Öz
Ordu’nun tarih öncesi dönemlerine dair bulgular, yörede mevcut insan izlerinin Paleolitik Çağ’ın sonrasına denk geldiğini göstermektedir. Bu nedenle yöre, kültürel açıdan zengin bir mirasa sahiptir. Bu mirasın önemli bir bölümünü halk inançları oluşturmaktadır. Her ne kadar halk inançları ve birtakım uygulamalar İslam’ın inanç çizelgesi bakımından şirk, hurafe veya bid’at olarak görülüyorsa da bu bir milletin kültürüne, yaşam tarzına, adet ve an‘anelerine dair önemli bilgilere vakıf olmak bakımından son derece önemli bir unsurdur. Bundan dolayı halk inanışı, Türk kültürünün geçmişi ile bugünü arasında önemli bir köprü görevi üstlenmiş durumdadır. Ordu yöresinde mevcut doğum ve ölüm ile ilgili halk inanışları bu çalışmanın ana unsurunu oluşturmaktadır. Doğum ve ölüm ile ilgili Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde benzer inanışlara rastlamak mümkündür. Lakin bu çalışmada, doğum ve ölüm ile ilgili Ordu yöresine özgü birtakım inanışların da tespit edilip ortaya çıkartılmasına gayret edilmiştir. Mülakat yöntemi izlenerek gerçekleştirilen bu çalışma ile yörede mevcut halk inanışlarının karakteristik özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dinler Tarihi Halk İnançları Ordu Halk İnanışları Doğum Ölüm
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- Bali, Aslı. Mersin Konargöçerlerinin Halk Kültüründe İnanışlar ve Bunlara Bağlı Uygulamalar. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Baş, Mithat. İlkçağdan Günümüze Ordu Tarihi. Ankara: Yason Yayınları, 2014.
- Boratav, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Folkloru. Ankara: Bilgesu Yayınları, 3. Baskı, 2016.
- Çelik, Ali. İslam’ın Kabul ve Reddettiği Halk İnançları. İstanbul: Beyan Yayınları, 2. Baskı, 2013.
- Çeltikçi, Orhan. “Türk Dünyası Kültüründe Doğum Üzerine Ortak Uygulamalar”. Journal of Azerbaijani Studies 12 (2010), 511-521.
- Çoruhlu, Yaşar. Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 3. Baskı, 2015.
- Demir, Necati. Tarihi Süreç İçinde Karadeniz Bölgesi. Ankara: Altınordu Yayınları, 2. Baskı, 2018.
- Dizman, İbrahim. Denize Düşen Dağ: Ordu. İstanbul: Heyemola Yayınları, 2008.
- Eliade, Mircea. Dinler Tarihine Giriş. çev. Lale Arslan Özcan. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2014.
- Engin, Abdulkadir. Ordu Yöresine Ait Halk İnançlarının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi. Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- Erbaş, Ali. “Muhtelif Dinlerde Su Motifi”. EKEV Akademi Dergisi 20 (2004), 241-258.
- Eyüboğlu, İsmet Zeki. Anadolu İnançları Anadolu Üçlemesi 1. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1. Baskı, 1998.
- Günay, Ünver – Güngör, Harun. Başlangıçtan Günümüze Türklerin Dini Tarihi. Ankara: Berikan Yayınları, 2015.
- Günay, Ünver vd. Kayseri ve Çevresinde Ziyaret ve Ziyaret Yerleri. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 1996.
- Hançerlioğlu, Orhan. Dünya İnançlar Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 3. Baskı, 2000.
- İnan, Abdulkadir. Tarihte ve Bugün Şamanizm. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 3. Baskı, 1986.
- Jumabaev, Maksat. Kırgız Gelenek ve İnanışlarında Dini Ritüeller. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
- Kalafat, Yaşar. “Türk Dünyası Tarih Çalışmalarında Halk İnançlarının Önemi”. Milli Folklor Dergisi 44 (1999), 88-90.
- Kalafat, Yaşar. Doğu Anadolu’da Eski Türk İnancının İzleri. Ankara: Berikan Yayınevi, 6. Baskı, 2010.
- Kalafat, Yaşar. İslamiyet ve Türk Halk İnançları. Ankara: Berikan Yayınevi, Genişletilmiş 2. Baskı, 2009.
- Kalafat, Yaşar. Orta Asya’dan Orta Doğu’ya İnanç Göçü. Ankara: Berikan Yayınları, 2011.
- Kaya, Hümeyra Çağlayan. Ünye Halk Kültürü. Ordu: Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
- King, Charles. Karadeniz. çev. Zülal Kılıç. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2015.
- Ksenophon. Anabasis On Binlerin Dönüşü. çev. Sinem Ceviz. İstanbul: Parola Yayınları, 2014.
- Ögel, Bahaeddin. Türk Mitolojisi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 6. Baskı, 2014.
- Örnek, Sedat Veyis. Anadolu Folklorunda Ölüm. Ankara: Bilgesu Yayıncılık, 2017.
- Örnek, Sedat Veyis. Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Batıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1966.
- Örnek, Sedat Veyis. Türk Halk Bilimi. Ankara: Bilgesu Yayınları, 2. Baskı, 2016.
- Özsait, Mehmet. “İlkçağ Tarihinde Trabzon ve Çevresi”. Trabzon Tarihi Sempozyumu. ed. Kemal Çiçek vd. 35-43. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları, 1998.
- Polat, Kemal. Beşikten Mezara Kırgız Türklerinde Gelenek ve İnanışlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2. Baskı, 2008.
- Polat, Kemal. Beşikten Mezara Kırgız Türkleri. Ankara: Berikan Yayınevi, 2009.
- Sarıkçıoğlu, Ekrem. Din Fenomolojisi. Isparta: Fakülte Kitapevi, Genişletilmiş 2. Baskı, 2011.
- Selçuk, Ali. “Tahtacıların Doğum ile İlgili İnanç ve Uygulamalarına Fenomenolojik Bir Yaklaşım”. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi 16 (2004), 163-180.
- Selçuk, Ali. Ağaçeri Türkmenleri Tahtacılar. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2008.
- Sırtbaş, Yasemin. Ordu İli Gölköy İlçesi Monografisi. Ordu: Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
- Tanyu, Hikmet. “Dini Folklor veya Manevi Halk İnançlarının Çeşit ve Mahiyeti Üzerinde Bir Araştırma I”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (1973), 123-142.
- Tirmîzî, Ebu İsa Muhammed. es-Sünen. 2. Baskı. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
- Topçuoğlu, Hatice. 1932-1951 Yılları Arasında Ordu Halkevinde Yapılan Halkbilim Çalışmaları. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
- Ünal, Mustafa. “Halk Dini Verilerinin Fenomenolojik Yöntemle İncelenmesi”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2000), 227-242.
- Yediyıldız, Bahaeddin vd. Orta Karadeniz Kültürü. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2005.
- Yıldız, Adnan. Osmanlı Belgelerinde Ordu. İstanbul: Ordu Valiliği Yayınları, 2013.
Öz
Findings of the prehistoric periods of the Ordu show that the human traces in the region coincide with the post-Paleolithic Age. For this reason, the region has a culturally rich heritage. Folk beliefs constitute an important part of this heritage. Although folk beliefs and some practices are seen as shirk, superstition or bid‘ah innovation in terms of Islam's belief chart, this is an extremely important factor in term of to make out in the knowledge of a nation's culture, lifestyle, customs and ceremony. Therefore, folk beliefs have served as important bridges between the past and present of Turkish culture. Folk beliefs about birth and death in Ordu region are the main element of this study. It is possible to find similar beliefs about birth and death in various regions of Anatolia. However, in this study, it was tried to detect and reveal some beliefs specific to Ordu region regarding birth and death. With this study, which was carried out by following the interview method, the characteristics of the folk beliefs in the region were tried to be determined.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- Bali, Aslı. Mersin Konargöçerlerinin Halk Kültüründe İnanışlar ve Bunlara Bağlı Uygulamalar. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Baş, Mithat. İlkçağdan Günümüze Ordu Tarihi. Ankara: Yason Yayınları, 2014.
- Boratav, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Folkloru. Ankara: Bilgesu Yayınları, 3. Baskı, 2016.
- Çelik, Ali. İslam’ın Kabul ve Reddettiği Halk İnançları. İstanbul: Beyan Yayınları, 2. Baskı, 2013.
- Çeltikçi, Orhan. “Türk Dünyası Kültüründe Doğum Üzerine Ortak Uygulamalar”. Journal of Azerbaijani Studies 12 (2010), 511-521.
- Çoruhlu, Yaşar. Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 3. Baskı, 2015.
- Demir, Necati. Tarihi Süreç İçinde Karadeniz Bölgesi. Ankara: Altınordu Yayınları, 2. Baskı, 2018.
- Dizman, İbrahim. Denize Düşen Dağ: Ordu. İstanbul: Heyemola Yayınları, 2008.
- Eliade, Mircea. Dinler Tarihine Giriş. çev. Lale Arslan Özcan. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2014.
- Engin, Abdulkadir. Ordu Yöresine Ait Halk İnançlarının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi. Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- Erbaş, Ali. “Muhtelif Dinlerde Su Motifi”. EKEV Akademi Dergisi 20 (2004), 241-258.
- Eyüboğlu, İsmet Zeki. Anadolu İnançları Anadolu Üçlemesi 1. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1. Baskı, 1998.
- Günay, Ünver – Güngör, Harun. Başlangıçtan Günümüze Türklerin Dini Tarihi. Ankara: Berikan Yayınları, 2015.
- Günay, Ünver vd. Kayseri ve Çevresinde Ziyaret ve Ziyaret Yerleri. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 1996.
- Hançerlioğlu, Orhan. Dünya İnançlar Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 3. Baskı, 2000.
- İnan, Abdulkadir. Tarihte ve Bugün Şamanizm. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 3. Baskı, 1986.
- Jumabaev, Maksat. Kırgız Gelenek ve İnanışlarında Dini Ritüeller. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
- Kalafat, Yaşar. “Türk Dünyası Tarih Çalışmalarında Halk İnançlarının Önemi”. Milli Folklor Dergisi 44 (1999), 88-90.
- Kalafat, Yaşar. Doğu Anadolu’da Eski Türk İnancının İzleri. Ankara: Berikan Yayınevi, 6. Baskı, 2010.
- Kalafat, Yaşar. İslamiyet ve Türk Halk İnançları. Ankara: Berikan Yayınevi, Genişletilmiş 2. Baskı, 2009.
- Kalafat, Yaşar. Orta Asya’dan Orta Doğu’ya İnanç Göçü. Ankara: Berikan Yayınları, 2011.
- Kaya, Hümeyra Çağlayan. Ünye Halk Kültürü. Ordu: Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
- King, Charles. Karadeniz. çev. Zülal Kılıç. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2015.
- Ksenophon. Anabasis On Binlerin Dönüşü. çev. Sinem Ceviz. İstanbul: Parola Yayınları, 2014.
- Ögel, Bahaeddin. Türk Mitolojisi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 6. Baskı, 2014.
- Örnek, Sedat Veyis. Anadolu Folklorunda Ölüm. Ankara: Bilgesu Yayıncılık, 2017.
- Örnek, Sedat Veyis. Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Batıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1966.
- Örnek, Sedat Veyis. Türk Halk Bilimi. Ankara: Bilgesu Yayınları, 2. Baskı, 2016.
- Özsait, Mehmet. “İlkçağ Tarihinde Trabzon ve Çevresi”. Trabzon Tarihi Sempozyumu. ed. Kemal Çiçek vd. 35-43. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları, 1998.
- Polat, Kemal. Beşikten Mezara Kırgız Türklerinde Gelenek ve İnanışlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2. Baskı, 2008.
- Polat, Kemal. Beşikten Mezara Kırgız Türkleri. Ankara: Berikan Yayınevi, 2009.
- Sarıkçıoğlu, Ekrem. Din Fenomolojisi. Isparta: Fakülte Kitapevi, Genişletilmiş 2. Baskı, 2011.
- Selçuk, Ali. “Tahtacıların Doğum ile İlgili İnanç ve Uygulamalarına Fenomenolojik Bir Yaklaşım”. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi 16 (2004), 163-180.
- Selçuk, Ali. Ağaçeri Türkmenleri Tahtacılar. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2008.
- Sırtbaş, Yasemin. Ordu İli Gölköy İlçesi Monografisi. Ordu: Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
- Tanyu, Hikmet. “Dini Folklor veya Manevi Halk İnançlarının Çeşit ve Mahiyeti Üzerinde Bir Araştırma I”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (1973), 123-142.
- Tirmîzî, Ebu İsa Muhammed. es-Sünen. 2. Baskı. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
- Topçuoğlu, Hatice. 1932-1951 Yılları Arasında Ordu Halkevinde Yapılan Halkbilim Çalışmaları. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
- Ünal, Mustafa. “Halk Dini Verilerinin Fenomenolojik Yöntemle İncelenmesi”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2000), 227-242.
- Yediyıldız, Bahaeddin vd. Orta Karadeniz Kültürü. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2005.
- Yıldız, Adnan. Osmanlı Belgelerinde Ordu. İstanbul: Ordu Valiliği Yayınları, 2013.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | yok |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 8 Sayı: 1 |
