Osmanlı’da Huzur Derslerine Katılan Erzurumlu Âlimler

Yıl 2017, Sayı: 47, 57 - 74, 20.06.2017

Ömer Kara

https://doi.org/10.29288/ilted.322474

Öz

Huzur dersleri, Osmanlıda padişah huzurunda ulemanın yaptığı müzakereli bir toplantıdır.

Bu derslerin kapsam ve sistematiği ile ilgili kısa bir tanıtım yaptıktan sonra tarih boyunca bu

derslere katılan Erzurumlu âlimleri tespit ettik. O kişinin bu derslere muhatap olarak katıldığını

ortaya koyduk. Bunların biyografileri ve girdikleri derslerle ilgili ayrıntıları saptadık.

Anahtar Kelimeler

Huzur dersleri, Osmanlı, Erzurumlu âlimler, padişah, muhatap, mukarrir

Scholars from Erzurum Participated to Huzur Dersleri in Ottoman Period

Öz

Huzur dersleri is a negotiated meeting made by scholars in the presence of the sultan. In our

article, after making a brief introduction about scape and system of these lessons, we have

identified the Erzurum scholars who participated in these lessons throughout history. We showed

that ten scholars participated in these lessons as a muhatap. We have fixed their biographies and

details about the courses they entered.

Anahtar Kelimeler

Huzur dersleri (lessons in the presence of sultan), scholars from Erzurum, sultan, muqarrir (lecturer) muhatap (debater scholars)

Kaynakça

• Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Uleması, İstanbul, 1996, IV/285.
• Bonebakker, S. A., “Adab and the Concept of Belles-Lettres”, CHAL: Abbâsîd Belles-Lettres, ed. Julia Ashtiany vd., Cambridge, 1990, s. 16-30.
• ________, “Early Arabic Literature and the Term Adab”, Jerusalem Studies in Arabic and Islam, 1984, V/389-421. Demir, Ziya; Eroğlu, Mehmed, XIII.-XVI. Yy. arası Osmanlı Müfessirleri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2007.
• Emin, Mehmed, “Huzur-i Hümayun Dersleri”, Sebilü’r-Reşad, İstanbul, 26 Haziran 1335, cilt: XVII, sayı: 425-6, s. 75-77.
• İlmiyye Salnamesi, İstanbul, 1334.
• İpşirli, Mehmet, “Huzur Dersleri”, DİA, İstanbul, 1998; XVIII/441-444
• Kara, Ömer, “Râğıb el-Isfahânî”, DİA, İstanbul, 2007, XXXIV/398-401.
• ________, “Osmanlı’da Huzur Dersleri Geleneği ve Literatürü”, TALİD, cilt: 9, sayı: 18, 2011, 11-31.
• ________, “İslam Geleneğinde Ümera Huzurundaki Bilimsel Toplantıların Osmanlıcası:
• Huzur Dersleri”, Osmanlı Toplumunda Kur’an Kültürü ve Tefsir Çalışmaları II,İlim Yayma Vakfı: Kur’an ve Tefsir Akademisi, İstanbul, 2013, s. 299-369.
• Mardin, Ebu’l-Ula, Huzur Dersleri-I, İstanbul, 1951.
• ________, Huzur Dersleri-II-III, İstanbul, 1956-66.
• Meşihat-ı İslamiyye Sicil Defteri, VII/43.
• Meşihat-ı İslamiyye Sicilli Ahval Dairesi, dosya no: 3595.
• Meşihat-ı İslamiyye Sicilli Ahval Dairesi, dosya no: 3611.
• Meşihat-i islamiyye Sicilli Ahval Dairesi; 9 Cemaziyelevvel 1321 tarihli hal tercümesi.
• Omay, Semiha, Huzur Dersleri ile ilgili Konuşmalar, İstanbul, 1965.
• Özbilgen, Erol, “Huzur Dersleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, İz Yayıncılık, İstanbul, 1996, s. 116-117.
• Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları, 1971.
• ________, “Huzur-i Hümayun Dersleri”, Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası, s. 74 (29 Haziran 1918), s. 816-819.
• Sabri, Mustafa, “Huzur-i Hümayun Dersleri”, Beyanü’l-Hak, İstanbul, 29 Eylül 1324, cilt: 1, sayı: 2, s. 3-6.
• Süreyya, Mehmed, Sicill-i Osmani, İstanbul, 1311, III/389; Mardin, II-III/253.
• Thomas, Stephanie Bowie, The Concept of Muhâdara in the Arab Anthology with Special reference to al-Râghib al-Isfahânî’s Muhâdarât al-Udebâ, doktora, Harvard University, Cambridge: Massachussetts: 2000.
• Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, no: 971.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “Huzur Dersleri”, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, Ankara, 1965, s. 215-222.
• Ünver, Süheyl, Bir Ramazan binbir İstanbul, Kitabevi, İstanbul, 1997.
• Yazıcı, Hüseyin, “Muhâdarat”, DİA, İstanbul, 2005, XXX/391-92.
• Zilfi, Madeline Carol, “A medrese for the palace: Ottoman dynastic legitimation in the eighteenth century”, Journal of the American Oriental Society, cilt: 113/2, 1993, s. 184-191.