PARTİ VE ŞEHİR: DEMOKRAT PARTİNİN EDİRNE’DE DOĞUŞU (1946-1950)

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 10, 111 - 140, 15.07.2022

Okan Ceylan

https://doi.org/10.53791/imgelem.977954

Öz

Demokrat Parti (DP) 1946 Genel Seçimlerinde Edirne İlinde başarılı olmuştur. Hatta, Edirne DP’nin Türkiye’de 63 vilayet içinde seçimi kazandığı 7 vilayetten biridir. Bu çalışma DP’nin Edirne’deki siyasi başarısını Edirne’nin 1920’li ve 1930’lu yıllardaki toplumsal ve iktisadi durumuna, İkinci Cihan Harbi Döneminde uygulanan savaş ekonomisine ve Tek Parti Yönetiminin Trakya’daki bürokratik denetimsizliğine dayandırmaktadır. Bu bağlamda, Edirne Yunanistan ve Bulgaristan ile sınırı olduğu için Edirne’nin toplumsal, siyasal ve iktisadi yaşamı iç ve dış politikanın kesişimde bulunmaktadır. Bu açıdan da Edirne çok partili yaşama geçiş sürecinde Türkiye’nin geri kalanından farklı bir örnektir. Bir diğer ifade ile Edirne Türkiye’nin demokratikleşme sürecine yeni bir bakış açısı sunan iyi bir laboratuvardır. Bu çalışmanın amacı ise DP’nin Edirne’deki doğuş ve yükseliş sürecinde ilin coğrafyası, gündelik hayat içinde toplumsal ve iktisadi dinamikler ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve DP’deki yerel siyasi aktörlerin rollerini açıklamaktır. 1946 Genel Seçimleri Demokrat Parti tarafından kazanılmasına rağmen Demokrat Partinin Edirne Milletvekilleri istifa etmişler ve 1948’de Millet Partisi’nin kuruluşunda yer almışlardır. Böylece, bu çalışma 1950 seçim kampanyasında Demokrat Partinin il teşkilatının yeniden kurulduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Çok Partili Yaşam, Edirne, Demokratikleşme

Teşekkür

Edirne İl Halk Kütüphanesi'ne ve Sn. hocam Prof. Dr. Mehmet Asım Karaömerlioğlu'na en içten teşekkürlerimle

Kaynakça

• Bayar, C. (1969). Başvekilim Adnan Menderes, İstanbul: Baha Matbaası.
• Ağaoğlu, S. (1972). Demokrat Parti’nin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri Bir Soru, İstanbul: Baha Matbaası.
• Aydın, A. (2014). Demokrat Parti’nin Kuruluşunun İlk Yıllarında Parti İçinde Meydana Gelen Hizipleşme ve Müstakil Demokratlar Grubu, Tarih Okulu Dergisi, (19), 269-288.
• Başer, K. (2013). 1923-1950 Yılları Arasında Türkiye de Toprak Dağılımı ve Toprak Reformunun Politik Sonuçları, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 203-216.
• Burgaç, M. (2013). Türkiye’de Umumi Müfettişliklerin Kurulması ve Trakya Umumi Müfettişliği, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Burgaç, M. (2017). Trakya Raporu (1934), İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Ceylan, O. (2021). Serbest Cumhuriyet Fırkasının Edirne Serüveni: Türkiye Demokrasi Tarihinden Notlar, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 21 (42), 269-294.
• Ceylan, O. (2013). The Transformation of Agricultural Structures Through the Government Policies in Edirne Province (1939-1960), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
• Boğaziçi Üniversitesi, Atatürk Enstitüsü
• Ceylan, O. (2018). İkinci Dünya Savaşı ve Tarım Ekonomisi: Edirne Vilayeti Örneği (625-639), Türkiye’de Tarım Politikaları ve Ülke Ekonomisine Katkıları Uluslararası
• Sempozyum Bildirileri, 12-14 Nisan 2018, Şanlıurfa.
• Çağman, F. (2011). Edirne’nin Saadet Ablası, Güngör Mazlum (Ed.), Edirne: Edirne Yerel Tarih.
• Çolak, F. (2011). İzmir’de Demokrat Parti Teşkilatının Kuruluşu, Tarih Okulu, (9), 92-111.