Savunma İş Birliği Kapsamında Türkiye-Somali İlişkileri: Türksom Askeri Eğitim Merkezi Örneği

Yıl 2024, Sayı: 14, 73 - 100, 17.07.2024

Cihan Daban Hayati Aktaş

https://doi.org/10.53791/imgelem.1435425

Öz

Bu çalışma, uluslararası siyasetin yakından takip ettiği TÜRKSOM’u veya Somali’deki adıyla Somali Türk Görev Kuvveti Komutanlığı’na odaklanmaktadır. Bir askeri eğitim merkezi olan TÜRKSOM, Türkiye-Somali ikili ilişkilerinin savunma iş birliği kapsamındaki önemine vurgu yapmaktadır. Savunma İş Birliği çerçevesinde imzalanan işbu anlaşma uyarınca Türkiye ilk kez Somali’de asker konuşlandırmamıştır. Türkiye’nin Somali’ye askeri desteği ilk kez BM Somali Harekâtı kapsamında 1993-94 yıllarında gerçekleşmiştir. Yine BM’nin talebi üzerine NATO’nun aldığı bir kararla Somali’nin doğu kesiminde Dünya Gıda Programı gemilerine refakat etmek amacıyla Ekim-Aralık 2008 tarihleri arasında NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2 Müttefik Destek Harekâtı kapsamında Türk Deniz Kuvvetlerinden bir fırkateyn ile görev yapmıştır. BM’den ve NATO’dan bağımsız olarak Eylül 2017’de inşa edilen TÜRKSOM Askeri Eğitim Merkezi sayesinde Türkiye, Somali’de bulunmaktadır. Başkent Mogadişu’da inşa edilmiş olan TÜRKSOM Askeri Eğitim Merkezinin amacı, Somalili askerlere eğitim vermek, askerlerin teröre karşı mücadele etmesini sağlamak ve Somali iç güvenliğini korumak olmuştur. İşbu makale, uluslararası siyaset ve güvenlik açısından Türkiye-Somali ilişkilerini analiz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Somali, Savunma İş Birliği, TÜRKSOM

Kaynakça

• Abdulle, A. Y., Gürpinar, B. (2019). Turkey’s Engagement in Somalia: A Security Perspective, A Peer Reviewed Academic Journal for Somali Studies, 4, 53-71.
• Anadolu Ajansı. (2022). “Somali Kartalları” Mogadişu’daki Anadolu Kışlası’nda yetiştiriliyor. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/somali-kartallari-mogadisudaki-anadolu-kislasinda-yetistiriliyor/2667294 (Erişim: 07.03.2024).
• Ataöv, T. (1977). Afrika Ulusal Kurtuluş Mücadeleleri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Yayın No: 411.
• Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü. (2012, 13 Nisan). Türkiye-Somali Askeri Eğitim İş Birliği Anlaşması. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121010-4.htm (Erişim: 18.10.2023).
• Bayram, M. (2022, 22 Ekim). Afrika’nın Savunmasında Türkiye. https://ytb.gov.tr/haberler/afrikanin-savunmasinda-turkiye (Erişim: 25.10.2023).
• Churchill, W. S. (1965). The Second World War: War Comes to America, London: Cassell Publisher.
• Daban, C. (2017). Etiyopya-Somali İlişkileri: Ogaden Savaşı, İ. Ermağan (Ed.,), Dünya Siyasetinde Afrika 4 içinde (249-270), Ankara: Nobel Yayınları.
• Daban, C. (2023). Afrika’da Terör-Terörizm ve Terörizmle Mücadelede Bölgesel Örnekler, İ. Karakaya (Ed.), Terörizmin El Kitabı: Kavram, Tanım, Nedenleri, Tarihsel Süreci, Türleri, Mücadele Yöntemleri içinde (513-554), Ankara: Nobel Yayınları.
• Demirtaş, T. (2023). Türkiye’nin Doğu Afrika Ortaklığı: Öngörüler, Fırsatlar ve Riskler, İstanbul: SETA Yayınları.
• Doğan, H. (2014). Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kamu Diplomasisi Faaliyetleri, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 3(2), 67-90.
• Duman, G., Ferlengez, V. (2018). Setting up overseas Military Bases in Line with International Security, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10(3), 97-100.
• Efesoy, C. (2024, 1 Nisan). Dışişleri Bakanlığı: Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan muhtırayı endişeyle karşılıyoruz. https://www.aa.com.tr/tr/politika/disisleri-bakanligi-etiyopya-ile-somaliland-arasinda-imzalanan-muhtirayi-endiseyle-karsiliyoruz/3100440 (Erişim: 07.03.2024).
• Elmi, A. A. (2012). Somali: Kimlik, İslami Hareketler ve Barış, İstanbul: Açılım Kitap Yayınları.