NEZİHE MUHIDDIN’S STRUGGLE FOR WOMEN’S POLITICAL RIGHTS: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’S STANCE AND THE OBSTACLES TO CHANGE

Yıl 2023, , 735 - 752, 31.12.2023

Emre Yürük

https://doi.org/10.53791/imgelem.1362900

Öz

The interest of Turkish women in political affairs became prominent in the late 19th century. However, their engagements focused mainly on seeking broader participation in the economic and social life of the Ottoman Empire rather than political rights. The movement was led by the prominent and educated women of the Ottoman Empire by writing articles and forming associations. Given that the traditional and patriarchal structure of Ottoman society was the main obstacle to women’s political rights, there were no significant changes in women’s status in the empire. The situation changed with the establishment of the Republic of Türkiye. Mustafa Kemal Atatürk, the republic’s founder, recognized the importance of women’s rights and their involvement in the socio-economic cum political life of the state for the success of his reforms. With the patriarchal nature of the social structure in mind, Atatürk first sought to revolutionize the state’s social set-up to make it receptive to impending women’s political rights. Nezihe Muhiddin believed that women should fight directly for their political rights without waiting for social changes, bringing her into a confrontation with the ruling elites. Although she was active in the struggle initially, she was eventually pushed to the margins.

Anahtar Kelimeler

Nezihe Muhiddin, Turkish Women, Elections in Turkiye, Mustafa Kemal Atatürk, Political Rights, Feminism in Turkiye.

Nezihe Muhiddin’in Kadınların Siyasi Hakları İçin Mücadelesi: Mustafa Kemal Atatürk’ün Tutumu ve Değişimin Önündeki Engeller

Öz

Türk kadınının siyasete ilgisi 19. yüzyılın sonlarında öne çıkmıştır. Ancak kadınlar siyasi haklardan ziyade, Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal ve ekonomik yaşamına katılıma odaklanmışlardır. Bu hareket, Osmanlı İmparatorluğu’nun önde gelen ve eğitimli kadınları tarafından makaleler yazılarak ve dernekler kurularak yönetilmiştir. Osmanlı toplumunun geleneksel ve ataerkil yapısının kadınların siyasi haklarının önündeki en büyük engel olduğu düşünülürse, imparatorlukta kadının statüsünde önemli bir değişiklik olmamıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte durum değişmiştir. Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, devrimlerinin başarısı için kadın haklarının ve kadınların devletin sosyo-ekonomik ve siyasi yaşamına katılımının önemini bilmekteydi. Atatürk, toplumsal yapının ataerkil doğasını göz önünde bulundurarak, öncelikle devletin toplumsal düzenini kadınların siyasi haklarına erişebileceği uygun bir ortama getirmek için devrimler yapmıştır. Nezihe Muhiddin Hanım’ın, kadınların toplumsal değişiklikleri beklemeden doğrudan siyasi hakları için mücadele etmesi ise Nezihe Hanım’ı yönetim kademesiyle karşı karşıya getirmiştir. Başlangıçta Nezihe Muhiddin mücadelede aktif olmasına rağmen, zamanla kabuğuna çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nezihe Muhiddin, Türk Kadını, Türkiye’de Seçimler, Mustafa Kemal Atatürk, Siyasal Haklar, Türkiye’de Feminizm.

Kaynakça

• Ahmad, F. (2002). The Making of Modern Turkey (1st ed.), New York: Routledge.
• Aydemir, Ş. S. (2017). Tek Adam, Mustafa Kemal 1922-1938 (One Man, Mustafa Kemal 1922-1938) (1-3), İstanbul: Remzi Printing House.
• Aydin, H. (2009). Kadın 1908-1909: Selanik’te Yayınlanan İlk Kadın Dergisi Üzerine Bir İnceleme (Kadın (1908-1909): A Study on the First Women’s Magazine Published in Saloniki), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 147-156.
• Baykan, A., Ötüş-Baskett, B. (1999). Nezihe Muhittin Ve Türk Kadını, 1931: Türk Feminizminin Düşünsel Kökenleri Ve Feminist Tarih Yazıcılığından Bir Örnek (Nezihe Muhittin and the Turkish Woman, 1931: The intellectual origins of Turkish feminism and an example from feminist historiography), İstanbul: İletişim Yayınları.
• BCA, 30-10-10/80-526-4. (1930). Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (Presidency of the Republic of Türkiye Directorate of State Archives).
• BCA, 30-18-1-1/14-42-6. (n.d.). Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (Presidency of the Republic of Türkiye Directorate of State Archives).
• Bolat Salman, B. (2014). 1930-Kadınlara İntihap (Seçme- Seçilme) Hakkı Verilmesine Yönelik Tutumlar (1930 Attitudes Towards Acquisition of the Right to Elect And to be Elected for The Women in Turkey in 1930), Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 10(19), 27-50.