TÜKETİMİN KİRLİ FOTOĞRAFI: THE TRUE COST BELGESELİNİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 9, 381 - 418, 17.12.2021

Yonca Altındal , Sevde Eroğlu

https://doi.org/10.53791/imgelem.1006425

Öz

Tüketim insanlığın var olduğu andan beri çeşitli şekillerde gerçekleşse de Sanayi Devrimi sonrasında kapitalizm dalgasının tezahür etmesi sonucu etkisini yıkıcı boyutlarda göstermeye başlamıştır. Post-fordist üretim tarzı ile tüketim anlam değiştirerek seri ve hızlı bir hal almıştır. Bunun sonucu ise daha çok ve daha hızlı tüketim gerçekleşmesi normalleşmiş, bilinçsiz tüketim hareketleri ise yaygınlaşmıştır. Tüketimin gerek bireyler ve gerekse toplumlar üzerinde farkında olunamayan bir boyuta ulaşmıştır. Bu olumsuzluğu önlemek adına sınıfsal ve ayrıştırıcı yönü yanında ekolojik ve sosyal anlamda tahribata sebep olmayan sürdürülebilir tüketimlerin gerçekleşmesi önem taşımaktadır. Bu çalışma tüketim hareketlerinin değişmesi sonucu toplumda yaşanan hızlı tüketim olgusunun etkilerinin konu edinildiği The True Cost belgesel filmini, sınıfsal eşitsizlik ve ayrışmaya sebebiyet veren boyutuyla sosyolojik pencereden analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda bu çalışma tüketim toplumunun yarattığı ayrıştırıcı yönlere ve diğer pejoratif etkilere 2015 yılında kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ekseninde bakılarak nasıl uygulan(a)madığı eleştirel bir perspektif ile sunulacaktır. Karakterler, söylemler, imgeler, metaforlar ve dikotomilerin kullanılış şekillerine yer verilerek çalışma görünenin ardındakini ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve bunu sosyoloji disiplinin geniş yelpazesindeki anlamsallığı ile ortaya koymaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Tüketim Toplumu, Moda, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, The True Cost.

THE DIRTY PHOTO OF CONSUMPTION: A SOCIOLOGICAL ANALYSIS OF THE TRUE COST DOCUMENTARY

Öz

Although consumption has taken place in various ways since the moment of humanity’s existence, it has begun to show its impact in destructive dimensions as a result of the manifestation of the wave of capitalism after the Industrial Revolution. By changing the meaning of consumption with the post-fordist production style, it has become serial and fast. As a result, the realization of more and faster consumption has been normalized, and unconscious consumption movements have become widespread. Consumption has reached a level that cannot be realized in both individuals and societies. In order to prevent this negative effect, it is important to realize sustainable consumption that does not cause destruction in an ecological and social sense, as well as its class and separating aspect. This study aims to analyse the documentary film “The True Cost”, in which the effects of the phenomenon of rapid consumption experienced in society as a result of changing consumption movements are the subject of the sociological window with its dimension that causes class inequality and segregation. In this context, this study will be presented with a critical perspective on how it is cannot applied by looking at the discriminative aspects and other pejorative effects created by the consumer society in the context of the Sustainable Development Goals adopted in 2015. In addition, the study aims to reveal what is behind the work by including the use of characters, discourses, images, metaphors and dichotomies, and will be explained by its semantics in the wide range of sociology discipline.

Anahtar Kelimeler

Consumption, Consumer Society, The True Cost

Kaynakça

• KAYNAKÇA Altındal, Y. (2010). “Başkentte Kasaba Kültürü İle Biçimlenmiş Bir Mekân: Tandoğan Kapalı Çarşısı”. Kent ve Toplum, 1(1):57-83.
• Altındal, Y. (2019). Jeotermal Enerji Santraline Direnişin Medya Hali: Birgün Gazetesi Örneği, Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 3(3), 1-20.
• Altındal, Y. (2020). Kentsel Adaletin Temsil Edil(e)memesi Ekseninde Ekümenopolis (Ucu Olmayan Şehir) Filminin Sosyolojik Okuması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 2200-2230.
• Altındal, Y. (2020). Karl Marx’ta Ve Marksizimde İktisat ve Toplum, M. Yavuz Alptekin (Ed.). İktisat Sosyolojisi içinde, (89-103), Ankara: Nobel Yayınları.
• Altındal, Y. (2020). Yeryüzündeki “Çirkin Ördek Yavru”larının Hapşırık/Öksürük ile İmtihanı: Sosyolojik Bir Açımlama, Fahri Çakı (Ed.). Modernitenin Pandemik Halleri, Maskeli Mesafeli ve Kırılgan içinde, (131-155), Ankara: Nobel Yayınları.
• Bauman, Z. (1999). Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Ü. Ökten (Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Boudrillard, J. (2018). Tüketim Toplumu. N. Tutal, F. Keskin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Connell, R. W., (1998), Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Çakı, F. (2020). Afetler Sosyolojisi Bağlamında Pandemiye Bakış, Fahri Çakı (Ed.). Modernitenin Pandemik Halleri, Maskeli Mesafeli ve Kırılgan içinde, (27-56), Ankara: Nobel Yayınları. Dant. T. (1996). “Fetishism and the Social Value of Objects.” Sociological Review 44:495- 516. Diken, B., Laustsen, C. B. (2019). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metis Yayınları.
• Ditty, S. (2015). Fashion Revolution: It’s Time for a Fashion Revolution Whit Paper,https://www.fashionrevolution.org/ , Erişim Tarihi: 20.03.2021. Durkheim, E. (2014). Toplumsal İş Bölümü, Özer Ozankaya (Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Gürcüm, B. H., Yüksel C. (2012). Moda Sektörünü Yavaşlatan Eğilim: Eko Moda ve Moda’da Sürdürülebilirlik. 1. Uluslararası Moda ve Tekstil Tasarımı Sempozyumu:EAkdeniz Üniversitesi.
• Fromm, E. (2003). “Sahip Olmak ya da Olmak” , Aydın Arıtan (Çev.). İstanbul: Arıtan Yayınları.
• Fromm, E. (1996). Çağdaş Toplumların Geleceği, Bütün Eserleri 8, Gülnur Kaya, Kaan H. Ökten (Çev.). İstanbul: Arıtan Yayınları.
• ILO. (2014). Wages And Working Hours in The Textiles, Clothing, Leather and Foot Wear Industries, Geneva: Internatıonal Labour Office.
• İrvan, S. (2012). Suskunluk Sarmalı Kuramı ve Elısabeth Noelle-Neumann'ın Özgeçmişi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0 (6), 421-450.
• Kaylı, E. Ş. (2016). Feminist Politika Çerçevesinden Sosyal Politika ve Sosyal Hizmete Bir Bakış, Derya Şaşman Kaylı- Fatih Şahin (Der.). Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri: Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Hizmet içinde (ss. 27-58.). Ankara: Nika Yayınları.
• Kılıç, L. (2019). Fotoğraf ve Sinemanın Toplumsal Tarihi, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Lukâcs. G. (1922/1968). History and Class Consciousness. Cambridge, Mass.: MIT Press.
• Marx, K. (1867; 1967). Capital: A Critique of Political Economy, Vol. 1. New York: International Publishers. Marx, K. (2013). 1844 El Yazmaları, Murat Belge (Çev.). İletişim Yayınları: İstanbul.
• Oakley, A. (1972). Sex, Gender and Society, Temple Smith, London.
• Ritzer, G. (2003). “Islands of the Living Dead”, American Behavioral Scientist, 47(2), 119- 136.
• Sherlock, S. (1997) “The Future of Commodity Fetishism”, Sociological Focus 30:61-78.
• Tatar, T. (2020). İktisat Sosyolojisi, M. Yavuz Alptekin (Ed.), İktisat ve Toplum içinde (1- 39) Ankara: Nobel Yayınları.
• Urry, J. (2018). Mekânları Tüketmek, Rahmi G. Öğdül (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.