An Overview of Number of ‘Forty’ in Hadiths

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, - , 26.09.2014

Mehmet Selim Arık

https://doi.org/10.20486/imad.32077

Cited By: 1

Öz

In main sources of Islam –Holy Qur’an and Hadiths by Prophet Mohammed (pbuh)- number of forty is used repeatedly. For example in Qur’an we see the ‘number of forty’ in four different verses. Number of forty is also very important for tasawwuf/ sufism and Arabic. In Arabic ‘number of  forty’ is used for expressing multiplicity. A noteworthy point in those hadiths that ‘number forty’ is generally used for making the expression easier and point the multiplicty out but the real meaning except for the hadiths about duties or prayings. For example hadiths about worships as alm, ‘number of forty’ was used in real meaning. Because numbers as in “forty sheeps” or “thirty neats” for alm, never changes. So we can say that, in hadiths ‘number of forty’ is generally used for encouraging people to do good behaviours. In this article, we studied more than forty hadiths which have ‘number of forty’ in their matn one by one. Afer that we pointed out those hadiths’ authenticity (sıhhah) and gradated them. At the end of this study, we saw that those hadiths are weak (zhaif). An other noteworty point in those rumours of hadiths is to be transmitted by certain narrators (râvîs). Number of these narrator is about  twenty. They could be listed in order of abundance in the rumor: Enes b. Mâlik, Abdullah b. Abbâs, Ebû Hureyre, Câbir b. Abdullah, Abdullah b. Amr b. As, Ebû Eyyûb el-Ensar, Ömer b. Hattâb, Ali b. Ebî Tâlib, Ebû Said el-Hudrî, Ebû Eyyub el-Ensârî, Ebû Zer el-Gıfarî etc. Those hadiths in our study are generally located in the following resources: Kütüb-i Sitte, Ahmed b. Hanbel’s Musned, Hâkim’s Müstedrek, Taberani’s Mu’cem.

HADİSLERDEKİ “KIRK” SAYILARINA GENEL BAKIŞ

Öz

“Kırk” sayısı Kur’ân’da dört yerde, hadislerde ise birçok yerde geçmektedir. Kırk hadis hakkında yapılmış birçok çalışma vardır. Bu da kırk sayısının hadislerdeki aldığı yeri göstermektedir. Kırk sayısı tasavvufta da önemli bir yer tutar. Kırk rakamı Arapça’da genelde çokluk için kullanılmaktadır. Hadislerdeki kırk sayısı öncelikle anlatımı kolaylaştırmaya yaramakla birlikte, genelde çokluktan kinaye (kesretten kinaye) anlamında mübalağa için kullanıldığı görülmüştür. Yoksa hadislerdeki geçen kırk ile sayıların bizzat kendisi kastedilmemiştir. Dolayısıyla bu sayılar genelde eğitim maksadıyla güzel amellere teşvik için kullanılmıştır. Bu makalede kırkın üzerinde rivâyet teker teker ele alınmış ve hadislerin sıhhati belirtilerek bir derecelendirme yapılmıştır. Neticede de hadislerin genelde zayıf olduğu görülmüştür. Ancak zekât gibi ibadete yönelik kullanılan kırk sayısı ise mecaz değil hakikat anlamında kullanılmıştır. Çünkü buradaki sayılar değişmeyen rakamlardır. Zira zekâtta “kırk koyun” veya “otuz sığır” gibi rakamlar, o konuda değişmeyen ölçülerdir. Burada dikkat çeken bir husus da bu rivâyetlerin belirli sahabîlerden aktarılmış olmasıdır. Bu sahabe râvîlerin sayısı yirmi civarındadır. Bunları rivâyetteki çokluk sırasına göre bazılarını şöyle gösterebiliriz: Abdullah b. Abbâs, Enes b. Mâlik, Abdullah b. Amr b. el-Âs, Ebû Hureyre, Câbir b. Abdullah, Ali b. Ebi Tâlib, Ebû Said el-Hudrî, Ebû Eyyub el-Ensârî, Ebû Zer el-Gıfarî… Buradaki hadisler ise genelde Kütüb-i Sitte ile birlikte Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i, Hâkim’in Müstedrek’i ve Taberânî’in Mu’cemlerinde yer almaktadır.

Kaynakça

• Abdurrezzâk, Ebû Bekir es-San’ânî (211/826) el-Musannef (I-XI) thk. Habîburrahman el-Âzâmî, Beyrut, 1972.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed el-Aclûnî el-Cerrâhî (1162/1748), Keşfu’l-Hafâ Ve Müzîlü’l-İlbâs Mine’l-Ehâdîs Alâ Elsineti’n-Nâs, (I-II), Mektebetü’t-Türasi’l-İslâmî, Kahire, trs.
• Ahmed b. Hanbel (241/855), el-Müsned (I-VI), Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Ahmed Naim- Kamil Miras, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Terceme ve Şerhi, (I-XII, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ank. 1980.
• Ali el-Muttakî, Alâaddin Ali el-Muttaki el-Hindî (975/1567), Kenzü’l-Ummâl Fî Süneni’l-Akvâl Ve’l-Efâl, (I-XVI), Beyrut, 1979.
• Arslan, Murat “Kırk Gün Hadisinin İsnad ve Metin Yönünden Değerlendirilmesi” AÜSBE.,Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
• Aynî, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed b. Mûsâ b. Hüseyin el-Halebî el-Ayntâbî (855/1480), Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, (I-XXV). Beyrut trs.
• Bediuzzaman, Said Nursi, Sözler, RNK Yayınları, İstanbul, 2014.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyin b. Ali el-Beyhakî (458/1065), Sünenü’l-Kübrâ, (I-X), İbnü’t-Türkmânî (745/1344)’nin el-Cevherü’n-Nakî fi’r-Redd ‘Ale’l-
• Beyhakî ile beraber, Beyrut, 1344.
• Beyzâvî, Nâsuriddîn Abdullah b. Amr el-Beyzâvî (685/1786), Envâru’t- Tenzîl Ve Esrârü’t-Te’vîl (I-VI), (Mecmuatün Mine’t-Tefâsîr ile birlikte) Beyrut, trs.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail (256/869), Sahîhu’l-Buhârî, (I-VIII), Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Canan, İbrahim Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte (I-XVII) Feza Yayıncılık, İst. 1995.
• Dârekutnî, Ali b. Ömer (385/995) Sünenü’d-Dârekutnî (I-IV) thk. Abdulhâşim Yemânî, Medine, 1966.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman (255/868), Sünenü’d-Dârimî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• Doğrul, Ömer Rıza, Asr-ı Saadet (Mevlânâ Şiblî) (I-V) Eser Neşriyat ve Dağıtım, İst. 1978.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî (275/888), Sünenü Ebî Dâvûd, (I-V), Çağrı Yayınları, İstanbul, 1985.
• Elmalılı, Hamdi Yazır, (M. 1942) Hak Dini Kur’ân Dili, (I-X), Akçağ Yayınları, İst. 1994.
• Fahreddin er-Râzî, Muhammed b. Ömer (606/1210) Mefâtihu’l-Gayb, (I-XXXII) Kahire, 1934.
• Gazzâli, Ebû Hâmid Muhammed (505/111), el-Maksadü’l-Esnâ Şerhu Esmâi’llahi’l-Hüsnâ Mısır, trs.
• Hâkim Nisâburî, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah el-Hâkim en-Nisâburî (405/1014), el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn (I-IV), Zehebî’nin Telhîs’i ile beraber, Beyrut, trs.
• Heysemî, Ali b Ebî Bekr b. Süleyman (807/1404), Mecmau’z-Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, (I-X), Dâru’l-kitâbi’l-Arabiyye, Beyrut, 1967.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Âbidîn (1252/1836) Reddü’l-Muhtar alâ Şerhi’d-Dürri’l-Muhtâr, (I-VII) Kahraman Yayınları, İst. 1984.
• İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekir (235/849) el-Musannef fi’l-ehâdis ve’l-âsâr (I-XV) Karaçi, 1406.
• İbnü’l-Esîr, Ebû’s-Saâde el-Mübarek b. Muhammed b. Muhammed İbnü’l-Esîr el-Cezeri (606/1209), en-Nihâye fî Ğarîbi’l-Hadîs ve’l-Eser (I-V), thk. Tâhir Ahmed ez-Zâvî ve Mahmud Muhammed et-Tanâhî, Kahire 1963.
• İbnü’l-Esîr, Ebû’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem (630/1232), Üsdü’l-Ğâbe fî Marifeti’s-Sahâbe, (I-VII), thk., Mahmud Abdülvehhâb Fâyid-Muhammed Ahmed ‘Aşûr-Muhammed İbrahim el-Bennâ, Mısır, trs.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî (852/1448), Fethu’l-Bârî Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, (I-XIII), Beyrut, trs.
• İbnü’l-Hümâm, Kemalüddin Muhammed b. Abdu’l-Vahid (861/1457) Fethu’l-kadîr, (I-IX) Beyrut, trs.
• İbn Kesir, Ebû’l-Fida İsmail, (774/1372), Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, (Muhtasar) (I-III), Beyrut, 1400.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (275/888), Sünenü İbn Mâce (I-II), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Dâru’l-İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, 1975.
• İbn Receb el-Hanbelî, Ebü’l-Ferec Zeynüddin Abdurrahman b. Ahmed (795/1393) Câmiu’l-Ulûm Ve’l-Hikem fî Şerhi Hamsîne Hadîsen min Cevâmi’i-Kelimi, (thk. Ahmed Sâlim) Mısır, 1426.
• İbn Rüşd, (Hafid-i İbn Rüşd) Ebü’l-Velid Muhammed b. Ahmed (595/1198) Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktesid, Kahraman Yayınları, İst. 1985.
• Kastallânî, Şihabüddîn Ebû’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed (923/1517), İrşâdü’s-Sârî, (I-X), Nevevî şerhi Minhâc ile birlikte.
• Koçyiğit, Talat, Hadîs Istılahları, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1985.
• Komisyon, Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, (I-V) Diyanet İşleri Başkanlığı, Ank. 2004.
• Kudâî, Ebu Abdullah Cafer el-Kudâî (454/1062) Müsnedü’ş-Şihâb (I-II) es-Selefî nşr. Beyrut, 1405.
• Mâlik b. Enes (179/795), el-Muvatta’, (I-II), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Münâvî, Abdurraûf (1031/1622), Feyzu’l-Kadîr Şerhu Câmii’s-Sağîr, (I-VI), Dâru’l-Marife, Beyrut, 1972.
• Müslim, Ebû’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc (261/874), el-Câmi‘u’s-Sahîh, (I-III), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Bahr en-Nesâî (303/915), Sünenü’n-Nesâî (I-VII), Suyûti’nin Şerhi ve Sindi’nin Haşiyesi ile beraber, Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref en-Nevevî (676/1277), Riyazü’s-Salihîn, Tercüme ve şerh: (I-VIII) M. Yaşar Kandemir, İ. Lütfi Çakan, Raşit Küçük. Erkam Yayınları. İst. 1997.
• Ragıb el-İsfehânî, Ebû’l-Kasım (502/1108) el-Müfredât fî Ğarîb’il-Kur’ân, Daru’l-Ma’rife, Beyrut, 2001.
• Sehavî, Muhammed b. Abdurrahman b. es-Sehavî (902/1497) el-Makasıdü’l-Hasene fî Beyani Kesirin mine’l-Ehâdisi’l-Müştehire ale’l-Elsine, Beyrut, 2004.
• Suyûtî, Celaluddin Abdurrahman b. Abdurrahman b. Ebî Bekr (911/1505), el-Fethu’l-Kebîr fî Dammi’z-Ziyâdeti ile Camii’s-Sağîr, (I-III), Beyrut, trs.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali eş-Şevkânî (1250/1834) el-Fevâidü’l-mecmûa fî ehâdîsi’l-mevzûa, Kahire, 1960.
• Taberânî, Ebu’l-Kasım Ahmed b. Eyyûb (360/971) el-Mu’cemü’l-Kebir (I-XXV) Nşr. es-Selefî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Kahire, trs.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b.Cerir et-Taberî (310/922), Câmi‘u’l-Beyan an Te’vîl-i Âyi’l-Kur'ân (I-XXX), Kâhire, 1968.
• Tirmîzî, Ebû İsa Muhammed b. İsa (279/892), el-Câmi‘u’s-Sahîh (Sünenü’t-Tirmizî), (I-V), thk., Ahmed, Muhammed Şâkir, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Zeylaî, Cemaluddin Ebû Muhammed Abdullah b. Yusuf (762/1360) Nasbu’r-Râye li Ehâdisi’l-Hidaye, (I-IV) el-Mektebetü’l-İslamiyye, Beyrut, 1973.
• Abdurrezzâk, Ebû Bekir es-San’ânî (211/826) el-Musannef (I-XI) thk. Habîburrahman el-Âzâmî, Beyrut, 1972.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed el-Aclûnî el-Cerrâhî (1162/1748), Keşfu’l-Hafâ Ve Müzîlü’l-İlbâs Mine’l-Ehâdîs Alâ Elsineti’n-Nâs, (I-II), Mektebetü’t-Türasi’l-İslâmî, Kahire, trs.
• Ahmed b. Hanbel (241/855), el-Müsned (I-VI), Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Ahmed Naim- Kamil Miras, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Terceme ve Şerhi, (I-XII, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ank. 1980.
• Ali el-Muttakî, Alâaddin Ali el-Muttaki el-Hindî (975/1567), Kenzü’l-Ummâl Fî Süneni’l-Akvâl Ve’l-Efâl, (I-XVI), Beyrut, 1979.
• Arslan, Murat “Kırk Gün Hadisinin İsnad ve Metin Yönünden Değerlendirilmesi” AÜSBE.,Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
• Aynî, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed b. Mûsâ b. Hüseyin el-Halebî el-Ayntâbî (855/1480), Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, (I-XXV). Beyrut trs.
• Bediuzzaman, Said Nursi, Sözler, RNK Yayınları, İstanbul, 2014.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyin b. Ali el-Beyhakî (458/1065), Sünenü’l-Kübrâ, (I-X), İbnü’t-Türkmânî (745/1344)’nin el-Cevherü’n-Nakî fi’r-Redd ‘Ale’l-
• Beyhakî ile beraber, Beyrut, 1344.
• Beyzâvî, Nâsuriddîn Abdullah b. Amr el-Beyzâvî (685/1786), Envâru’t- Tenzîl Ve Esrârü’t-Te’vîl (I-VI), (Mecmuatün Mine’t-Tefâsîr ile birlikte) Beyrut, trs.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail (256/869), Sahîhu’l-Buhârî, (I-VIII), Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Canan, İbrahim Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte (I-XVII) Feza Yayıncılık, İst. 1995.
• Dârekutnî, Ali b. Ömer (385/995) Sünenü’d-Dârekutnî (I-IV) thk. Abdulhâşim Yemânî, Medine, 1966.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman (255/868), Sünenü’d-Dârimî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• Doğrul, Ömer Rıza, Asr-ı Saadet (Mevlânâ Şiblî) (I-V) Eser Neşriyat ve Dağıtım, İst. 1978.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî (275/888), Sünenü Ebî Dâvûd, (I-V), Çağrı Yayınları, İstanbul, 1985.
• Elmalılı, Hamdi Yazır, (M. 1942) Hak Dini Kur’ân Dili, (I-X), Akçağ Yayınları, İst. 1994.
• Fahreddin er-Râzî, Muhammed b. Ömer (606/1210) Mefâtihu’l-Gayb, (I-XXXII) Kahire, 1934.
• Gazzâli, Ebû Hâmid Muhammed (505/111), el-Maksadü’l-Esnâ Şerhu Esmâi’llahi’l-Hüsnâ Mısır, trs.
• Hâkim Nisâburî, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah el-Hâkim en-Nisâburî (405/1014), el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn (I-IV), Zehebî’nin Telhîs’i ile beraber, Beyrut, trs.
• Heysemî, Ali b Ebî Bekr b. Süleyman (807/1404), Mecmau’z-Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, (I-X), Dâru’l-kitâbi’l-Arabiyye, Beyrut, 1967.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Âbidîn (1252/1836) Reddü’l-Muhtar alâ Şerhi’d-Dürri’l-Muhtâr, (I-VII) Kahraman Yayınları, İst. 1984.
• İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekir (235/849) el-Musannef fi’l-ehâdis ve’l-âsâr (I-XV) Karaçi, 1406.
• İbnü’l-Esîr, Ebû’s-Saâde el-Mübarek b. Muhammed b. Muhammed İbnü’l-Esîr el-Cezeri (606/1209), en-Nihâye fî Ğarîbi’l-Hadîs ve’l-Eser (I-V), thk. Tâhir Ahmed ez-Zâvî ve Mahmud Muhammed et-Tanâhî, Kahire 1963.
• İbnü’l-Esîr, Ebû’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem (630/1232), Üsdü’l-Ğâbe fî Marifeti’s-Sahâbe, (I-VII), thk., Mahmud Abdülvehhâb Fâyid-Muhammed Ahmed ‘Aşûr-Muhammed İbrahim el-Bennâ, Mısır, trs.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî (852/1448), Fethu’l-Bârî Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, (I-XIII), Beyrut, trs.
• İbnü’l-Hümâm, Kemalüddin Muhammed b. Abdu’l-Vahid (861/1457) Fethu’l-kadîr, (I-IX) Beyrut, trs.
• İbn Kesir, Ebû’l-Fida İsmail, (774/1372), Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, (Muhtasar) (I-III), Beyrut, 1400.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (275/888), Sünenü İbn Mâce (I-II), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Dâru’l-İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, 1975.
• İbn Receb el-Hanbelî, Ebü’l-Ferec Zeynüddin Abdurrahman b. Ahmed (795/1393) Câmiu’l-Ulûm Ve’l-Hikem fî Şerhi Hamsîne Hadîsen min Cevâmi’i-Kelimi, (thk. Ahmed Sâlim) Mısır, 1426.
• İbn Rüşd, (Hafid-i İbn Rüşd) Ebü’l-Velid Muhammed b. Ahmed (595/1198) Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktesid, Kahraman Yayınları, İst. 1985.
• Kastallânî, Şihabüddîn Ebû’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed (923/1517), İrşâdü’s-Sârî, (I-X), Nevevî şerhi Minhâc ile birlikte.
• Koçyiğit, Talat, Hadîs Istılahları, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1985.
• Komisyon, Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, (I-V) Diyanet İşleri Başkanlığı, Ank. 2004.
• Kudâî, Ebu Abdullah Cafer el-Kudâî (454/1062) Müsnedü’ş-Şihâb (I-II) es-Selefî nşr. Beyrut, 1405.
• Mâlik b. Enes (179/795), el-Muvatta’, (I-II), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Münâvî, Abdurraûf (1031/1622), Feyzu’l-Kadîr Şerhu Câmii’s-Sağîr, (I-VI), Dâru’l-Marife, Beyrut, 1972.
• Müslim, Ebû’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc (261/874), el-Câmi‘u’s-Sahîh, (I-III), thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Bahr en-Nesâî (303/915), Sünenü’n-Nesâî (I-VII), Suyûti’nin Şerhi ve Sindi’nin Haşiyesi ile beraber, Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref en-Nevevî (676/1277), Riyazü’s-Salihîn, Tercüme ve şerh: (I-VIII) M. Yaşar Kandemir, İ. Lütfi Çakan, Raşit Küçük. Erkam Yayınları. İst. 1997.
• Ragıb el-İsfehânî, Ebû’l-Kasım (502/1108) el-Müfredât fî Ğarîb’il-Kur’ân, Daru’l-Ma’rife, Beyrut, 2001.
• Sehavî, Muhammed b. Abdurrahman b. es-Sehavî (902/1497) el-Makasıdü’l-Hasene fî Beyani Kesirin mine’l-Ehâdisi’l-Müştehire ale’l-Elsine, Beyrut, 2004.
• Suyûtî, Celaluddin Abdurrahman b. Abdurrahman b. Ebî Bekr (911/1505), el-Fethu’l-Kebîr fî Dammi’z-Ziyâdeti ile Camii’s-Sağîr, (I-III), Beyrut, trs.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali eş-Şevkânî (1250/1834) el-Fevâidü’l-mecmûa fî ehâdîsi’l-mevzûa, Kahire, 1960.
• Taberânî, Ebu’l-Kasım Ahmed b. Eyyûb (360/971) el-Mu’cemü’l-Kebir (I-XXV) Nşr. es-Selefî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Kahire, trs.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b.Cerir et-Taberî (310/922), Câmi‘u’l-Beyan an Te’vîl-i Âyi’l-Kur'ân (I-XXX), Kâhire, 1968.
• Tirmîzî, Ebû İsa Muhammed b. İsa (279/892), el-Câmi‘u’s-Sahîh (Sünenü’t-Tirmizî), (I-V), thk., Ahmed, Muhammed Şâkir, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Zeylaî, Cemaluddin Ebû Muhammed Abdullah b. Yusuf (762/1360) Nasbu’r-Râye li Ehâdisi’l-Hidaye, (I-IV) el-Mektebetü’l-İslamiyye, Beyrut, 1973.