Divan Şiirinde Akıl Tasavvuru

Yıl 2016, Sayı: 45, 173 - 186, 30.06.2016

Mehmet Göktaş

https://doi.org/10.29288/ilted.304765

Cited By: 1

Öz

İnsanı diğer canlılardan ayıran ve onu sorumlu kılan temyiz gücü, düşünme ve anlama
melekesi olan akıl, Kur’an-ı Kerim’e göre insanı insan yapan, onun her türlü aksiyonlarına anlam
kazandıran ve ilahî emirler karşısında insanın yükümlülük ve sorumlu luk altına girmesini
sağlayan özelliktir. Osmanlı toplumunda düşüncenin aktarıldığı en önemli vasıtalardan biri
şiirdir. Çoğu iyi eğitim almış olan şairler, bu malumatlarını sanat zemininde şiir diliyle
aktarmışlardır. Divanlar incelendiğinde bu husus çok net olarak görülecektir.
Bu çalışmayla başta Kur’an ve tasavvuf olmak üzere Yunan mitolojisine kadar uzanan bir
muhteva zenginliği içinde eser veren divan şiirinde akıl tasavvurunu ve bu tasavvurun sanat
zemininde nasıl işlendiğini, belli özellikleriyle temayüz etmiş şairlerin eserlerinden hareketle
incelemek istiyoruz.

Anahtar Kelimeler

Akıl, Şair, Divan, Tasavvuf

Concept of Intellect in Ottoman Divan Poetry

Öz

The concept of intellect can be described as the ability of discernment and mental faculty of
thinking and understanding, which distinguishes the human beings from other creatures and at
the same time which brings responsibility to him. According to the Holy Book Quran; this is the
very quality which makes him a real human being and makes all of his acts meaningful. Besides,
by means of our intellect, we are held responsible and liable before divine commands. One of the
most important means of conveying thoughts in Ottoman society is the poem. Most of the poets
who had received a good education have reflected their knowledge through poetic language on an
artistic ground. This can be observed clearly when we examine the divans (collection of poems).
In this study, we aim to investigate the concept of intellect in Ottoman poetry and how it was
dealt with on an artistic ground, based on works of some outstanding poets, who composed
poetry within a wide range of contents, such as first and foremost the Quran and Sufism and also
Greek mythology.

Anahtar Kelimeler

Intellect, Poet, Divan (Collection of Poems), Sufism

Kaynakça

• Divan Şiirinde Akıl Tasavvuru