Türkiye, Almanya ve Fransa'da Öğretmen Eğitimi Programlarında Uygulama Eğitiminin Karşılaştırılması

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 2, 389 - 405, 26.06.2011

Selçuk Uygun , Gürkan Ergen , İbrahim Hakkı Öztürk

Öz

Bu araştırmada, üç ülkenin (Türkiye, Almanya ve Fransa) öğretmen yetiştirme programlarındaki uygulama eğitiminin yapısı karşılaştırmalı eğitim araştırmaları perspektifiyle incelenmiştir. Karşılaştırmanın amacı, farklı ülkelerdeki uygulama eğitimi programlarının benzerlik ve farklılıklarını ortaya koyarak, bu konudaki sorunların daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmaktır. Betimsel tarama modelinin esas alındığı bu araştırmanın verileri yazılı kaynaklar ve ülkelerin ulusal düzeydeki resmî kayıtlarıdır. Çalışma sonuçlarına göre, üç ülkenin öğretmen yetiştirme sisteminde bazı benzerliklerin yanında, önemli farklılıklar da bulunmaktadır. Araştırma sonuçlarından hareketle, uygulama eğitimi organizasyonunun geliştirilmesi, uygulama çeşitliliğinin sağlanması, programların hazırlanmasında öğretmen yetiştiren kurumlara daha fazla yetki ve özerklik verilmesi, hizmet öncesi ve sonrası öğretmen uygulama eğitimi programlarının uyumlu hale getirilmesi gibi konularda Türkiye için dersler çıkarılabilir

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Eğitimi, Uygulama Eğitimi, Türkiye, Almanya, Fransa

A Comparison between Practical Training Programs in Teacher Education in Turkey, Germany and France

Öz

This research analyzes the structure of the practical training programs of teacher education in
three countries (Turkey, Germany and France) by use of a comparative research perspective. The data of this
research relying on descriptive scanning model is mostly based on written sources and official documents of the
relevant countries. A comparison of the teacher education systems in the three countries examined in this study
proves that despite some similarities, differences are more visible. It is observed that the cases of Germany and
France provide insights and clues for better understanding of the relevant problems in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Teacher education, practical training, Turkey, Germany, France

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Altet, M. (1998). Quelle formation professionnalisante pour développer les compétences de l’enseignant professionnel et une culture professionnelle d’acteur. In M. Tardif et al. Formation des maitres et contextes sociaux: perspectives internationales (71-86), Paris: PUF.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Blankertz, H. (1992). Die Geschichte der Pädagogik. Von der Aufklärung bis zur Gegenwart. Wetzlar: Pandora.
• Büyükdüvenci, S. (1994). John Dewey’s Impact on Turkish Education. Studies in Philosophy and Education, 13, 393-400.
• Compere, M. M. (1999). A propos de la spécificité en histoire de l’éducation. In J. M. Leclercq (Ed.) L’Education comparée: Mondialisation et spécifités francophones (211-219). Paris: CNPP.
• Coşkun, H. (2000). Öğretmenlik Mesleği, Türkiye-Almanya ve Kıbrıs’ta Öğretmen Yetiştirme. Ankara: CTP Yayınları.
• Daschner, P. & Drews, U. (2007). Kursbuch Referendariat. Beltz: Weinheim.
• Doğan, A. vd. (2009). Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Erdem, M. (2008). Karma Öğretmenlik Uygulaması Süreçlerinin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Öz Yeterlik ve Epistemolojik İnançlarına Etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 30, 8198.
• Erden, A. (2009). Fransa Eğitim Sistemi. Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri (Edit: Ali Balcı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Eşme, İ. (2001). Yüksek Öğretmen Okulları. İstanbul: Bilgi-Başarı Yayınevi. Eurydice (2007), Organisation du système éducatif en France, http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/0_integral/FR_FR.pdf adresinden 07 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Flagmeyer, D. & Rotermund, M. (2007). Mehr Praxis in der Lehrerbildung – aber wie? Möglichkeiten zur Verbesserung und Evaluation. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag.
• GHPO (2003). www.ph-heidelberg.de/org/gsu/download/StO_Sachunterricht.pdf adresinden 08 Temmuz 2009 tarihinde indirilmiştir.
• GHPO I/II (2003). www.semghs.fn.bw.schule.de/formulare/GHPO2.pdf adresinden 08 Temmuz 2009 tarihinde indirilmiştir.
• GHPO II (2007). www.kultusportal-bw.de/servlet adresinden 08 Temmuz 2009 tarihinde indirilmiştir.
• Gruschka, A. (2008). Präsentieren als neue Unterrichtsform. Die pädagogische Eigenlogik einer Methode.
• Leverkusen Opladen: Verlag Barbara Budrich. Gültekin, M. (1993). Öğretmen Adayları İçin Uygulama Modelleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 821-832.
• IUFM d’Aquitaine (2008), Guides des formations, Professeurs des Ecoles 2008-2009, http://www.aquitaine.IUFM.fr/services/gf/pdf/PE.pdf adresinden 15 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• IUFM de Bretagne (2008), Programme de formation, Professorat des écoles - 2e année, http://www.bretagne.IUFM.fr/FormationsALIUFM adresinden 15 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• IUFM de Créteil (2008), Plan de formation 2008/2009, Formation professionnelle initiale des professeurs des écoles, http://www.creteil.IUFM.fr/se-former-a-lIUFM/stagiaires/1er-degre-stagiaires/ adresinden 15 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• IUFM de Marseille (2008), Guide de la formation PE de l’IUFM d’Aix-Marseille 08/09, http://www.aixmrs.IUFM.fr/stagiaires/pdf/GdE_PE2.pdf adresinden 15 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• IUFM de Paris (2008), Guide du professeur des écoles stagiaire (PE2), Année 2008-2009, http://www.paris.IUFM.fr/article.php3?id_article=1400 adresinden 15 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Kantos, Z. E. (2009). Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sistemi. Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri (Edit: Ali Balcı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kretschmer, H. & Stary, J. (2006). Schulpraktikum. Berlin: Cornelsen Scriptor.
• Kuğuoğlu, İ.H. (2005). Sınıf Öğretmenliği Bölümü Mezunu Öğretmenlerin Algılarına Göre Öğretmenlik Uygulaması Alanındaki Yeterliklerine Dair Görüşler ve Öneriler. XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (28-30 Eylül 2005). Kongre Kitabı. Denizli.
• Lehrerbildung (2009). www.km.bayern.de/km/lehrerbildung adresinden 11Eylül 2009 tarihinde indirilmiştir.
• Meuris, G. (1997a). L’éducation comparée: perspectives d’aujourd’hui. In G. Meuris & G. De Cock (Eds.).
• Education comparée, Essai de bilan et projets d’avenir (11-18). Bruxelles: De Boeck.
• Meuris, G. (1997b). L’éducation comparée: une position stratégique dans la formation des enseignants. In G. Meuris & G. De Cock (Eds.). Education comparée, Essai de bilan et projets d’avenir (73-80). Bruxelles: De Boeck.
• Ministère de l’Education Nationale (MEN), (1998). Concours de recrutement de professeurs des écoles. Bulletin Officiel, 16 Décembre 1998, No : 13.
• ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/bo/1999/special13/special13.pdf adresinden 07 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Ministère de l’Education Nationale (MEN), (2007a). Cahier des charges de la formation des maîtres en IUFM, Bulletin Officiel, 4 Janvier 2007, No : 1, ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/bo/2007/1/encart1.pdf adresinden 10 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Ministère de l’Education Nationale (MEN), (2007b). Mise en oeuvre du cahier des charges de la formation des maîtres. Bulletin Officiel, 1 Mars 2007, No : 9, ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/bo/2007/9/encart9.pdf adresinden 10 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Ministère de l’Education Nationale (MEN), (2007c), “Conditions de délivrance du diplôme professionnel de professeur des écoles”, Bulletin Officiel, 7 Juin 2007, No : 22, ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/bo/2007/22/22.pdf adresinden 10 Ağustos 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Novoa, A. (2001). Etats des lieux de l’Education comparée, paradigmes, avancées et impasses. In R. Sirota (Ed.) Autour du comparatisme en éducation (41-68). Paris : PUF.
• Oehmig, B. (2005). Erfolgreiches Referendariat. Hinweise und Hilfen für Schule und Lehramtspraktika. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
• Öztürk, C. (2005). Türkiye’de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Paker, T. (2005). Öğretmenlik Uygulamasında Öğretmen Adaylarının Uygulama Öğretmeni ve Öğretim Elemanının Yönlendirmesiyle İlgili Karşılaştıkları Sorunlar. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi (28-30 Eylül 2005), Denizli.
• Robert, A. D. & Terral H. (2001). Les IUFM et la formation des enseignants aujourd’hui. Paris: PUF
• Rotermund, M. (2006). Schulpraktische Studien. Evaluationsergebnisse und neue Wege der Lehrerbildung. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag.
• Sağ, R. (2008). The Expectations of Teachers about Cooperating Teachers, Supervisors, and Practice Schools. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 117-132. Sağlam, M. ve Gürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Öğretmen Eğitiminde Yapısal Düzenlemeler ve Öğretmen Adaylarının Seçimi. Millî Eğitim Dergisi 33 (167), 53-70.
• Sılay, İ. ve Gök, T. (2004). Öğretmen Adaylarının Uyulama Okullarında Karşılaştıkları Sorunlar ve Bu Sorunları Gidermek Amacıyla Hazırlanan Öneriler Üzerine Bir Çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı (6-9 Temmuz 2004). Kongre Kitabı. Malatya.
• Tarrou, A. L. H. (1999). Inegalités des cultures professionnelles, techniques et humanistes des enseignants. Paris: PUF.
• Turan, K. (2005). Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Türk Alman Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 33(167), 173-184.
• Uygun, S. (2007). Tanıkların Dilinden Bir Dönem Öğretmen Okulları. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Uygun, S. (2008). Ortaöğretim Sosyal Alanlar Bölümünde Okuyan Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Duyarlılıkları. Uluslararası Sosyal Bilimler Enstitüsü Sempozyumu (14-16 Mayıs 2008). Sempozyumu Kitabı. Çanakkale.
• Vehslage, T., Bergmann, S., Kähler, S. & Zabel, M. (2007). Referendariat und Berufseinstieg. Stationen Chancen - Bewerbung (2. Aufl.). München: C.H. Beck.
• Würker, A. (2007). Lehrerbildung und Szenisches Verstehen. Professionalisierung durch psychoanalytisch orientierte Selbstreflexion, Baltmannsweiler. Hohengehren: Schneider Verlag.
• YÖK (1998). Millî Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi. Ankara.
• YÖK (2008). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını.
• Yönerge (2009a). Eğitim Fakültesi Okul Deneyimi 1 Dersi Uygulama Yönergesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Yönerge (2009b). Eğitim Fakültesi Öğretmenlik Uygulaması ve Semineri Yönergesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi.