İlköğretim Matematik Öğretim Programının Değerlendirilmesine Yönelik Araştırmaların Analizi

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 3, 1160 - 1177, 26.06.2011

Zeynel Kablan

Öz

Eldeki araştırmanın amacı Türk Milli Eğitim Sisteminde 2004-2005 öğretim yılından itibaren uygulanan ilköğretim matematik öğretim programının değerlendirilmesi ile ilgili yapılan çalışmaları çeşitli değişkenler açısından sistematik bir şekilde incelemektir. İncelenen 53 araştırmaya dayalı olarak ilköğretim matematik öğretim programının değerlendirilmesini amaçlayan çalışmaların büyük bir kısmının yüksek lisans tez çalışması kapsamında yapıldığı gözlemlenmiştir. Benzer şekilde çalışmaların önemli bir kısmının genel tarama deseninde, nicel yöntemlerle, anket türü veri toplama araçlarıyla ve görüş almak amacıyla yürütüldüğü, araştırma örnekleminin önemli bir kısmını öğretmenlerin oluşturduğu söylenebilir. Eldeki araştırmanın sonuç bölümünde incelenen çalışmaların amacı, yayın türü, araştırma deseni ve kullanılan veri toplama araçlarının türü gibi değişkenler açısından dağılımı dikkate alınarak, diğer taraftan bu tür çalışmalardan elde edilen genellenmiş bulgular göz önünde bulundurarak önümüzdeki dönemlerde yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

ilköğetim matematik programı, program değerlendirme, öğretim programı

Analysis of Elementary Mathematics Curriculum Evaluation Studies

Öz

The purpose of this study is to systematically investigate the studies on the evaluation of primary school
mathematics teaching program which has been in practice in Turkish National Educational System since 2004-2005 educational
year in terms of several variables. Based on 53 studies examined, it was found that a great number of studies aiming at the
evaluation of mathematics teaching program were carried out within the scope of masters’ theses. Similarly, it could be stated that
significant part of the studies was carried out by means of general survey design, quantitative methods and questionnaire style
data collection tools, and they aimed at gathering views; and the samplings of the studies were mostly composed of teachers. In
the conclusion of this study, recommendations for further studies were presented considering the distribution of studies according
to variables such as their purpose, publication type, research design and the data collection tools and taking the generalized
findings obtained in these studies into account.

Anahtar Kelimeler

elementary math curriculum, program evaluation, teaching program

Kaynakça

• Babadoğan, C. & Olkun, S. (2006). Program development models and reform in Turkish primary school mathematics curriculum. International Journal for Mathematics Teaching and Learning. http://www. cimt.plymouth.ac.uk/journal/default.htm. adresinden 12 Haziran 2009 tarihinde indirilmiştir.
• Baki, A. ve Gökçek, T. (2005). Comparison of the development of elementary mathematics curriculum studies in Turkey and U.S.A. Educational Sciences: Theory & Practice, 5(2), 579-588.
• Balcı, A.(2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeleri. (6.baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Benbasat, I., Goldstein, D. K., & Mead, M. (1987). The case research strategy in studies of information systems, MIS Quarterly, 11(3), 369-386.
• Bulut, S. (2004). İlköğretim programlarında yeni yaklaşımlar matematik (1-5. sınıf). Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5, 54-55.
• Campbell, D.T. & Stanley, J.C. (1966). Experimental and quasi-experimental designs for research. Chicago: Rand McNally College Pub. Co.
• Cousins, J. B., & Whitmore, E. (1997). Framing participatory evaluation. Paper presented at the annual meeting of the Canadian Evaluation Society, Ottawa. http://onlinelibrary.wiley.com/ adresinden 10 Ağustos 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Ersoy, Y. (2006). İlköğretim matematik öğretim programındaki yenilikler-I: Amaç, içerik ve kazanımlar. İlköğretim Online, 5(1), 30-44.
• Fitz-Gibbon, C. T., & Morris, L. L. (1987). How to design a program evaluation. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Foster, P. (2006). Observational research. In R. Sapsford & V. Jupp (Eds.), Data collection and analysis (2nd ed.) (pp. 57-92). London; Thousand Oaks, Calif.: SAGE Publications in association with the Open University.
• Gibbons, B. & Herman, J. (1997). True and quasi-experimental designs. Practical Assessment, Research and Evaluation, 5, (14). http://pareonline.net/getvn.asp?v=5&n=14 adresinden 5 Mayıs 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Gözütok, D. (2001). Program değerlendirme. Gültekin, M.(Ed.) Öğretimde Planlama ve Değerlendirme(ss.175–189). Eskisehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Grimshaw J, Campbell M, Eccles M, & Steen I. (2000). Experimental and quasi-experimental designs for evaluating guideline implementation stategies. Family Practice, 17, 11-16.
• Harrell, A., Burt, M., Hatry, H., Rossman, S., Roth, J., & Sabol, W. ( 1996). Evaluation strategies for human service programs: A guide for policymakers and providers. Washington, DC: The Urban Institute.
• Kızıltepe, Z. (2004). Öğretişim: Eğitim Psikolojisine Çağdaş Bir Yaklaşım. İstanbul: Merteks.
• Kitchenham, B., Pickard, L., & Pfleeger, S.L. (1995). Case studies for method and tool evaluation, IEEE Software, 12(3), 52-62,
• Pesen, C. (2005). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre yeni ilköğretim matematik öğretim programı’nın değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Öğretim Programlarının Değerlendirme Sempozyumu. (14–16 Kasım 2005). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Phillips, P. P., & Stawarski, C. (2008). Data collection: Planning for and collecting all types of data. San Francisco: Pfeiffer.
• Powell, R R. (2006). Evaluation research: An overview. Library Trends, 55(1), 102-120.
• Rao, V.,& Woolcock, M. (2003). Integrating qualitative and quantitative approaches in program evaluation. In F. Bourguignon, L. Pereira da Silva, (Eds.), The impact of economic policies on poverty and income distribution. New York : Oxford Univ. Pres.
• Reys, R., Reys, B., Lapan, R., Holliday, G., & Wasman, D. (2003). Assessing the impact of standards based middle grades mathematics curriculum materials on the student achievement. Journal for Research in Mathematics Education, 34(1), 74-95.
• Romberg, T. A., & Shafer, M. C. (2003). Mathematics in context (MiC)-Prelimery evidence about student outcome. In S. L. Senk & D. R. Thompson (Eds.), Standards-based school mathematics curricula. What are they? What do students learn? (pp.224-250). Lawrence Erlbaum Associates: NJ. Rose, C., & Nyre, G. F.(2010) The practice of evaluation. ERIC/TM Report 65. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED152859.pdf adresinden 23 Şubat 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Rossi, P. H., Lipsey, M. W., & Freeman, H. E. (2004). Evaluation: A systematic approach (7th ed.).Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Rowley, J. (2002). Using case studies in research. Management Research News, 25(1), 16-27.
• Saban, A. (2009). Content analysis of Turkish studies about the multiple intelligences theory. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 833-876.
• Stake, R.E. (1972). Responsive Evaluation. ED075487 http://eric.ed.gov/PDFS/ED075487.pdf adresinden 5 Mayıs 2010 tarihinde indirilmiştir
• Umay, A., Akkuş, O., & Paksu, A. (2006). An investigation of 1-5 grades mathematics curriculum by considering NCTM principles and standards. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 198-211.
• Wallace, D. P., & Van Fleet, C. (2001). Library evaluation: A casebook and can-do guide. Englewood, CO: Libraries Unlimited.
• Weiss, C. H. (1998). Evaluation: Methods for studying programs and policies (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Yin, R. (1981) The case study crisis: Some answers. Administrative Science Quarterly, 26, 58-65.
• Yin, R.K.(1984). Case study research: Design and methods. Beverly Hills, Calif: Sage Publications. Ek 1
• Araştırmada İncelenen 53 Çalışma (Alfabetik Sıraya Göre)
• Akça, S. (2007). İlköğretim 5. sınıf 2005 matematik programının öğretmen yönetici ve ilköğretim müfettişleri görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Akkaya, A.O. (2008). 6. sınıf matematik ders öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 1-10.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 97-113.
• Ayaz, M.F. (2009). İlköğretim ikinci kademe matematik dersi öğretim programının öğrencilerin problem çözme tutum ve becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Aydın, S. ve Kardaş, G. (2009) Yeni ilköğretim birinci kademe matematik dersi programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitim Sempozyumu (21-23 Mayıs). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Bal, A.P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 53-68.
• Batdal, G. (2006). İlköğretim birinci kademe matematik programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bulut, M. (2007). Curriculum reform in Turkey: A case of primary school mathematics curriculum. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(3), 203-212.
• Butakin, V. ve Özgen, K. (2007). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının (4. ve 5. sınıf) uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği). Diyarbakır Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 82-94.
• Çiğilli, A. (2009). MEB 2005 matematik eğitimi programı çerçevesinde hazırlanan 2006–2007 eğitim öğretim yılında ilköğretim 2.kademede 6. 7. ve 8. sınıf matematik kitaplarının incelenmesi ve matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmeye etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dağlar, S.G. (2008). 2005 yılı ilköğretim 6. sınıf matematik dersi programının değerlendirilmesi üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Delil, A. ve Güleş, S. (2007).Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik programındaki geometri ve ölçme öğrenme alanlarının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 35-48.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 67-81
• Erdal, H. (2007). 2005 ilköğretim matematik programı ölçme değerlendirme kısmının incelenmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Ertuğrul, G. (2009). Yeni ilköğretim matematik dersi 6. sınıf öğretim programında yer alan tam sayılarla ilgili etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Gökçek, T. (2008). 6. sınıf matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim programına uyum sürecinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2007). Yeni matematik dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 41-94.
• Gülle, M. (2010). 2005 ilköğretim 7. sınıf matematik programında yer alan ölçme araçları hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Güneş, G. (2008). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının öğretme öğrenme ortamına yansımaları. Yayınlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Halat, E. (2007). Yeni ilköğretim matematik programı (1-5) ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 63-88.
• İşler, İ. (2008). Teachers’ perceived efficacy beliefs and perceptions regarding the implementation of the 2004 primary mathematics curriculum. Unpublished master's thesis, The Middle East Technical University, Graduate School Of Social Science , Ankara
• Kaban, İ. (2006). MEB 2004 eğitim programı çerçevesinde ilköğretim I.kademede okutulan matematik kitaplarında yapılan değişikliklerin matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmeye katkısı üzerine. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kalender, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım temelli yeni matematik programının uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Karagöz, E. (2010). İlköğretim II. kademe matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Kardaş, G. (2008). Yeni ilköğretim birinci kademe matematik dersi programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Kay, O. (2007). Yeni 2005 ilköğretim matematik öğretim programının veli görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Afyonkarahisar il örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Korkmaz, Ü. (2008). İlköğretim 4. sınıf matematik müfredatının öngördüğü etkinlikler hakkında öğretmen görüşleri (Kocaeli örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Meşin, D. (2008). Yenilenen altıncı sınıf matematik öğretim programının uygulanması sürecinde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Olkun, S. (2006). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme raporu: Matematik öğretim programı
• inceleme raporu, İlköğretim-Online, URL:ilkogretim-online.org.tr , 96-111.
• Orbeyi, S. (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çanakkale.
• Özdaş, A., Tanışlı, D., Köse, N.Y., ve Kılıç, Ç. (2005). Yeni ilköğretim matematik dersi (1-5) öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu (14 - 16 Kasım). Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri, s.239–255.
• Peker, M. ve Halat, E. (2008). İlköğretim I. kademe matematik programının eğitim durumları boyutunun öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, 26, 209-225.
• Sağlık, N. (2007). Pilot uygulamaları yürütülen ilköğretim matematik programına yönelik etkinliklerin bazı geometri konularının öğretimi üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Saracalıoğlu, Ü. (2007). İlköğretim 3.sınıf matematik dersi programının yapısalcı öğrenme kuramına uygunluk bakımından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Saraçoğlu, M. (2008). İlköğretim II. kademe matematik programının amaç gerçekleştirme başarısına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Sarıer, Y. (2007). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Soycan, S.B. (2006). 2005 yılı ilköğretim 5.sınıf matematik programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Şahan, H.H. (2007). İlköğretim 3. sınıf matematik dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Şahin, İ. (2010). Curriculum assessment: constructivist primary mathematics curriculum in Turkey. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 51-72.
• Şahin, Ü. (2007). İlköğretim I. kademede sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak hazırlanan matematik dersi programına ilişkin algılar (Denizli ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Tat, E.T. ve Bulut, S. (2009). Durum çalışması: İlköğretim dördüncü sınıf matematik öğretim programıyla ilgili dördüncü sınıf öğretmenlerinin görüşleri. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. (21-23 Mayıs). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Temiz, N. (2004). İlköğretim 4. sınıf matematik dersi yeni öğretim programının yansımaları. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (28-30 Eylül), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Toptaş, V. (2007). İlköğretim matematik programının geometri öğrenme alanlarının öğretim sürecinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Torçuk, F.Ç. (2008). 2006-2007 eğitim öğretim yılı ilköğretim 6.sınıf matematik dersi öğretim programının ölçme ve değerlendirme boyutunun uygulama düzeyinin incelenmesi (Muğla ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Ulubay, M. (2007). A survey of teachers’ implementations of new elementary school mathematics curriculum in sixth grade. Unpublished master's thesis, The Middle East Technical University, Graduate School Of Social Science , Ankara.
• Umay, A., Akkuş, O. ve Duatepe, P.A. (2006). Matematik dersi 1.-5. sınıf öğretim programının NCTM prensip ve standartlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 198-211.
• Yalvaç, E. (2010). İlköğretim ikinci kademe matematik programına yönelik etkinliklerin bazı cebir konularının öğretimi üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Yazıcı, E. (2009). İlköğretim matematik dersi 6.sınıf öğretim programı’nın değerlendirilmesi üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yenilmez, K. ve Teke, M. (2008). Yenilenen matematik programının öğrencilerin cebirsel düşünme düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 229-246.
• Yıldırım, A. (2006). İlköğretim okulları ikinci kademede ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüşler (Diyarbakır ve Elazığ ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Yıldırım, S. (2009). İlköğretim 1. kademe matematik dersi öğretim programı’nın kazanımlar boyutunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Yılmaz, T. (2006). Yenilenen 5.sınıf matematik programı hakkında öğretmen görüşleri (Sakarya ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.