Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 3, 910 - 921, 26.06.2010

Gökhan Özsoy , Sibel Özsoy , Yasin Özkara , Aysel D. Memiş

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Ayrıca, çalışmada bu faktörlerin öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre değişip değişmediği de sorgulanmıştır. Çalışma, 2009–2010 akademik yılı güz döneminin başında ilköğretim bölümlerinde bulunan Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ve Okulöncesi Öğretmenliği programlarına kayıtlı öğretmen adayları ile yürütülmüştür. Çalışmanın verileri 509’u kız, 346’sı erkek toplam 855 öğretmen adayından toplanmıştır. Öğretmenlik mesleğini tercih etmede etkili olan faktörleri belirlemek için bilinç, güvence, ideal, etkilenme faktörlerinden oluşan Likert tipi bir ölçek kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel; frekans ve yüzde analizi ve çıkarımsal istatistik; ilişkisiz ölçümlerde t-testi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçları, bilinç, güvence ve ideal faktörlerinde kız ve erkek öğretmen adayları arasında kızların lehine anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

öğretmenlik mesleği, öğretmen adayları, öğretmen eğitimi

Factors affecting pre-service teachers' choice of teaching as a profession

Öz

The aim of this study was to find out the factors affecting pre-service teachers’ choice
of teaching as a profession. Besides, whether the factors change with respect to pre-service teachers’
gender was also investigated. The study was carried out at the beginning of the fall semester of
2009-2010 academic year with pre-service teachers enrolling to programs including primary
teaching, science teaching, social sciences teaching, English teaching, Turkish teaching and preschool
teaching. Data of the study were gathered from 855 pre-service teachers; 509 females and 346
males, with a Likert type questionnaire consisting of four factors; consciousness, assurance, ideal
and influence. Descriptive; frequency distributions and percentages, and inferential statistics;
independent samples t-test were used to analyze the data obtained. Results revealed that significant
differences exist between females and males in terms of consciousness, assurance and ideal factors
in favor of females.

Anahtar Kelimeler

teaching as a profession, pre-service teachers, teacher education

Kaynakça

• Altıntaş, E. (1999). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü birinci ve dördüncü sınıf öğrencileri ve ilkokul öğretmenlerinin ilkokul öğretmenliği mesleğini algılamaları arasındaki fark. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Eskişehir.
• Bircan, İ. (2005). Öğretmenlik mesleğinin geleceği ve istihdam sorunu. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 22-24 Eylül 2005, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bilgen, N. (1998). Öğretmen ve Eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 137.
• Book, C. L., & Freeman D. J. (1986). Differences in entry characteristics of elementary and secondary teacher candidates. Journal of Teacher Education, 37 (2), 47–51.
• Boz, Y. & Boz, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137–144.
• Brown, M.M. (1992). Caribbean first-year teachers’ reasons for choosing teaching as a career. Journal of Education for Teaching, 2, 185–195.
• Büyükkaragöz, S. S., (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. Konya: Mikro Yayınları.
• Çağlar, A. (1991). Atatürk Eğitim Fakültesi’nde yapılan öğretmen uygulaması üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3.
• Çeliköz, N. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 32, 136–145.
• Chivore, B.S.R. (1988). A review of factors that determine the attractiveness of teaching profession in Zimbabwe. International Review of Education, 34(1), 59–77.
• Erdem, A.R. & Şimşek, S. (2000). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenliği seçmelerinde etkili olan faktörler. II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri, Çanakkale.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım Yayıncılık.
• Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. (Ed. Y. Özden) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Freidus, H. (1992). Men in a woman’s world: a study of male second career teachers in elementary schools. The annual meeting of the American Educational Research Association’da sunulmuş bildiri, San Francisco, CA, U.S.
• Gürbüz, H. & Sülün, A. (2004). Türkiye'de biyoloji öğretmenleri ve biyoloji öğretmen adaylarının nitelikleri. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Hesapçıoğlu, M. (1998). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kotrlik, J. W. & Williams, H. A. (2003). The incorporation of effect size in information technology, learning, and performance research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 21 (1), 1-7.
• Merter, F. (1996). Öğretmenlik mesleğinin geleceği ve statüsü: Eğitim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Yeni Türkiye Dergisi (Eğitim Özel Sayı), 2(7).
• Okçabol, R. (2004). Türkiye’de öğretmen profili araştırması ve öğretmen yetiştirmede yeni arayışlar. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Övet, O. (2006). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58.
• Serow, R. C., Eaker, D., & Ciechalski, J. (1992). Calling, service and legitimacy: Professional orientations and career commitment among prospective teachers. Journal of Research and Development in Education, 25(3), 136–141.
• Şişman, M. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Thom, D. J. (1992). Teacher trainees’ attitudes toward the teaching career. The Canadian School Executive, November, 28-31.
• Toppin, R., ve Levine, L. (1992). “Stronger in their Presence.” Being and becoming a teacher of color. The Annual Meeting of the American Educational Research Association da sunulmuş bildiri, San Francisco, CA, U.S.
• Ubuz, B. & Sarı, S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 113–119.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: Kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33–46.
• Yong, B. C. (1995). Teacher trainees’ motives for entering into a teacher career in Brunei Darussalam. Teaching and Teacher Education,11, 275–280.