ALMAN ORYANTALİZMİNDE İSLAM TASAVVURLARI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 8, 35 - 58, 10.07.2021

Hüseyin Köftürcü

Öz

İslam ve Hıristiyanlık arasındaki ilişkiler, çatışma ve mücadele süreci olarak ortaya çıkmıştır. Doğu’ya hakim olmak, yeniden dizayn ve kontrol merkezinde yönetmek amacını içinde barındıran oryantalizm imajı, İslam dünyasında olumsuzdur. Bu yönleriyle geleneksel oryantalizm ve Alman oryantalizmi uyum içerisindedir. “Oryantalist” kavramı, olumsuz imaj sebebiyle 1973 yılında Paris şehrinde düzenlenen kongrede “beşeri bilimler” olarak değiştirilmesi uygun görülmüştür. Fakat yeni oryantalist anlayış faaliyetlerine “neo-oryantalizm” ismiyle devam etmiştir. Günümüzde neo-oryantalizm kavramı, İslam korkusunu önceleyerek ironik hale getirilmekte; “medeniyet, insan hakları ve demokrasi” kavramlarıyla öngörülmektedir. Müslümanlar, geleneksel Alman oryantalist anlayışını yansıtan konferanslardan (İslam Konferansları) net bir sonuç alamamıştır. Günümüzde Almanya’da yirminin üzerinde İslam Bilimleri Enstitüsü ve altı tane İslam İlahiyat Fakültesi mevcuttur. Almanya’da İslam’ın temsili ve ülkede yaşayan Müslümanların uyumu açısından bu eğitim merkezlerinin fonksiyonu hayati öneme sahiptir. Bu eğitim kurumları, ihtiyaç odaklı dini gereksinim taleplerine bir çözüm olarak görülme neticesinde faaliyetlerine başlasa da klasik oryantalist bakış açısından uzaklaşamadıkları için görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirememektedir.

Anahtar Kelimeler

Alman Oryantalizmi, İslam, Hıristiyanlık, Avrupamerkezcilik, İlahiyat Fakülteleri

Kaynakça

• Abdullah, M. S. (1981). Geschichte des İslam in Deutschland, Köln: Graz Wien.
• Aslan, A. (2019). Almanya’da İslam ve İslam’ın Kurumsal Temsili. Çekmece İzü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15), 1-40. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/izusbd/issue/ 61051/902415
• Aydın, F. (2011). Batı İslam Algısının Arkeolojisi, Ankara: Eskiyeni Yayınları.
• Bacınoğlu, T. ve Bacınoğlu, A. (2002). Modern Alman Oryantalizmi, Asam Yayınları.
• Baliç, İ. (1989). Almanya. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 2, ss. 520-522), Ankara: TDV. Yay.
• Brockelmann, C. (2009). Almanya’da Oryantalist Çalışmalar. Hadis Tetkikleri Dergisi, Bekir Ezer (çev.), 7(2), 159-169, Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/htd/issue/41476/ 501225
• Bulut, Y. (1998). Oryantalizm. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi DİA, (C. 33, ss. 428-437), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Bulut, Y. (2017). Oryantalizmin Kısa Tarihi, İstanbul: Küre Yayınları.
• Ceylan, R. (2010). Die Prediger des Islam. Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn.
• Ceylan, R. (2012). Imame in Deutschland. Verhärtete Fronten, Thorsten Gerald Schneiden (ed.), Wiesbaden: Springer VS.
• Çelik, L. (2009). Almanya’da Türk İzleri. Euro-Schulen-Organisation, Alperen Çelik (çev.), Mainz.
• Erbaş, A. (2007). Hıristiyanlık’ta Reform ve Protestanlık Tarihi, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Erşahin, İ. (2015). Bir Diyanet Projesi Olarak Uluslararası İlahiyat Programı, Diyanet İlmi Dergi, 51(2), 125-146.
• Fülling, H. (2019). Religion und Integration in der deutschen Islampolitik.Wiesbaden: Springer VS.
• Gemici, N. (2015). Uluslararası İlahiyat Projesi ve Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB)’nin Almanya’daki Din Hizmetlerine Katkısı. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 181-211. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29166/312332
• Gemici, N. (2019). Fuat Sezgin’in Eşsiz Çalışması: Gas (Geschıchte Des Arabıschen Schrıfttums) ve Almanya’da Şarkiyat Çalışmalarına Dair. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(Özel sayı), 33-37. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/dusbed/issue/51413/657464
• Gorzewski, A. (2015). Die Türkisch-Islamische Union im Wandel, Wiesbaden.
• Gökçe, G. ve Gökçe, O. (2011). Avrupa’da İslam ve Türk İmajı, Ankara: Birleşik Yayıncılık.
• Gündüz, Ş. (2019). Müslüman Kimlik Üzerine Algı ve Gerçek, İzmit: Tashih Yayınları.
• Hıdır, Ö. (2019). Batı’da Hz. Muhammed İmajı, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kurtuluş, R. (1989). Almanya’da İslam Araştırmaları. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi DİA, (C. 2, ss. 522-524), İstanbul: TDV. Yayınları.
• Lemmen, T. (2017). Muslimische Organisationen in Deutschland. Muslime in Deutschland, Peter Antes ve Rauf Ceylan (ed.), Wiesbaden: Springer VS.
• Olgun, H. (2006). Sekülerliğin Teolojik Kurgusu Protestanlık, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Öztürk, A. O. (2015). Alman Oryantalizmi, İstanbul: Vadi Yayınları.
• Pürlü, E. (2014). Almanya’da İslam Tartışmaları: Alman İslam Konferansı ve İslamofobi. Almanya’da Müslümanlar, Yılmaz Bulut (ed.), Ankara: Kadim Yayınları.
• Said, E. (1998). Oryantalizm, Nezih Uzel (çev.), İstanbul: İrfan Yayıncılık.
• Sarıçam, İ. ve Özdemir, M. ve Erşahin, S. (2011). İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru, İstanbul: Nobel Yayınları.
• Şimşek, E. (2019). Almanya’daki Müslüman Topluma Katkıları Bağlamında Ditib’in Din Eğitimine Yönelik Faaliyetleri. Eskiyeni Dergisi, S. 39, 259-282. https://doi.org/10.5281/zenodo.3456847
• Taşçı, Ö. (2014). Yurtdışında Kelam Araştırmaları-Aydınlanma Dönemi Almanya Örneği-. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 67-79 Retrieved from https://dergipark. org.tr/tr/pub/ifd/issue/40175/ 533779
• Taşçı, Ö. (2018). Alman Oryantalizm Geleneği, Ankara: Nobel Yayınları.
• Türkmen, S. (2018). Oryantalizmin Doğu Algısı. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Güz, 9(2), 151-170.
• Yağbasan, M. (2016). Almanya ve Türkiye Özelinde Kültürlerarası İletişim, Konya: Literatürk Yayınları.
• Yaşar H. (2010). Alman Oryantalizminde Kur’an’a Bakış, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Yaşar, H: (2010). Hıristiyan Dünyasında Kur’an Karşıtı söylemin Tarihsel Kökleri, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Yeneroğlu, M. (2014). Alman İslam Konferansıyla Müslümanların Nesneleştirlmesi, Almanya’da Müslümanlar, Yılmaz Bulut (ed.), Ankara: Kadim Yayınları.
• Yücel, A. (2001). Oryantalistlerin Gözüyle İslam, Ahmet Yücel (ed.), İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Yürük Y. (1999). Günümüzde Almanların İslam’a Bakışı, İstanbul: Etüt Yayınları.