Consideration Of Human Rights In The Constitution Of The Republic Of Uzbekistan From The Perspective Of The Universal Declaration Of Human Rights

Yıl 2024, Sayı: Özbekistan Özel Sayısı, 143 - 170, 26.10.2024

İsmail Dursunoğlu , Mehmet Emin Ceylan

https://doi.org/10.53791/imgelem.1506934

Öz

Human rights are rights that are acquired from birth and are valid for every human being. The primary purpose of human rights is to protect human dignity. States have an important duty and responsibility in this regard. Today, almost every state, especially democratic states, includes human rights in their constitutions. The identification, recognition and representation of human rights provide a strong basis for legitimacy for states. In this study, the human rights included in the Constitution of the Republic of Uzbekistan are examined. A comparative evaluation is included in the light of the articles in the Universal Declaration of Human Rights. The aim of the study is to evaluate the attitude and approach of the State of Uzbekistan on human rights from a constitutional point of view and in the light of the Universal Declaration. The study concluded that the human rights included in the Constitution of the Republic of Uzbekistan largely overlap with the rights expressed in the Universal Declaration of Human Rights.

Anahtar Kelimeler

Uzbekistan, Constitution, Human Rights, Universal Declaration of Human Rights.

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi Perspektifinden Özbekistan Cumhuriyet Anayasası’nda İnsan Hakları Tasavvuru

Öz

İnsan hakları, doğuştan kazanılan ve her insan için geçerli olan haklardır. İnsan haklarının birincil amacı, insan onurunu korumaktır. Bu hususta devletlere önemli görev ve sorumluluk düşmektedir. Günümüzde demokratik devletler başta olmak üzere hemen her devlet anayasasında insan haklarına yer vermektedir. İnsan haklarının tespiti, tanınması ve temsili devletlere güçlü bir meşruiyet zemini oluşturmaktadır. Bu çalışmada Özbekistan Cumhuriyet Anayasası’nda yer alan insan hakları incelenmektedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde yer alan maddeler ışığında karşılaştırmalı bir değerlendirmeye yer verilmektedir. Çalışmanın amacı, Özbekistan Devleti’nin insan hakları konusundaki tutum ve yaklaşımını anayasal noktada ve İnsan Hakları Evrensel Bildirisi ışığında değerlendirilmesidir. Çalışmada Özbekistan Cumhuriyet Anayasası’nda yer alan insan haklarının büyük oranda İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde ifade edilen haklarla örtüştüğü sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özbekistan, Anayasa, İnsan Hakları, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi.

Kaynakça

• Algan, B. (2004). Rethinking Third Generation Human Rights, Ankara Law Review, 1(1), 121-155. Doi: 10.1501/Lawrev_0000000009
• Algan, B. (2007). Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Boyar, O., Işık, S. (2019). Dördüncü Kuşak Haklar ve Bilişim Teknolojilerinin Doğuşunda Mahremiyet Kavramına Karşılaştırmalı Bir Bakış. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(2), 602-623. Doi: https://doi.org/10.33433/maruhad.667577
• Cevizci, A. (2016). İlkçağ Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları.
• Demir, Ö., Acar, M. (2005). Sosyal Bilimler Sözlüğü, Ankara: Adres Yayınları.
• Erdoğan, M. (2004). Anayasa Hukukuna Giriş, Ankara: Liberte Yayınları.
• Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi (1789). https://www.muharrembalci.com/hukukdunyasi/belgeler/144.pdf (Erişim: 25.03.2024).
• Gökberk, M. (2019). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gökpınar, M. (2015). Bir Kavram Olarak İnsan Hakları ve Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 120, 12-72.
• Gören, Z. (2016). Aktif Statü Hakları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(3), 3303-3322.
• Gündüzöz, İ. (2015). Yeni Kuşak İnsan Hakları Çerçevesinde Türkiye’de Mülki İdare Amirliğine Analitik Bir Yaklaşım, İnsan Hakları Yıllığı, 33, 19-33.
• İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (1948). https://www.ihd.org.tr/insan-haklari-evrensel-beyannames/ (Erişim: 20.03.2024).
• Kaboğlu, İ. (1994). Hak ve Özgürlükler Alanındaki Gelişmelerin Anayasa’ya Yansıtılması Sorunu, Anayasa Yargısı Dergisi, 11, 237-252.
• Kaboğlu, İ. (2001). Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar, Uluslararası Anayasa Hukuku Kurultayı Kitabı, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Kapani, M. (2023). Kamu Hürriyetleri, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Kirste, S. (2019). The Formal And Substantive Core Of Human Rights. https://www.humanitiesandrights.com/journal/index.php/har/article/view/10/2 (Erişim: 25.03.2024).
• Kuçuradi, İ. (2022). İnsan Onuru Kavramı ve İnsan Hakları, İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Kutluer, İ. (2000). İnsan. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 22. Cilt. https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/22/C22007403.pdf (Erişim: 22.03.2024).
• Marks, P. S. (2016). Human Rights: A Brief Introduction, Harvard University.