Ergenlerin Yasa Karşı Tutumlarının Cinsiyet ve Depresyon Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 2, 735 - 742, 26.06.2011

Seher Balcı-çelik

Öz

Bu çalışmada son bir yıl içinde birinci derecede yakınını (anne, baba, kardeş, dayı, teyze, dede, nine vs.) kaybetmiş
ergenlerin yasa karşı tutumları cinsiyet ve depresyon düzeyleri açısından karşılaştırılmıştır. Araştırma Samsun Merkez
ilköğretim 8. sınıf ve ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinden 100 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Balcı
Çelik (2008) tarafından geliştirilen Yasa Karşı Tutum Ölçeği ile Öy (1991) tarafından uyarlanan Çocuklar İçin
Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ergenlik dönemindeki bireylerin cinsiyete göre
Yasa Karşı Tutum düzeyleri arasındaki farkın anlamlı olduğu, kızların daha yoğun yas yaşadıkları bulunmuştur.
Depresyonla Yasa Karşı Tutum arasında ise r= .62 (p < .001) pozitif yönde bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Ayrıca
birinci derecede yakınını kaybeden öğrenciler ile kayıp yaşayan öğrenciler arasında da farkın anlamlı olduğu, birinci
derecede yakınını kaybedenlerin daha yoğun yas yaşadıkları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yas, Ergenlik dönemi, depresyon, Yasa karşı tutum

Attitudes of the adolescents towards mourning were compared in terms of their genders and levels of depression

Öz

In this study, attitudes of the adolescents who lost a next-of-kins (mother, father, sibling, uncle, aunt,
grandmother, grandfather, etc.) in the recent year towards mourning were compared in terms of their genders and levels
of depression. The study was carried out on 100 secondary school students of eight and ninth grades who are studying at
the center of Samsun. The Scale of Attitude towards Mourning developed by Balcı Çelik (2008) and The Scale of
Depression for Children (SDC) developed by Öy (1991) were used in this study. Accoriding to the findings gathered
out of the study, it was found out that the difference between levels of adolescents‘ attitudes towards mourning in terms
of their genders is significant, and girls mourn more intensely. The relationship between depression and the attitudes
towards mourning was found to be r= .62 (p< .001) in the positive direction. Furthermore, they also found that there is a
significant difference between the students who lost a next-of-kins and the students who just lost someone, and the one
who lost a next-of-kins mourn more intensely.

Anahtar Kelimeler

Mourning, Adolescent, Depression, Attitudes towards mourning

Kaynakça

• Balcı-Çelik, S. (2006). Yas ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25, 105-111.
• Boelen, P. A. ve Prigerson, G. H. (2007) The influence of symptoms of prolonged grief disorder,depression, and anxiety on quality of life among bereaved adults: A prospective study. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 257, 444–452.
• Bonanno, G. A., ve Koltman, S., (2001). The varieties of grief experience. Clinical Psychology Review. 21,5, 705-734.
• Cirhinlioğlu, F. (2001). Çocuk Ruh Sağlığı ve Gelişimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Dubose, J. T., (1997). The phenomenology of bereavement, grief, and mourning. Journal of Religion and Health, 36, 4, 367-374.
• Dyregrov, A., (2000). Çocuk kayıplar ve yas, yetişkinler için el kitabı, Çev.,Gülden Güvenç, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:20, Ankara.
• Dyregrov, A., Kristoffersen, J. I., Matthiesen, S. B., ve Mitchell, J. T.(1994) Gender Differences in Adolescents' Reactions to the Murder of Their Teacher, Journal of Adolescent Research, 9, 3, 363- 383.
• Dyregrov, A. ve William, Y. (Foreword by). (2008). Grief in children: A handbook for adults. London, GBR: Jessica Kingsley Publishers.
• Ergün, N. (2005). Çocuklarda yas. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. 98-101
• Gizir, C. A., (2006). Bir kayıp sonrasında zorluklar yaşayan üniversite öğrencilerine yönelik bir yas danışmanlığı modeli. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 2, 195-213.
• Hewson, D. (1997) Coping with loss of ability: “Good Grief” or Episodic stres responses?. Social Science Medicine, 44, 8, 1129-1139.
• Lewis, E., (1979). Two hidden predisposing factors in child abuse. Child Abuse and Neglect, 3, 327-330.
• MacLennan, B. W (1998).S Mourning groups for children suffering from expected or sudden death of family or friends. Journal of Child and Adolescent Group Therapy, 8, 1, 13-22.
• Maccallum, F., ve Bryant Richard, A. B., (2008) Self-defining memories in complicated grief. Behaviour Research and Therapy, 46 , 1311–1315
• Meshot, C. M. ve Leitner, L. M. (1993) Adolescent Mourning and Parental Death. Journal of Death and Dying, 26,4, 287-299.OOD GRIEF" OR
• Noppe, I. C., ve Noppe, L. D., (1997). Evolving meanings of death during early, middle and late adolescence. Death Studies. 21, 3, 254.
• Moore, J., Herlihy, B. (1993). Grief groups for students who have had a parent die. The School Counselor, 41, 54-59.
• Öy, B. (1991) Çocuklar için depresyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 2, 132-136.
• Özçetin, A.(2000). Diyarbakır bölgesinde yas ve din ilişkisi. Düşünen Adam Dergisi, 13, 1; 12-18
• Savaşır, I., ve Şahin N. H., (1997).Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme : Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Ankara.
• Sayıl, I. (2000). Kriz kavramı krize müdahale ve koruyucu ruh sağlığındaki yeri. Kriz ve Krize Müdahale (Ed: Sayıl, I., Berksun, O. E., Palabıyıkoğlu, R., Devrimci Özgüven, H., Soykan, Ç., Haran, S.) A. Ü. Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No:6 Damla Matbaacılık Reklamcılık ve Yayıncılık Ltd. 7-37.
• Selçuk, Z., ve Güner, N., (2001) Sınıf Rehberlik Uygulamaları. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Sezgin, U., Yüksel, Ş., Topçu, Z., ve Genç-Dişcigil, A., (2004) Ne zaman Tarvmatik Yas Tanısı Konur? Ne Zaman Tedavi Başlar?. Klinik Psikiyatri Dergisi, 7, 167-175.
• Shepherd, A. D. ve Kuratko, D. F. (2009) The death of an innovative project: How grief recovery enhances learning. Business Horizons, 52, 451—458.
• Sklarew, B. Krupnick, J., Ward-Wimmer, D., ve Napoli,C.(2002)"The School-Based Mourning Project: A Preventive Intervention in the Cycle of Inner-City Violence.N Journal of Applied Psychoanalytic Studies, 4,3, 317-330.S 2109GRIEF" OR
• Şenelmiş H. (2006). Ankara Üniversitesi Kriz Merkezine Başvuran Yas Olguları Üzerine Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.?
• Worden, J.M. (2008). Grief Counseling and Grief Therapy: A Handbook for the mental health practitioner (4 Edition) New York, NY, USA: Springer Publishing Company.