The Concept of Islamodium Instead of the Concept of Islamophobia

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 161 - 197, 30.06.2020

Selçuk Kırtepe , Esra Öztunç

https://doi.org/10.5281/zenodo.3894592

Öz

This study aims to make a socio-psychological analysis of the concept of islamophobia and to generalize the use of the concept of islamodium. Islamophobia, which is used to describe Islam hatred, is a concept that can evoke negative feelings and thoughts towards Islam and Muslims and therefore it is thought to be problematic. This concept may cause fear to being felt against Muslims. The sense of fear that is felt has been converted to hostility. Because the term "Islam", which means salvation and peace, is mentioned with a disease called "phobia". In addition, islamophobia can act as a subject in massacres threatening Muslims, and the exposed attack is announced as an “islamophobia attack” in the media. With this presentation, Muslims are brought into the feared position and the experiencing attacks are legitimized. In fact, this concept can be used to express the fear felt toward Islamic religion and Muslims. But both the situation of Muslims who have exposed the attacks and being used to describe these attacks, it can lead to a meaning confusion. As a requirement of multicultural life, there is a need for a concept that can be used to express emotions without being converted into hostility. It should also be a concept that does not evoke illness. In this article, it is recommended being used the concept of islamodium, which can only reflect hatred towards Muslims and will not show Islam and Muslims as elements of fear.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Fear, Hate, Disease, Islamophobia, Islamodium

İslamofobi Kavramı Yerine İslamodium Kavramı

Öz

Bu çalışma İslamofobi kavramının sosyo-psikolojik analizini yapmayı ve İslamodium kavramının kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. İslam nefretini tanımlamak için kullanılan İslamofobi, İslam’a ve Müslümanlara karşı olumsuz duygu ve düşünceler çağrıştırabilen, bu yüzden sorunlu olduğu düşünülen bir kavramdır. Bu kavram Müslümanlara karşı korku hissedilmesine neden olabilmektedir. Hissedilen korku duygusu ise düşmanlığa dönüştürülmektedir. Zira “kurtuluşa ermek” ve “barış yapmak” anlamına gelen “İslam” terimi, “fobi” denilen bir hastalıkla birlikte anılmaktadır. Ayrıca İslamofobi, Müslümanları tehdit eden katliamlarda özne görevi görebilmekte, maruz kalınan saldırılar medyada “İslamofobi saldırısı” şeklinde duyurulmaktadır. Bu sunumla, Müslümanlar korkulan pozisyonuna düşürülmekte ve yaşanan saldırılar meşrulaştırılmaktadır. Aslında bu kavram İslam dinine ve Müslümanlara karşı hissedilen korkuyu ifade etmek için kullanılabilir. Fakat saldırılara maruz kalan Müslümanların durumunu ve bu saldırıları tanımlamak için de kullanılması bir anlam karmaşasına yol açabilmektedir. Çok kültürlü yaşamın gereği olarak duyguların düşmanlığa dönüştürülmeden ifade edilebilmesi için kullanılabilecek bir kavrama ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı zamanda hastalık çağrışımı yapmayacak bir kavram olmalıdır. Bu makalede; sadece Müslümanlara karşı nefreti yansıtabilecek, İslam’ı ve Müslümanları korku unsurları şeklinde göstermeyecek İslamodium kavramının kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Korku, Nefret, Hastalık, İslamofobi, İslamodium

Kaynakça

• Acar, M. Sadık. “Medeniyetler Çatışması mı, Menfaatler Çatışması mı?”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18/2 (2003), 33-42.
• Aktaş, Murat. "AB Ülkelerinde İslamofobi ve Terörizm". Ombudsman Akademik 7 (Aralık 2017), 127-155. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.440222
• Allen, Chris. Islamophobia. England-USA: Ashgate Publishing Limited, 2010.
• Amerikan Psikiyatri Birliği. DSM-5-TR Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı. çev. Ertuğrul Köroğlu. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2013.
• Ali, Wajahat vd. “The Roots of the Islamophobia Network in America”. CAP, Center for the American Progress, 2011. https://cdn.americanprogress.org/wp-content/uploads/issues/2011/08/pdf/islamophobia.pdf
• Aral, Berdal. “Soğuk Savaş Sonrasında ‘Siyasallaşan’ Uluslararası Hukuk ve Başlıca Mağdurları”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 1/4 (1998), 37-57.
• Bakırcıoğlu, Rasim. Ansiklopedik Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık, 2000.
• Bayraklı, Enes – Hafez, Farıd. European Islamophobıa Report 2018. SETA, 2018. https://setav.org/assets/uploads/2019/09/EIR2018infografikler.pdf
• BBC, British Broadcasting Corporation. “Yeni Zelanda'da 2 Cam'iye Silahlı Saldırı: 49 ölü”. Erişim 16 Mart 2019. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-47578620
• BBC, British Broadcasting Corporation. “Norveçli Zanlı Tek Başınaydı”. Erişim 16 Mart 2019. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/07/110724_norway_update
• Beck, T. Aaron. Anksiyete Bozuklukları ve Fobiler. çev. Veysel Öztürk. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2. Basım, 2011.
• Beck, T. Aaron. Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. çev. Veysel Öztürk – Aysun Türkcan. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2. Basım, 2008.
• Bodur, Hüsnü Ezber. "Batı'da İslâm Karşıtlığının İcat Edilmiş Dili Olarak İslamofobi (Çatışmacı Sosyolojik Perspektif)". İlahiyat Akademi 5/6 (Aralık 2017), 69-86.
• Bordalo, Pedro vd. “Stereotypes”. Quarterly Journal of Economics 131/4 (October 2016), 1753-1794.
• Borell, Klas. “When is the time to hate? A research review on the impact of dramatic events on Islamophobia and Islamophobic hate crimes in Europe”. Islam and Christian – Muslim Relations 26/4 (2015), 409-421.
• Bölge Gündem. “Yeni Zelanda manifestosu! 74 sayfalık manifesto tam oku!”. Erişim 16 Mart 2019. https://www.bolgegundem.com/yeni-zelanda-manifestosu-74-sayfalik manifesto-tam-oku-775726h.htm
• Bunglawala, Shenaz. “What’s in a Name?”. Islamophobia Still A Challenge for Us All. ed. Farah Elahi – Omar Khan. 66-68. Londra: Runnymede, 2017. https://www.runnymedetrust.org/uploads/Islamophobia%20Report%202018%20FINAL.pdf
• Canikoğlu, Erhan. “Körfez Savaşları’nda İsrail ve Yahudi Lobilerinin Rolü”. 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Dergisi 5/4 (2013), 183-206.
• Cesari, Jocelyne. “Use of the Term “Islamophobia” In European Societies.” Securitization and Religious Divides in Europe. ed. Jocelyne Cesari. 5-48. GSRL-Paris and Harvard University: 6th PCRD of European Commission, 2006.
• Cheng, W. John vd. “Cultivation Effects of Mass and Social Media on Perceptions and Behavioural Intentions in Post-Disaster Recovery – The Case of the 2011 Great East Japan Earthquake”. Telematics and İnformatics 33 (2016), 753-772. https://doi.org/10.1016/j.tele.2015.12.001
• Ingrid, Ramberg, Islamophobia and its Consequences on Young People. Council of Europe, 2004. https://rm.coe.int/16807037e1
• Cohen, Stanley. Halk Düşmanları ve Ahlaki Panikler. çev. Deniz Türker Ankara: Heretik Basın Yayın, 2019.
• Çapcıoğlu, İhsan – Şeref, Ebru. “Müslümanlara Yönelik Ötekileştirici Söylemin ‘İslamofobi’ Üzerinden Yaygınlaştırılması: Kuramsal Bir İnceleme”. 341-350, I. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Müslümanlar Kongresi. Konya: EKOPI, 2016.
• Çelebi, O. Berat. “İslamofobi vs İslamodium ve Oryantalist Çok Eşlilik Bakışı”. Üsküdar Çevresi. Erişim 24 Mart 2020. https://www.uskudarcevresi.com/2012/09/İslamofobi-vs-İslamodium-ve-oryantalist.html
• Dualı, Şir Muhammed. “II. Vatikan Konsili ve Dinler Arası Diyalog Üzerine”. Bakü Devlet Üniversitesi İlmi Mecmuası 16 (Aralık 2011), 129-148.
• Durkheim, Emile. Sosyolojik Yöntemin Kuralları. çev. Cenk Saraçoğlu. İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınları, 2004.
• Duss, Matthew vd. The Islamophobia Network’s Efforts to Manufacture Hate in America. CAP Center for the American Progress, 2015. https://cdn.americanprogress.org/wp-content/uploads/2015/02/FearInc-report2.11.pdf
• Elahi Farah – Khan, Omar. “What is Islamophobia?”. Islamophobia Still A Challenge for Us All. ed. Farah Elahi – Omar Khan. 5-12. Londra: Runnymede, 2017. https://www.runnymedetrust.org/uploads/Islamophobia%20Report%202018%20FINAL.pdf
• Ercan, Eren Ekin – Demir, Fatma Nur. “Yetiştirme Kuramı: Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Yapılan Araştırma”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 3/1 (Mart 2015), 127-144.
• EUMC, European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia. Muslims in The European Union-Discrimination and Islamophobia. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, 2006. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/eumc-2006-muslims-in-the-eu-discrimination-and-islamophobia_en.pdf.
• Fisher, Max. “The Brussels Attack is Europe's New Reality”. Vox. Erişim 22 Mart 2016. https://www.vox.com/2016/3/22/11284558/brussels-attack-europe-isis-terrorism
• Friedland, Elliot. “Fact Sheet The Islamıc State ISIS. 2015”. The Clarion Project, 2014. https://cija.ca/wp-content/uploads/2014/10/Islamic-State-isis-isil-factsheet-1.pdf.
• Geçtan, Engin. Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar. İstanbul: Remzi Kitabevi, 9. Basım, 2003.
• Gençoğlu, Aylin Yonca. “Bir Kavram ve Kuram Üretme Stratejisi Olarak Temellendirilmiş Kuram”. Tarih Okulu Dergisi (TOD) 7/17 (Mart 2014), 681-700.
• Gerbner, George. “Images Across Cultures: Teachers in Mass Media Fiction and Drama”. The School Review 74/2 (Summer 1966), 211-230.
• Gerbner, George vd. “Growing Up With Television The Demonstration of Power: Violence Profile No. 10”. Journal of Communication 29/3 (Summer 1979), 177-196.
• Giddens, Anthony – W. Sutton, Philip. Sosyolojide Temel Kavramlar. çev. Ali Esgin Ankara: Phoenix Yayınevi, 3. Basım, 2018.
• Gottschalk, Peter – Greenberg, Gabriel. Islamophobia: Making Muslims The Enemy. Newyork – Toronto: Rowman Littilefield Publishing Group, 2007.
• Gökmen, Hasan. “Hollandalı Politikacı Geert Wilders’ın ‘Fitna’ Filmi Çerçevesinde Bir Algı ve İmaj Olarak İslamofobi”. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2018), 84-98.
• Göksun, Yenal – Salihi, Emin. DEAŞ’ın Medya Stratejisi. SETA, 2018. https://setav.org/assets/uploads/2018/01/98.-DAES%CC%A7-tam-rapor.pdf
• Gölcü, Abdulkadir – Aydın, Varol, F. Betül. “Yükselen Bir Trend Olarak İslamofobi Endüstrisi: Amerikan Medyasına Yönelik Araştırmaların Bir Panoraması”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 1/1 (Haziran 2018), 73-88.
• Gölcü, Abdulkadir – Çuhadar, Mustafa. "Batı Toplumlarında İslamofobi’nin Üretilmesinde Medyanın Rolü". Ombudsman Akademik 7 (Aralık 2017), 71-99.
• İbrahim, Azmuddin. “The Representation of Islam and Muslims in the Media”. Intellectual Discourse International Islamic University Malaysia 16/2 (2008), 247-251.
• Hıdır, Özcan. “Avrupa’da Aşırı Sağ’ın Dini-İdeolojik ve Tarihi Temelleri-Kökenleri”. Muhafazakâr Düşünce Dergisi 53 (Ocak-Nisan 2018), 15-46.
• Jung, Carl Gustav. Dört Arketip. çev. Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: Metis Yayınları, 3. Basım, 2009.
• Kabaağaç, Sina – Alova, Erdal. Latince Türkçe Sözlük. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1995.
• Kaval, Musa. “Büyük Cihadı Anlamaya Dair Bir Değerlendirme”. Akademik Bakış Dergisi 49 (Mayıs- Haziran 2015), 1-12.
• Kıran, Ayşe Eziler. Dilbilimine Giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2001.
• Kirman, M. Ali. “İslamofobinin Kökenleri: Batılı mı Doğulu mu?”. Journal of Islamic Research 21/1(2010), 21-39.
• Köse, Saffet. “Cihad Şiddete Referans Olabilir mi?”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 9 (2007), 37-70.
• Kur’ân Yolu. Erişim 9 Haziran 2020. https://kuran.diyanet.gov.tr
• Le Bon, Gustave. Kitleler Psikolojisi. çev. Fatma Zehra Bayrak. İstanbul: Hayat Yayınları, 1997.
• McLeod, M. Douglas vd. “Thinking About the Media: A Review of Theory and Research on Media Perceptions, Media Effects Perceptions, and Their Consequences”. Review of Communication Research 5 (2017), 35-83.
• Merter, Mustafa. Dokuz Yüz Katlı İnsan. 10. Baskı İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2012.
• Metin, İsmail. “Tiyatro, Karikatür ve Film Provokasyonları Bağlamında Fransız Basınında İslam ve Hz. Muhammed İmajı”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/4 (2013), 91-104.
• Modood, Tarıq. Islamophobia and The Muslim Struggle for Recognition, till A Challenge for Us All. ed. Farah Elahi – Omar Khan. Londra: Runnymede, 2017. https://www.runnymedetrust.org/uploads/Islamophobia%20Report%202018%20FINAL.pdf
• Morgan, Clifford, T. “Algı”. çev. Sirel Karakaş. Psikolojiye Giriş. ed. Sirel Karakaş – Rükzan Eski. 241-257. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları, 19. Basım, 2011.
• Nomani, Q. Asra – Hala, Arafa. “As Muslim Women, We Actually Ask You not to Wear the Hijab in the Name of İnterfaith Solidarity”, Washington Post. Erişim 09 Mayıs 2020. https://www.washingtonpost.com/news/acts-of-faith/wp/2015/12/21/as-muslim-women-we-actually-ask-you-not-to-wear-the-hijab-in-the-name-of-interfaith-solidarity/
• Okumuş, Ejder. Din ve Kültür. Ankara: Maarif Mektepleri Yayınları, 2017.
• Olgun, Hakan. Luther ve Reformu Katolisizm’i Protesto. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2. Basım, 2016.
• Ormanlı, Okan. “11 Eylül Sonrasında Hollywood’da Mitolojik Yaklaşımlar ve Arketipler”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 9/1 (2015), 223-246.
• Özer, Ahmet. “11 Eylül, Bölünen Dünya, Huntıngton ve Çatışma”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 4/2 (2007), 1-23.
• Pew Research Center. “The Great Divide: How Westerners and Muslims View Each Other”. Erişim 15 Ocak 2019. https://www.pewresearch.org/global/2006/06/22/the-great-divide-how-westerners-and-muslims-view-each-other/
• Pew Research Center. “Most Muslims Want Democracy, Personal Freedoms, and Islam in Political Life”. Erişim 15 Ocak 2019. https://www.pewresearch.org/global/2012/07/10/most-muslims-want-democracy-personal-freedoms-and-islam-in-political-life/
• Richardson, Robin. “Islamophobia or Anti-Muslim Racism - or What? - Concepts and Terms Revisited”. Islamophobia and Religious Discrimination: New Perspectives, Policies and Practices (Birmingham: Pointing the Finger: Islam and Muslims in the British Media, 2012), 1-13.
• Scott, Ridley. Kingdom of Heaven [Cennetin Krallığı]. (Film, 2005). https://www.imdb.com/title/tt0320661/
• Shryock, Andrew. “Introduction: Islam as an Object of Fear and Affection”. Islamophobia/Islamophilia Beyond The Politics of Enemies and Friends. ed. Andrew Shryock. 1-28. Bloomington: Indiana University Pres, 2010.
• Sinanoğlu, Mustafa. “İslam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Anksiklopedisi. Erişim 24 Mart 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/islam#2-vahiy-gelenegi-icinde-islam.
• Stella, Francesco. “Avrupa’da İslam Hakkında Bilinenler”. çev. Tonguç Basmacı. Ortaçağ: Barbarlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar. ed. Umberto Eco. 713-719. İstanbul: Alfa Yayınları, 2. Basım, 2014.
• Şeker, Emrullah. “Aşk ve İdeoloji Bağlamında Psikanalitik Söylem Çözümlemesi”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6/2 (Aralık 2017), 194-222.
• Tufan, Muzaffer. “Haçlı Seferlerine Karşı Rumeli Türklerinin Rolü”. Haçlı Seferleri ve XI. Asırdan Günümüze Haçlı Ruhu Semineri. 33-63. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1998.
• The Multilingual Dictionary Tureng. Erişim 22 Mayıs 2020. https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/odium
• Turut, Abdullah. “Yusuf Atılgan'ın "Çıkılmayan" Adlı Öyküsünde Gölge Arketipi ve Kitle Psikolojisi”. Söylem Filoloji Dergisi 1/2 (Aralık 2016), 221-227.
• Yardım, Müşerref – Dalkılıç, Muhammed Mücahit. “Nefret Söylemi ve İfade Özgürlüğü Tartışmaları Çerçevesinde İslamofobya: L’Express Dergisi Örneği”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD) 1/1 (2018), 89-109.
• Yavuzer, Yasemin – Karataş, Zeynep. “Ergenlerde Otomatik Düşünceler ile Fiziksel Saldırganlık Arasındaki İlişkide Öfkenin Aracı Rolü”. Türk Psikiyatri Dergisi 24 (2013), 1-7.
• Yılmaz, Murat. “İslâmofobinin Beslendiği Kaynaklardan Biri Olarak Medeniyetler Çatışması”. Orta Asya’da İslam Temsilden Fobiye. ed. Muhammet Savaş Kafkasyalı. 1. Cilt. 237-248. Ankara-Türkistan: SFN Televizyon Tanıtım Tasarı Yayıncılık, 2012.