Tarihimize yön vermiş ve manevi hafızamızda yer etmiş büyük önderler vardır. Aradan asırlar geçse de onların etkileri hala canlıdır. Bunlardan biri de Emir Sultan'dır. O, Osmanlı kuruluş devri tasavvuf hayatının önde gelen şahsiyetlerindendir. Hem Yıldırım Bayezid'in damadı olması hem de kurduğu tekkesiyle devlet erkânının yanı sıra halkın yaşamına da yön veren Emir Sultan’ın hayatı menkıbelerle örülmüştür. Kendisi hakkındaki tarihî bilgilerin azlığı bazı klasik biyografi yazarlarının ve modern araştırmacıların onun tasavvufi silsilesi üzerinde farklı bilgiler vermelerine sebep olmuştur. Bunların en başında onun bir Nurbahşi şeyhi olarak Anadolu'ya geldiği ve bu kolu yaydığı hususu gelmektedir. Fakat Nurbahşiyye'nin ve bu hareketin önderi Muhammed Nurbahş'ın pek bilinmemesi söz konusu müellifleri, Emir Sultan'ın Kübreviyye, Nakşibendiyye ve Halvetiyye'den hangisine bağlı olduğu konusunda tarihsel hatalara sürüklemiştir. Bu makalede tarih usulüne uygun bir şekilde kaynak tenkidi yöntemi kullanılarak öncelikle Emir Sultan hakkında kaleme alınan menakıbnameler gözden geçirilecek, ardından onunla ilgili bilgi veren biyografi yazarlarına müracaat edilerek şeyhin tasavvufi bir silsilesi ortaya konulmaya çalışılacaktır. Kaynakların verdiği bilgiler tarihi ve tasavvufi açıdan tenkit süzgecinden geçirilerek bu söylemlerin hangi nedenlerle ortaya çıkmış olabileceği üzerinde değerlendirmeler yapılacaktır. Makalenin sonunda da Emir Sultan Dergahı şeyhlerinden Lütfullah Efendi'nin, tarikatı Buhariyye adıyla yeniden inşa etme çabalarına yer verilecektir.
Tasavvuf Emir Sultan Nurbahşiyye Kübreviyye Muhammed Nurbahş Buhariyye
There are great leaders who shaped our history and have a place in our spiritual memory. Even though centuries have passed, their effects are still alive. One of them is Amir Sultan. He is one of the leading figures of sufism life in the founding period of the Ottoman Empire. The life of Amir Sultan, who was the son-in-law of Yildirim Bayezid and who guided the lives of the people as well as the state officials with the lodge he founded, is woven with legends. The scarcity of historical information about him has caused some classical biographers and modern researchers to give different information about his sufi lineage. The most important of these is that he came to Anatolia as a Nurbakhshi sheikh and spread this branch. However, the fact that Nurbakhshiyya and Muhammad Nurbakhsh, the leader of this movement, are not well known has led the authors in question to make historical mistakes about which of the Kubraviyya, Naqshibandiyya and Khalvatiyya that Amir Sultan was affiliated with. In this article, using the source criticism method, first of all, the hagiographies written about Amir Sultan will be reviewed, and then, by consulting the biographers who provide information about him, a mystical lineage of the sheikh will be tried to be revealed. The information provided by the sources will be filtered through historical and mystical criticism, and evaluations will be made on the reasons why these discourses may have emerged. At the end of the article, the efforts of Lutfullah Afandi, one of the sheikhs of Amir Sultan Dervish Lodge, to rebuild the sect under the name Bukhariyya will be included.
Sufism Amir Sultan Nurbakhshiyya Kubraviyya Muhammad Nurbakhsh Bukhariyya
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Tasavvuf |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 28 Şubat 2024 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 5 Ocak 2024 |
Kabul Tarihi | 14 Şubat 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 61 |