

Mustafa Koç , Tuğba Seda Çolak Betül Düşünceli

Öz

Bu çalışmanın amacı, 7-12 yaş arası çocukların yaşadıkları travmanın kendilerine söylenme zamanı ve travmayı açıklama şeklinin travmaya yönelik bilişsel, duyuşsal ve davranışsal belirtilerde bir farklılaşma oluşturup oluşturmadığını belirlemektir. Travma yaşamış olan 12 çocuğun yaşadığı travma/lar incelenmiştir. Veriler görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Yapılan incelemede; 1-Travmanın çocuklardan saklanma daha sonra söylenme eğiliminin ağırlıklı olduğu bulunmuştur. 2- Çocukların travma ile ilgili sorularına “anı kurtarmaya” yönelik tarzda cevaplar verilmektedir. 3- Çocukların travmanın varlığını gerçekten fark ettiği an ilk olarak korumasız kaldığını ve korumasızlığın verdiği baskıyla başa çıkmak için travmayı inkar etmeye devam ettiği görülmüştür. 4- Çocukların yaşadıkları travmaya eşlik eden duygular özlem, üzüntü, hayal kırıklığı, korku ve yalnızlık olduğu bulunmuştur. 5- Çocuklar travma sonrasında, içine kapanma, saldırganlık, uykusuzluk, okula devamsızlık, çekingenlik ve bağımlılık davranışları gösterdiklerini belirtmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Anahtar kavramlar: Travma, ölüm, çocuk

Cognitive, Emotional and Behavioral Reactions (7-12 Years of Age) against Trauma according to Telling Time and Style

Öz

The aim of this study is to determine that if telling time and explanation style is a factor or not for
cognitive, emotional and behavioral reaction of 7-12 years old children who lived trauma. Traumas which are
lived by the twelve cases are investigated. Interview method was used to collect the data. In the study; 1- It is
found that it is general to hide the trauma from children and to tell them later. 2- The answers which are given to
children’s questions about trauma are to rescue that moment. 3-It is found that the first moment which the
children realized to trauma, they feel defenseless and they continue to deny trauma to cope with the repression of
defenselessness. 4- It is found that the emotions which occur as a result of trauma are missing, sadness,
disappointment, fear and loneliness. 5- It is found that the children show withdrawal, aggression, insomnia,
school absenteeism, and shyness and addiction behaviors after trauma.

Anahtar Kelimeler

Trauma, death, children, case

Kaynakça

• Akduman, G. G. & Baran, G. (2010). Suça karışan çocuklarda akran istismarının işlediği suçun özellikleri, göç ve okul durumu değişkenleri açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (4), 33-41.
• Aksoy, A.& Ögel, K. (2003). Kendine zarar verme davranışı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4(4), 226-236.
• Bahalı, K. & Yolga Tahiroğlu, A. (2010). Okul reddi: Klinik özellikler, tanı ve tedavi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2 (3), 362-383.
• Bayındır, N. (2010). Aile içinde yaşanan şiddete karşı çocuğun gösterdiği tepkiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 1-9.
• Berkem, M. & Bildik, T. (2001). Depremin Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Polikliniği’ne başvuru profili üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2 (1), 29-35.
• Bisson J& Andrew M. (2007). Psychological treatment of Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD). Cochrane Database of Systematic Reviews, 18 (3). DOI: 10.1002/14651858.CD003388.pub3.
• Braun, B. G. & Sachs, R. G. (1989). The development of Multiple Personality Disorder: predisposing, precipitating, and perpetuating factors. In R. P Kluft (Eds.), Childhood antecedents of Multiple Personality. The Monograph Series of the American Psychiatric Press, Inc.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Psikoloji.
• Cantürk, G. & Cantürk, N. (2004). Suçlu profili. Adli Tıp Dergisi, 18(2), 27-37.
• Carey, L. (2010). Death of grandparent or a parent. In Webb, N. B.(Eds.), Helping bereaved children: A handbook for practitioners. New York: The Guilford Press.
• Child Welfare International Gateway (2009). Domestic violence and The Child Welfare System. U.S. Department of Health and Human Services Administration for children and families administration on http://www.childwelfare.gov/pubs/factsheets/domestic_violence/domesticviolence.pdf adresinden 10 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir. and Families Children’s Bureau.
• Copeland, W.E., Keeler, G., Angold, A. & Costello, E. J. (2007). Traumatic events and posttraumatic stress in childhood. Arch Gen Psychiatry, 64, 577-584.
• Dyregrov, A. (2008). Grief in children: A handbook for adults. Athenaeum Press: Great Britain.
• Dyregrov, A.& Yule, W. (2006). A review of PTSD in children. Child and Adolescent Mental Health, 11(4), 176-184.
• Erden, G. & Gürdil, G. (2009). Savaş yaşantılarının ardından çocuk ve ergenlerde gözlenen travma tepkileri ve psiko-sosyal yardım önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12 (24), 1-13.
• Ergün, N. (2005). Çocuklarda yas. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 4 (1), 98-101.
• Erol, N.& Öner, Ö. (1999). Travmaya psikolojik tepkiler ve bunlara yaklaşım. Türk Psikoloji Bülteni, 5 (4), http://www.rehberlikci.8m.com/bilgilendirme/travma.htm adresinden 15.Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Faust, J. (2001). Post Traumatic Stress Disorder in children and adolescents: conceptualization and treatment. In Orvaschel, H., Faust, J., Hersen M. (Eds.). Handbook of conceptualization and treatment of child psychopathology. Oxford: Elsevier Science Ltd.
• Felthous, A. R. (1998). Childhood antecedents of aggressive behaviors in male psychiatric patients. In Lockwood, R., Ascione, F. R. (Eds.). Cruelty to animals and interpersonal violence. Washington, DC: American Psychiatric Association.
• Fletcher, Kenneth E. (2003). Child psychopathology. In Mash, E. J., Barkley, R. A. (Eds.). Assessment of childhood disorders. New York: The Guilford Press.
• Ford, J. D. (2009). Posttraumatic Stress Disorder: Scientific and professional dimensions. New York: Elsevier.
• Friedman, A.H., Stevens, S.B.& Morris, T.L. (2008). Posttraumatic Stress Disorder. In Hersen, M. (Ed.), Handbook of psychological assessment, case conceptualization and treatment. New Jersey: John Wiley& Sons.
• Gölge, Z. B. (2005). Cinsel travma sorası oluşan ruhsal sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi, 42 (1-2-3-4), 19-28.
• Harvey, J.H. (2002). Perspectives on loss and trauma assaults on the self. California: Sage Publications.
• Harvey, J.H. & Hofmann, W.J. (2001). Teaching about loss. Journal of Loss and Trauma, 6, 263-268.
• Kennedy, V. L.& Lloyd-Williams, M. (2009). How children cope when a parent has advanced cancer. Psycho- Oncology, 18 (8), 886-892.
• Levendosky, A. A., Huth-Bocks, A. C., Semel, M. A. & Shapiro, D. L. (2002). Trauma symptoms in preschool-age children exposed to domestic violence. Journal of Interpersonal Violence, 17 (2), 150-164. DOI: 10.1177/0886260502017002003.
• Motavallı, N. (1997). Çocukluk çağında görülen “Travma Sonrası Stres Bozukluğu”nun klinik özellikleri ve seyri. Yeni Symposium, 35 (2-3), 92-95.
• Mueser, K. T., Rosenberg, S. D., Xie, H., Jankowski, M. K., Bolton, E. E., Lu, W., Hamblen, J. L., Rosenberg, H. J., McHugo, G. J.& Wolfe, R. (2008). A Randomized controlled trial of Cognitive- Behavioral Treatment for Posttraumatic Stress Disorder in severe mental illness. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76 (2), 259-271.
• Murray, J.A. (2001). Loss as a universal concept: A review of the literature to identify common aspects of loss in diverse situations. Journal of Loss and Trauma, 6, 219-241.
• National Institute of Mental Health (B.Y.).Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD). NIH publication.
• Nickerson, A., Bryant, R. A., Brooks, R., Steel, Z., Silove, D. & Chen, J. (2011). The familial influence of loss and trauma on refugee mental health: A multilevel path analysis. J Trauma Stress, 24(1), 25-33.
• Ovayolu, N., Uçan, Ö. & Serindağ, S. (2007). Çocuklarda cinsel istismar. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 13-22.
• Sabuncuoğlu, O., Çevikaslan, A. & Berkem, M. (2003). Marmara depreminden etkilenen iki ayrı bölgede ergenlerde depresyon kaygı ve davranış. Klinik Psikiyatri, 6, 189-197.
• Van der Kolk, B. A. (1989). The compulsion to repeat the trauma. Psychiatric Clinic of North America, 12(2), 384-411.
• Van der Oord, S., Lucassen, S., Van Emmerik, A.A.P. & Emmelkamp, P.M.G. (2010). Treatment of Post- Traumatic Stress Disorder in children using Cognitive Behavioral Writing Therapy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 17 (3), 240-249.
• Webb, N. B. (2010). The child and death. In Webb, N. B. (Ed.). Helping Bereaved Children: A Handbook for Practitioners. New York: The Guilford Press.
• Yıldız, A. (2004). Çocuk, ölüm ve kayıp. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (12), 125-145.
• Yorbık, Ö., Dikkatli, S., Cansever, A.& Söhmen, T. (2001). Çocuklarda ve ergenlerde Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtilerinin tedavisinde Fluoksetinin etkinliği. Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 11, 251-256.
• Yule, W. (1994). Posttraumatic Stress Disorder. In Ollendick, T.H., King, N.J., Yule, W. (Eds.). International handbook of phobic and anxiety disorders in children and adolescents. New York: Plenum Press.
• Zoroğlu, S. S., Tüzün, Ü., Şar, V., Öztürk, M., Eröcal Koca, M.& Alyanak, B. (2001). Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2 (2), 69-78.