ZEN DÜŞÜNCESİNDEN OZU SİNEMASININ ARKETİPLERİNE

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 11, 477 - 500, 31.12.2022

Bilal Sert

https://doi.org/10.53791/imgelem.1198168

Öz

Doğunun klasik mirasının esinleriyle yüklü olan Yasujiro Ozu sineması, geleneksel Japon düşüncesi ve estetiğini sinemanın araçlarını kullanarak yeniden üretir. Ozu’nun film yapma biçimi Doğu düşüncesinden, daha özel olarak da Zen kültürü ve sanatından beslenmiştir. Zen düşüncesi, son derece yüksek felsefi-estetik üretimlerinden sıradan gündelik yaşam pratiklerine kadar bütün bir Japon kültürüne sirayet etmiş ve ona belirli bir biçim vermiştir. Geleneksel Japon sanatının özünü oluşturan Zen düşüncesi, Ozu’nun filmlerine, hiçbir zorlama olmaksızın, kendiliğinden bir akışla nüfuz eder. Bu bakımdan Zen, Ozu’nun sürekli eksiltmeler yoluyla ulaştığı stilistik sadeliğinin; sabırlı, sakin ve zarif üslubunun; daima saygılı bir mesafeyi gözeten kamerasının ve sıradan hikayeleri, boş mekanları ve değişmeyen kareleri ile bize zamanın doğasını hissettiren sinemasının arketiplerini oluşturur. Bu sebeple bu çalışmada Zen düşüncesi ve sanatı, Ozu’nun filmlerine de etki eden temel nitelikleri bakımından ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Ozu, Sinema, Zen düşüncesi, Arketip, Japon Sineması

Kaynakça

• KAYNAKÇA Bachelard, G. (1996). Mekanın Poetikası, İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir?, İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Biro, Y. (2011). Sinemada Zaman, İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Bolla, P. (2006). Sanat ve Estetik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bonitzer, P. (2011). Kör Alan ve Dekadrajlar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Burckhardt, T. (2019). Doğu'da ve Batı'da Kutsal Sanat, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Capra, F. (1991). Fiziğin Tao'su, İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Deleuze, G. (2021). Sinema II Zaman İmge, İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Farago, F. (2006).Sanat, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Güvenç, B. (Güz, 1979). "Buruk Acı/Hurma Tadı" Japon Sanatı, O.D.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Dergisi Cilt 5, Sayı, 2, 227-268.
• Orr, J. (1997). Sinema ve Modernlik, Ankara: Ark Yayınları.
• Schrader, P. (2008). Kutsalın Görüntüsü, İstanbul: Es Yayınları.
• Sert, H. (2020). Doğu'da ve Batı'da Sanatın Geleneksel Kodları ve Sinema Sanatına Etkileri: Yeni İran Sineması Örneği, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Suzuki, D. T. (1997). Zen Budizm D.T Suzuki'den Seçme Yazılar, İstanbul: Yol Yayınları.
• Yılmaz, M. (2013). Modern Postmodern Sanat, Ankara: Ütopya Yayınevi.