İlköğretim Düzeyindeki Çocuklar İçin Problem Çözme Envanteri'nin (ÇPÇE) Geliştirilmesi

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 2, 446 - 458, 26.06.2010

Oğuz Serin , Nergüz Bulut Serin , Gizem Saygılı

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin problem çözme becerisi ile ilgili kendilerini algılama düzeylerini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmaya 8 ilköğretim okulunun 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenim görmekte olan toplam 568 öğrenci katılmıştır. Faktör analizi sonucunda envanterin “Problem Çözme Becerisine Güven” (12 madde), “Öz Denetim” (7 madde) ve “Kaçınma” (5 madde) olmak üzere toplam üç faktör ve 24 maddeden oluşan envanterin tamamının cronbach alfa güvenirlik katsayısının 0,80 olduğu saptanmıştır. Çocuklar için problem çözme envanteri (ÇPÇE), ilköğretim öğrencilerinin problem çözme becerisi konusunda kendisini algılayışlarını belirlemek üzere ülkemizde geliştirilen özgün ve ilk envanter olma niteliğini taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Problem çözme becerisi, algı düzeyleri, ilköğretim öğrencileri

Developing Problem Solving Inventory for Children at the Level of Primary Education (PSIC)

Öz

The aim of this study is to design a valid and reliable measurement tool to find out the primary
education school pupils’ self perception levels of their problem solving skill. Total 568 pupils consisting of the
4
th, 5th, 6th, 7th, and 8th graders in eight primary education schools participated in this study. As a result of the
factor analysis, the Cronbach Alpha coefficient of the inventory consisting of 24 items about three factors (12
items about self confidence in their problem solving ability, seven items about self control and five items about
avoidance) was found to be 0,80. This is the first and original inventory that has been designed with the aim to
determine the primary school pupils’ self perception levels of their problem solving skill.

Anahtar Kelimeler

Problem solving skill, perception level, primary school pupils

Kaynakça

• Ang, R. P. & Huan, V. S. (2006). Academic expectations stress ınventory (AESI): development, factor analysis, reliability and validity. Educational and Psychological Measurement, 66, 522-539.
• Aşkar, P. (1988). Etkileşimli problem çözme. Problem Çözme Yöntemleri Sempozyumu. ODTÜ, Ankara: 29-30 Eylül, s:65-73.
• Ataizi, M. (1999). Bilgisayar destekli durumlu öğrenmede bilişsel, biçim ve içeriğin gerçeklik düzeyinin sorun çözme becerilerinin gelişimine etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Atılgan, H., Saçkes, M., Yurdugül, H. ve Çırak, Y. (2007). Korku yaşantıları ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 28, (3), 79-94.
• Bingham, A. (1983). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. Çev.: Dr. A. Ferhan Oğuzkan, Dördüncü Baskı, MEB Basımevi, Đstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahvecioğlu, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Choi, J. I. & Hannafin, M. (1995). Situated cognition and learning environments: roles, structures and ımplications for design. Educational Technology Research & Development, 43 (2), 53-69.
• Corral, S. & Calvete, E. (2000). Machiavellianism: dimensionality of the mach IV and ıts relation to self-monitoring in a spanish sample. The Spanish Journal of Psychology, 3(1), 3-13.
• Cronbach, L. J. (1990). Essential of psychological testing, (fifth edition). New York: Harper and Row Publishing.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008) Kişilerarası problem çözme envanteri lise öğrencileri formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Đnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5 Sayı:2
• Dorman, J. P. & Knightley, W. M. (2006). Development and validation of an instrument to assess secondary school students’ perceptions of academic tasks. Educational Studies. 32 (1). 47-58.
• Dow, G. T. & Mayer, R. E. (2004). Teaching students to solve insight problems: evidence for domain specificity in creativity training, Creativity Research Journal, Vol. 16, Issue 4, p 389, 13p.
• Enç, M. (1982). Eğitim ve Ruh Bilimi. Đstanbul: Đnkilap ve Aka Kitapevleri Koll. Şti.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Fidan N. ve Erden M. (1997). Eğitime Giriş. Ankara. AlkımYayıncılık.
• Heppner, P.P. & Peterson, C.H. (1982). The development and implications of a personal-problem solving ınventory, Journal Of Counseling Psychology, 29,66-75.
• Heubeck, B. G. & Neill, J. T. (2000). Confirmatory factor analysis and reliability of the mental health ınventory for australian adolescents. Psychological Reports. 87. 431-440.
• Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
• Ingles, C. J., Hidalgo, M. D. & Mendez, F. X. (2005). Interpersonal difficulties in adolescence: a new self-report measure. European Journal of Psychological Assessment, 21(1), 11-22.
• Jerath, J. M., Hasija, S. & Malhotra, D. (1993). A study of state anxiety scores in a problem solving situation. Studia Psychologica, 35, (2), 143-150.
• Johnson, B., Stevens, J. J. & Zvoch, K. (2007). Teachers’ perceptions of school climate: a validity study of scores from the revised school level environment questionnaire. Educational and Psychological Measurement. 67 (5). 833-844.
• Jöreskog, K. & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International / Erlbaum
• Kahn, J. H. (2006). Factor analysis in counseling psychology research, training, and practice: principles, advances, and applications. The Counseling Psychologist. 34 (5). 684-718.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, Đlkeler ve Teknikler., Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kelloway, E. K. (1998). Using lisrel for structural equation modeling: a researcher’s guide. United States of America: Sage Publications.
• Kenç, M. F. (2004). Kişiler arası sorunların çözümünde kullanılan sistematik modeller. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 161, yıl 31.
• Kerlinger, F.N. (1973). Foundations of behavioral reseach. Second Edition, New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Kesercioğlu, T. (2001). Günümüz fen bilgisi eğitiminde yeni öğretim teknikleri & dijital çağda başarılı bir fen bilgisi eğitimcisinin yeni rolleri. Özel Okullar Birliği, Fen Bilgisi Eğitimi Seminerleri.
• Klein, S. P. (1998). Standards for teacher tests. Journal of Personnel Evaluation in Education. 12 (2). 123-138.
• Kline, R. B. (1998). Principal and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Kline, P. (2000). An easy guide to factor analysis. London and New York: Routledge.
• Koray, Ö ve Azar, A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, Mart 2008 Cilt:16 No:1 125-136
• Larkin, J. G. (1980). Models of compedence in solving physics problems. Cognitive Science, 4: 317345.
• Lewis, C. A., Francis, L. J., Shevlin, M. & Forrest, S. (2002). Confirmatory factor analysis of the french translation of the abbreviated form of the revised eysenck personality questionnaire (EPQR-A). European Journal of Psychological Assessment, 18(2), 179-185.
• Liu, C. J. & Treagust, D. F. (2005). An instrument for assessing students’ mental state and the learning environment in science Education. International Journal of Science and Mathematics Education. 3. 625-637.
• Mandell, A. (1980). Problem-solving stratcgies of sixth-grade student who are supcrior problem solvers. Science Education. 64 (2): 203-211.
• Miller, M. & Nunn, G.D. (2001). Using group discussions to improve social problem-solving and learning. Education (Chula Vista, Calif), 121, 470-475.
• Morgan, C. T. (1982). Psikolojiye giriş. Çev.: Arıcı H. ve ark., Meteksan, Ankara.
• Olivares, J., García-López, L. J., Hidalgo, M. D. & Caballo, V. (2004). Relationships among social anxiety measures and their ınvariance. European Journal of Psychological Assessment, 20(3), 172-179.
• Ornsteın, A. & Lasley, T. (2000). Strategies for Effective Teaching, Mc.Graw Hill, Boston.
• Özbay, Y. (2002). Kişisel rehberlik, psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara, Pegem A Yayınları.
• Peterson, K. D., Wahlquist, C. & Bone, K. (2000). Student surveys for school teacher evaluation. Journal of Personnel Evaluation in Education. 14 (2). 135-153.
• Prawat, R. S. (2000). The two faces of dewey an pragmatism: ınductionism versus social constructivism, Teachers College Record, 102(4) 805–841.
• Raphel, M. (2003). Problems solving. http:/progvest.umi.coom/pqdqeb? Ord. (30.04.2007).
• Sanders, R. D., Allen, D. N., Forman, S. D., Tarpey, T., Keshavan, M. S. & Goldstein, G. (2005). Confirmatory factor analysis of the neurological evaluation scale in unmedicated schizophrenia. Psychiatry Research. 133. 65-71.
• Smolleck, L. D., Zembal-Saul, C. & Yoder, E. P. (2006). The development and validation of an instrument to measure preservice teachers’ self-efficacy in regard to the teaching of science as inquiry. Journal of Science Teacher Education. 17. 137-163.
• Sungur, N. (1992). Yaratıcı düşünce. Acar Matbaacılık, Đstanbul.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar, Türk Psikoloji Yazıları, 3, (6), 49-74.
• Şahin, N., Şahin, N. H. & Heppner, P. P. (1993) The psychometric properties of the Problem Solving Inventory. Cognitive Therapy and Research, 17, 379-396.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics, Fourth Edition. New York: Harper Collins Publishers.
• Tatlıdil, H. (1992). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel teknikler. Ankara, Aktaran: Ünlü ve ark., 1995. “Sosyal Hizmetler Araştırmalarında Çok Değişkenli model uygulamaları.” Sosyal Hizmet Sempozyumu, 95. “30. Yılında Sosyal Hizmet ve Geleceğe yöneliş.”
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Taylan, S. (1990). Heppner’in Problem Çözme Envanterinin uyarlama, güvenirlik, ve geçerlik çalışmaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme, Ankara: Yargı Yayınları, 2000.
• Topses, G. (2006). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ülküer, N. S. (1988). Çocuklara problem çözme becerisi nasıl kazandırılır? Yaşadıkça Eğitim, n:5, Ekim, Kasım, Aralık.
• Voltan Acar, N. ve Öğretmen, T. (2007). Kendini belirleme (güvengenlik) ölçeği geliştirme çalışmaları, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, (3), 67-78.
• Wiersma, W. (2000). Research methods in education: an ıntroduction. Needham Heights, MA: Allyn ve Bacon, A Pearson Education Company.
• Yaman, S. (2003). Fen Bilgisi Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrenme Ürünlerine Etkisi, Ankara Gazi Üniversitesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi).