Transhümanist Düşünceye Temel Bir Paralel Evren Ütopyası: ‘Tanrı İnsanlar’

Yıl 2024, Sayı: 62, 1 - 12

Mahmut Avcı

https://doi.org/10.29288/ilted.1541357

Öz

İnsanın evrendeki yerine dair değerlendirmeleri zaman içinde değişiklik göstermiş, mevcut halini kabul etmeyen bir varlık olarak, her zaman kendini mükemmelliğe ulaştırma arzusu içerisinde olmuştur. Bununla birlikte, insanın diğer varlıklar arasında kendini tanrılaştırma isteği de her daim var olmuştur. İnsandaki bu değişim sürecine teknoloji de eşlik etmekte ve bu süreçte yeni kavramlar tartışma gündemine girmektedir. Ütopya türünden eserlerin yazımı felsefi tartışmaları içinde barındırdığı için önemlidir. Bu yazımın sürekliliği kesintiye uğramadığı gibi, son dönemlerde de sayısı artmıştır. H. G. Wells’in “Tanrı İnsanlar” eserinin değerlendirildiği bu makalede, araştırmalarımıza göre, ütopya türünde ilk defa rastladığımız paralel evren fikri işlenmektedir. Darwinizmin etkisinin ve alternatif evren fikirlerinin yaygın olduğu dönemde yazılmış olan bu ütopya, mekân bakımından farklı olsa da içerik bakımından ütopyalarla benzerlik göstermektedir. Ütopyada tanrılaştırma konusu tek başına işlenebilirdi. Ancak günümüzde insan tartışmaları ütopyanın gerçekliğe evrildiği bir aşamaya geçmektedir. Bu bağlamda transhümanizm çalışmaları göze çarpmaktadır. Bu makalede ütopya ile bağlantılı olarak insana tanrısal vasıflar yüklenmesi ve transhümanist amaçlar birlikte ele alınmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, H.G. Wells, Ütopya, Transhümanizm, Tanrılaştırma, Tanrı İnsanlar

A Parallel Universe Utopia as a Source for Transhumanism: “Man Like Gods”

Öz

The evaluations of man regarding his place in the universe have changed over time, and as a being that does not accept its current state, it has always desired to achieve perfection. However, the desire to deify himself among other beings has always existed. Technology also accompanies this process of change in man, and new concepts enter the discussion agenda in this process. The writing of works in the utopian genre is important because it includes philosophical discussions. The continuity of this writing has not been interrupted, and its number has increased in recent years. In this article, which evaluates H. G. Wells's
work "Men Like Gods", the idea of a parallel universe, which we encounter for the first time in the utopian genre, is discussed according to our research. This utopia, written during the period when the influence of Darwinism and alternative universe ideas were widespread, is similar to utopias in terms of content, although it is different in terms of place. The subject of deification could be dealt with alone in utopia. However, today's discussions on man are moving to a stage where utopia evolves into reality. In this context, transhumanism studies stand out. In this article, the attribution of divine qualities to human beings in connection with utopia and transhumanist goals will be discussed together.

Anahtar Kelimeler

Philosophy, Utopia, H.G. Wells, Transhumanism, Deification, Men Like

Kaynakça

• Aristoteles, Politika, çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları, 2013.
• Avcı, Mahmut. “Ütopya İçinde Distopya: Herbert George Wells’in ‘Zaman Makinesi’”. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi 16/2 (Aralık 2021), 192-202.
• Aydeniz, Hüsnü. "Geleneksel Değerler Üzerinden Bir Transhümanizm Eleştirisi". İlahiyat Tetkikleri Dergisi 53 (2020), 353-376.
• Bennett, Arnold. "Herbert George Wells and his Work”. Cosmopolitan Magazine 33 (Augustos 1902), 465-71.
• Bostrom, Nick. “Transhumanist Values”, Ethical Issues for the 21st Century, ed. Frederick Adams, Virginia: Philosophical Documentation Center Press, 2003.
• Bostrom, Nick. The Transhumanist FAQ. Los Angeles: World Transhümanist Association, 2003.
• Cambridge Dictionary, Erişim 10 Temmuz 2024. Erişim Adresi: https://dictionary.cambridge.org/
• Campbell, Heidi - Walker, Mark. "Religion and transhumanism: Introducing a conversation”. Journal of Evolution and Technology 14/2 (2005), i-xiv.
• Cioran, Emile Michelle. Tarih ve Ütopya. İstanbul: Metis Yayınları, 2013.
• Claeys, Gregory - Sargent, Lyman Tower. The Utopia Reader. New York: NYU Press, 2017.
• Dağ, Ahmet. "Yaratılışa Müdahale ve Yeni Bir Evrimci Neo-Darwinist Bir Yaklaşım Olarak Transhümanizm". FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 27 (Bahar 2019), 153-168.
• Dağ, Ahmet. “Hümanizmin Radikalleşmesi Olarak Transhümanizm”. Felsefi Düşün 9/2 (2017), 46-68.
• Dağ, Ahmet. İnsansız Dünya Transhümanizm. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Dağ, Ahmet. Transhümanizm: İnsanın ve Dünyanın Dönüşümü. Ankara: Elis Yayınları, 2018.
• Dalkıran, Sayın. Tanrılaştırmanın Tarihçesi. İstanbul: Teklif Yayınları, 2018.
• Fındık, Bengücan. “Öjeni Kavramına Genel Bir Bakış”. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies 22 (Ekim 2022), 15-20.
• Gilebbi, Matteo. "Posthuman/Transhuman. An inquiry into Gabriele Salvatores’ Nirvana". The Italianist, 40/2 (2020), 180-189.
• Hauskeller, Michael. “Utopian Themes in Transhumanist Thoughts”. The Hastings Center Report 42/1 (2012), 39-47.
• Hughes, James. "The compatibility of religious and transhumanist views of metaphysics, suffering, virtue and transcendence in an enhanced future”. IEET 860 (2007), 297-376.
• Huxley, Julian. New Bottles for New Wine. Londra: Chatto & Windus, 1957.
• İyigüngör, Tuğçe. “Doğal Yaşam Formundan Artırılmış Bedene Geçiş: Transhümanizm”. ISophos: Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, 3/5 (2020), 15-27.
• Lilley, Stephen. Transhumanism and Society the Social Debate over Human Enhancement. London: Springer, 2013.
• Parrinder, Patrick. "Wells and the Literature of Prophecy". The Wellsian: The Journal of the HG Wells Society 9 (1986), 6-11.
• Peters, Ted. “Progress and Provolution, Will Transhumanism Leave Sin Behind?”. Transhumanism and Transcendence Christian Hope in an Age of Technological Enhancement, ed. R. Cole-Turner. Washington: Georgetown University Press, 2011.
• Sargent, Lyman Tower. "The pessimistic eutopias of HG Wells”. The Wellsian: The Journal of the HG Wells Society 7 (1984), 2-19.
• Sorgner, Stefan Lorenz. "Beyond humanism: Reflections on trans-and posthumanism”. Journal of Evolution and Technology 21/2 (2010), 1-19.
• Spicer, Arwen. Toward sustainable change: The legacy of William Morris, George Bernard Shaw, and HG Wells in the ecological discourse of contemporary science fiction. Oregon: University of Oregon Press, 2005.
• Walker, Mark. “Happy-People-Pills For All”. International Journal of Wellbeing 1/1 (2011), 127-148.
• Wells, Herbert George. Tanrı İnsanlar, çev. İmren Mutlu. Ankara: Kyrhos Yayınları, Ocak 2020.
• Wells, Herbert George. Zaman Makinesi, çev. Celal Üster. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Woiak, Joanne. “Designing A Brave New World: Eugenics, Politics And Fiction”. The Public Historian 29/3 (2007), 105-129.
• Wraith, Matthew. "Sounding the Limits of Life: Essays in the Anthropology of Biology and Beyond, by Stefan Helmreich". The Wellsian: The Journal of the HG Wells Society 40 (2017), 69-73.