Üniversite Öğrencilerinin Evlilik ve Aileyi Anlamlandırma Biçimleri: Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 5 - 27, 09.07.2018

Elif Baş Emine Cengiz

Öz

Ailedeki yaşam döngüsünün başlangıç noktalarından biri olan ve
bireyin hayatını önemli ölçüde etkileyen evlilik, geleneksel toplumlarda
görüldüğü gibi modern toplumlarda da en önemli toplumsal kurumlar ve temel
sosyal sistemlerden birini oluşturmaktadır. Evlenme, farklı cinsten olan iki
kişinin birlikte yaşamalarını sağlayan bir çeşit toplumsal anlaşmadır.

Bu
çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerin aile ve evliliğe yönelik düşüncelerini
anlamaya ve açıklamaya çalışmaktır. Araştırmanın amacına yönelik olarak,
Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde son sınıfta öğrenim gören kadın ve erkek
öğrencileri ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aşamasında nitel
bir uygulama olan derinlemesine görüşme tekniğinden faydalanılmış, verilerin
değerlendirilmesinde ve yorumlanmasında ise betimsel analiz tekniğine başvurulmuştur.
Elde edilen bulgulardan yola çıkarak üniversite öğrencilerinin aile ve evlilik konusunda gelenekselci bir bakış
açısına sahip oldukları, söz konusu durumun kadın ve erkek öğrenciler arasında
büyük farklılık göstermediği gözlemlenmiştir. Üniversite öğrencileri günümüzde hala ailenin
ve evliliğin önemli olduğunu dile getirmişlerdir. Evlilikte kadın ve erkeğin
toplumsal cinsiyet rollerini yerine getirmeleri gerektiği düşüncesi kabul
görmektedir. Sosyolojik olarak yaklaşıldığında toplumsal baskı yüzünden
öğrencilerin evliliğe büyük bir anlam yükledikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Evlilik kurumunun eşler arasında bir imza ile sınırlandırmak yerine bazı anlam
ve değerleri taşıması bakımından da evliliğe karşı olumlu bir tutum
sergiledikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, toplumsal kurum, evlilik, aile

Kaynakça

• AKTAŞ Gül (2013), Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-73. ARAT Necla (2017), Feminizmin ABC’si, Say Yayınları, İstanbul. AYTAÇ Ahmet Murat (2015), Ailenin Serencamı, Dipnot Yayınları, Ankara. BAYHAN Vehbi (2013), Gençlik ve Postmodern Kimlik Örüntüleri Üniversite Gençliğinin Sosyolojik Profili (İnönü üniversitesi uygulaması), Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 134-157. BECK Ulrich ve BECK-GERNSHEIM Elisabeth (2012), Aşkın Normal Kaosu, Çev: Nafer Ermiş, İmge Kitabevi, Ankara. BERGER John (2009),Görme Biçimleri,Çev: Yurdanur Salman, Metis Yayınları,İstanbul. BERKTAY Fatmagül (2010), Tarihin Cinsiyeti, Metis Yayıncılık, İstanbul. BERNARD Jessie (1972), TheFuture of Marriage. New Haven: CT: Yale UniversityPress. BILTON Tony, vd.(2008), Sosyoloji,Çev: Kemal İnal, Siyasal Kitabevi, Ankara. BORA Aksu ve ÜSTÜN İlknur (2005) Sıcak Aile Ortamı: Demokratikleşme SürecindeKadın ve Erkekler, Tesev Yayınları, İstanbul. CONNELL Raewyn W. (1998), Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, Çev: Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. COWARD Rosalind (1995). Şu Hain Kalplerimiz Kadınlar Erkeklere Neden Teslim Olurlar?, Çev: Aksu Bora, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. ÇELEBİ, Nilgün (1990) Kadınlarımızın Cinsiyet Rolü Tutumları, Sebat Ofset, Konya. DEDEOĞLU Saniye (2000), Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türkiye’de Aile ve Kadın Emeği, Toplum ve Bilim, Cilt: 86, Güz, s. 139-170. DEDEOĞLU Saniye (2012), Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet, Toplum ve Refah Devleti, Der. Saniye Dedeoğlu ve Adem Yavuz Elveren, Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın, İletişim Yayınları, İstanbul. DEDEOĞLU Saniye (2015), Türkiye’de İş ve Aile Yaşamını Uyumlaştırma Politikaları, Der. Saniye Dedeoğlu ve Adem Yavuz Elveren, 2000’ler Türkiye’sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet, İmge Kitabevi, Ankara. DELANEY Carol (2017), Tohum ve Toprak, İletişim Yayınları, İstanbul. DEMEZ Gönül (2005), Kabadayıdan Sanal Delikanlıya: Değişen Erkek İmgesi,Babil Yayıncılık İstanbul. DEMİR Yasin ve DURMUŞ Emine (2015), Uzun Evlilikler: Bir Yastıkta Kırk Yıl, Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Sayı: 36 DUBEN Alan ve BEHAR Cem (2014), İstanbul Aileleri: Evlilik, Aile, Doğurganlık 1880-1940,Çev: Nuray Mert, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul. DÜNDAR, Özge Zeybekoğlu (2016), Değişen ve Değiş(e)meyen Yönleriyle Aile: Yapısı, Türleri, İşlevleri, Değişen Toplumda Değişen Aile, Ed. Nurşen Adak, Siyasal Kitabevi, Ankara. EMİROĞLU Kudret ve AYDIN Suavi (2003) Antropoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. ERDENTUĞ Aygen (1985), Çeşitli İnsan Topluluklarında Aile Tipleri, AnkaraÜniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, Sayı: 1281980, Ankara. GIDDENS Anthony (2013), Sosyoloji, Çev: Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, Ankara. GITTINS Diana (2011), Aile Sorgulanıyor, Çev: Tuna Erdem, Pencere Yayınları, İstanbul. GÖKÇE, Birsen (1990) Aile ve Aile Tipleri Üzerine Bir İnceleme, Der. BeylüDikeçligil, Ahmet Çiğdem, T.C. Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu Bilim Serisi5/1, , Ankara. HARTMANN Heidi, (2006), Marksizm’le Feminizm’in Mutsuz Evliliği,Çev: Gülşat Aygen, Agora Kitaplığı, İstanbul. HOOKS Bell (2014), Feminizm Herkes İçindir, Çev. Ece Aydın, Berna kurt, Şirin Özgün, Aysel Yıldırım, BGST Yayınları, İstanbul. KASAPOĞLU Aytül (2012), Sosyolojik Yaklaşımlar Temelinde Aile Kuramları, Aile Sosyolojisi, 3. Baskı, Eskişehir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3-27. İLKKARACAN Pınar (2015), Giriş: Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. P. İlkkaracan, Ed. Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, İletişim Yayınları, İstanbul. MARSHALL Gordon (1999) Sosyoloji Sözlüğü, Çev: Osman Akınhay, DeryaKömürcü, Bilim Sanat Yayınları, Ankara. ÖZEN, Sevinç (1990) Aile Kurumuna Bazı Sosyolojik Yaklaşımlar, Derleyen: Beylü Dikeçligil, Ahmet Çiğdem, T.C. Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu Bilim Serisi 5/1, Ankara PARLA Ayşe (2001), “The "Honor" of the State: Virginity Examinations in Turkey, Feminist Studies, Vol. 27, No. 1, 65-88. SAKTANBER Ayşe (1995) “Türkiye’de Medyada Kadın: Serbest Müsait Kadın veyaİyi Bir Eş, Fedakâr Anne”, 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, Derleyen: Şirin Tekeli, İletişim Yayınları, İstanbul SANCAR Serpil, (2013), Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti, İletişim Yayınları, İstanbul. SANCAR Serpil (2016), Erkeklik: İmkansız İktidar: Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler, Metis Yayıncılık, İstanbul. SAYIN Önal (1990), Aile Sosyolojisi, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir. SELEK Pınar (2014), Sürüne Sürüne Erkek Olmak, İletişim Yayınları, Ankara. SEVİM Ayşe (2005), Feminizm, İnsan Yayınları, İstanbul. SCOTT Joan W.(2007), Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi, Agora Kitaplığı, Çev: Aykut Tunç Kılıç, İstanbul. WALLANCE, Ruth ve WOLF, Alison (2012) Çağdaş Sosyoloji Kuramları, (Çev: Leyla Elburuz, M. Rami Ayas), Punto Yayınları, İzmir. YAVUZ Şahinde (2014), İktidar Olma Sürecinde Erkeklerin Erkeklikle İmtihanı, Milli Folklor, 104, 110-127. YAVUZ, Şahinde (2015), Ataerkil Egemen Erkeklik Değerlerinin Üretiminde Kadınların Rolü: Trabzon Örneği, Fe Dergi: Feminist Eleştiri, no. 7(1), 117-130. YILDIRIM Ali ve ŞİMŞEK Hasan (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara. YILDIRIM İbrahim (2007), Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçme Kriterleri, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3 (27), 15-30. WALBY Sylvia (2016), Patriarka Kuramı, Çev: Hülya Osmanağaoğlu, Dipnot Yayınları, Ankara.