SİYASAL PARTİLER VE TİPOLOJİLERİ ÜZERİNDEN TÜRKİYE’DE GENEL SEÇİMLERİN DÖNEMSEL DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 11, 605 - 630, 31.12.2022

Fatma Okur Çakıcı Taylan Can Doğanay

https://doi.org/10.53791/imgelem.1185654

Öz

Bu çalışma ortaya çıkış koşulları itibariyle siyasi partiler ve tipolojileri arasındaki nedensel ilişkiyi konu edinmektedir. Tipolojilerine göre siyasi partilerin ortaya çıkış koşulları ve seçim dönemlerindeki konjonktürel gelişmeleri arasında benzerlik ve/ve ya farklılık değişimleri araştırmanın temel sorusudur. Böylece demokratik siyasal sistemlerin temel kurumları arasında yer alan siyasi partilerin tipolojik özelliklerinin seçimlerdeki sonuçlarla ilişkisi incelenmektedir. Araştırmanın birincil bulgusu Türkiye’de siyasi partilerin parlamento içerisinden ve olağan üstü koşullardan ortaya çıktığıdır. Olağan üstü koşulların siyasi partileri ideolojik bir çatı altında birleştirdiği ifade edilebilmektedir. Ancak çok sayıda genel seçimlerin gerçekleştirilmesi ve istikrarlı olmayan hükümetlerin kurulması diğer bir sorunsal olarak belirmektedir. Bu durum dikkate alındığında ise siyasi partilerin alternatif ideolojilerden ziyade ekarte edici seçim süreci yürüttüğü ve siyasi parti tipolojilerinin zaman içerisinde seçmen davranışları tarafından etkilendiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

SİYASAL PARTİLER, PARTİ TİPOLOJİLERİ, GENEL SEÇİM

Kaynakça

• Akandere, O. (2009). 1946 Genel Seçimleri ve Sonuçları Üzerinde İktidar ve Muhalefet Partileri Arasında Yapılan Tartışmalar,I. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (25/75), 437-464.
• Akgün, B. (2002). Seçmen Davranışı, Partiler Sistemi ve Siyasal Güven, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Akşin, S. (1996). Türkiye’nin Yakın Tarihi, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Alkan,M. Ö. (1999). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Seçimlerin Kısa Tarihi, İstanbul: Tüsiad Yayınları.
• Anık, C. (2000). Siyasal İkna, Ankara: Vadi Yayınları.
• Atasever, G. (2010). Siyasal Parti Tipolojisi, T. Uzun (Ed.), İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler içinde (15-30), Ankara: Orion Kitabevi.
• Aydın, M. (2015). Siyasetin Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap.
• Bartels, L. M. (2010). TheStudy of ElectoralBehavior, J. E. Leighley (Ed.),The Oxford Handbook of AmericanElectionsandPoliticalBehavioriçinde (239-261), New York: Oxford UniversityPress.
• Beriş, H. E. (2015). Siyasal Düzenin Sınırları, İstanbul: Tezkire Yayınevi.
• Börklüoğlu, L. (2017). Osmanlı İmparatorluğu’ndan Günümüze Türkiye’de Siyaset: Değişim Dinamikleri, Aktörler ve Gelişmeler, Memet Zencirkıran (Ed.), Türkiye’nin Toplumsal Yapısı içinde (101-160). Bursa: Dora Yayıncılık.
• Börklüoğlu, L. (2019). Tanzimat’tan Günümüze Türk Siyasal Hayatı, Bursa: Dora Kitabevi.
• Bülbül, K. (2020). Siyaset Bilimi Sözlüğü, Ankara: Adres Yayınları.
• Buran, H. (2005). Seçim Sistemleri ve Türkiye İçin Yeni Bir Seçim Sistemi Önerisi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çam, E. (2011). Siyaset Bilimine Giriş,İstanbul: Der Yayınları.
• Çinko, L. (2006). Seçmen Davranışları ile Ekonomik Performans Arasındaki İlişkilerin Teorik Temelleri ve Türkiye Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Ankara Üni. SBF Dergisi (62/01), 103-116.
• Doğan, A. (2017). Türkiye’de Siyasal İletişim ve Siyasal Davranış, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Dursun, D. (2006). Siyaset Bilimi, İstanbul: Beta Yayınları
• Dursun, D. (2018). Türkiye’nin Siyasal Hayatı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Duverger, M. (1974). Siyasal Partiler, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Gümüş, B. (2011). Siyasal Güçler, Baran Dural (Ed.),Siyaset Bilimi’nde Kuram, Yöntem ve Güncel Yaklaşımlar içinde (168-210). İstanbul: Kriter Yayınları.
• Gündoğmuş, B. (2014). Siyasal Tercihler, İstanbul: İlbey Matbaa.
• Güvenir, M. (1985). Seçim Sistemleri ve Ülkemizdeki Uygulamaları, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, (37/1), 215-250.
• Heywood, A. (2014). Siyaset, Ankara: Adres Yayınları.
• Hutchings, V. L. ve Jefferson, H. J. (2018). The Sociological and Social-Psychologica lApproaches, Justin Fisher vd. (Ed.),The Routledge Handbook of Elections, Voting and Public Opinion içinde (21-29), Oxon. İba, Ş. (2015). Siyasi Partiler ve Seçim Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kahraman, H. B. (2010a). Türk Siyasetinin Yapısal Analizi-I, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kahraman, H. B. (2010b). Türk Siyasetinin Yapısal Analizi-II 1920-1960, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kalender, A. (2000). Siyasal İletişim, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Karpat, K. H. (2015). Türk Siyasi Tarihi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Keskin, Y. Z. (2012). Demokrat Parti İktidarı ve Günümüze Yansımaları. Erzincan Üni. SBE Dergisi, (5/1), 107-130.
• Kışlalı, A. T. (1987). Siyaset Bilimi, Ankara: A.Ü. Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları No: 9.
• Kışlalı, A. T. (1995). Siyasal Çatışma ve Uzlaşma, Ankara: İmge Kitabevi.
• Kızıloluk, H. (2011). Seçim Kanunları ve Siyasal Temsil, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koçak, C. (2005). Siyasal Tarih, Sina Akşin (Ed.),Çağdaş Türkiye Tarihi 1908-1980 4. Cilt içinde (127-211). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Krouwel, A. (2006). Party Organizations, Richard S. Katz ve William J. Crotty (Ed.),Handbook of Party Politics içinde (249-269). London: Sage Publications.
• Küçük, A. (2005). Siyasi Partilerin Yasaklanması Meselesi ve Türkiye’de Siyasi Partilere İlişkin Yasaklamalar Rejimi, Adnan Küçük, Selahaddin Bakan, Ahmet Karadağ (Ed.),21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat C.1 içinde (431-492). İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Kuzu, B. (2005). Bugünkü Seçim Sistemimiz ve Bazı Öneriler, Adnan Küçük, Selahaddin Bakan, Ahmet Karadağ (Ed.),21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat C.1 içinde (519-552), İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Mahmutoğlu, T. B. (2016). Atatürk’süz İlk Seçimler-1939 Genel Seçimlerinde CHP’nin Çalışma ve Propagandalar,Atatürk Dergisi (5/1), 38-64.
• Mcallıstar, I. (2018). Democratic Theory and Electoral Behavior, Justin Fisher vd. (Edt), The Routledge Hand book of Elections, Voting and Public Opinion içinde (9-20). Oxon.
• Miş, N. ve HalazD. (2018). 24 Haziran Seçim Sonuçları Analizi, https://setav.org/assets/uploads/2018/07/Analiz_250-24-Haziran-Se%C3%A7im-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-Analizi.pdf, E.T. 25.12.2020.
• Özbudun, E. (1977). Siyasal Partiler, Ankara: Sevinç Matbaası.
• Özçelik, A. (2011). 1960’dan Günümüze Türk Siyasal Hayatı, Süleyman İnan ve Ercan Haytoğlu (Ed.),Yakın Dönem Türk Politik Tarihi içinde (147-184). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, H. (2005). Siyasal Tarih, Sina Akşin (Ed.),Çağdaş Türkiye Tarihi 1908-1980 4. Cilt içinde (227-293). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Özkan, A. (2010). Türkiye’de Seçmenlerin Oy Verme Davranışının Siyasal İletişim Perspektifinden İncelenmesi, Ece İnan (Ed.),Seçenlere ve Seçilenlere Politik Dünya içinde (211-228). İstanbul: Referans Akademi Yayınları.
• Polat, F. (2010). Din Siyaset Seçmen, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Sarıbay, A. Y. (2001). Türkiye’de Demokrasi ve Politik Partiler, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Tekin, Y. ve Okutan, Ç. (2019). Türk Siyasal Hayatı, Ankara: Orion Kitabevi.
• Tokgöz, Z. (1999). Demokratikleşme Sürecinde Siyasal Partiler, Ankara: Günce Yayıncılık.
• Turan, İ. (1996). Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, İstanbul: Der Yayınları.
• Üste, R. B. (2016). Türkiye’de Siyaset, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Yozgat, F. ve Zabun, S. (2009). Seçim Sistemleri ve Uygulamaları,C. Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi, (10/2), 73-91.
• Yücekök, A. N. (1987). Siyasetin Toplumsal Tabanı, Ankara: Ankara Üni. SBF Yayınları.
• Zürcher E. J. (1995). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İstanbul: İletişim Yayınları.