A Study On The Transformation Of The Female Body Into An Object Of Gaze Inwestern Civilization: From Goddess Venus To Hottentot Venus

Yıl 2024, Sayı: 14, 221 - 250, 17.07.2024

Şahinde Akkaya

https://doi.org/10.53791/imgelem.1454734

Öz

Civilization can be described as the development of human societies and the set of unique values created by a community. The level of development of a society is directly proportional to the ability of its individuals to suppress their primitive impulses. In this context, art is one of the elements that play an active role in the development of civilization. Goddess Venus has been a representation of the ideal female body and divine beauty, rather than being a mythological figure. With the representations constructed under the male gaze, the female body has become an object of gaze. Western civilization has increased its dominance over other geographies and cultures by the success of colonial activities. The result of it has manifested itself in the relationship of Western civilization with the other. Curiosity and desire for the other initially gained representation in the field of art as works of orientalist painters; then, with the attempts of scientists to research races with different physical characteristics, the phase of the relationship with the other changed. This resulted in black people being labeled as savages and presented as objects of gaze. Saartjie Bartmann was watched as the Hottentot Venus in Europe; after her death, she was dissected for examination and exhibited for nearly two hundred years. In this study, the issue of production and consumption of the female body as a gaze object is examined through the change and transformation of the meaning of the Venus image in the context of the civilization process.

Anahtar Kelimeler

Venus, Body, Gaze, Colonialism, Civilization, Sexuality

Batı Uygarlığı Bağlamında Kadın Bedeninin Seyirlik Nesneye Dönüşmesine İlişkin Bir İnceleme: Tanrıça Venüs’ten Hottentot Venüsü’ne

Öz

Antik Yunan’dan beri sanatın alanında tasvir edilen aşk ve güzellik tanrıçası Venüs mitolojik bir figür olmaktan çok ideal kadın bedenine ve onun sahip olması beklenen ilahi güzelliğe ilişkin bir temsiliyetin taşıyıcısı olmuştur. Erkek bakışının tahakkümü altında kurulan bu temsil düzeninin, uygarlık sürecinin bir koşulu olarak bastırılması gereken ilkel dürtülerin sanatın alanında yüceltilmesi olarak tezahür etmesiyle kadın bedeni seyirlik bir nesneye dönüşür. Uygar Batılının, vahşi, öteki ve egzotik olana duyduğu merak ve arzusu sosyo-kültürel, psikanalitik ve politik faktörlerin etkisiyle şekillenen bakışında karşılık bulur. Bu çalışmada Batı sanatında, kadın bedeninin seyirlik bir nesne olarak üretilmesi ve tüketilmesi meselesi; uygarlık süreci bağlamında Venüs imgesinin yüklenegeldiği anlamın değişimi ve dönüşümü üzerinden incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Venüs, Beden, Bakış, Sömürgecilik, Uygarlık, Cinsellik.

Kaynakça

• Açan, V., Aygenç, E. (2015). Postmodern Dönemde Venüs’ün Sanat Objesi Olarak Kullanımı, Sanat Yazıları, (33), 239-254. https://doi.org/10.29135/std.741942
• Berger, J. (1986). Görme Biçimleri, Y. Salman (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Blanchard, P. (2011). Human Zoos: The Greatest Exotic Shows in the West, P. Blanchard, G. Boetsch ve S. N. (Ed.), Human Zoos: The Invention of the Savage içinde (1-49), Paris: Musée Quai Branly.
• Debrunner, H. W. (1979). Presence and Prestige Africans in Europe: A History of Africans in Europe Before 1918, Basel: Basler Afrika Bibliographien.
• Elias, N. (2004). Uygarlık Süreci Cilt I, E. Ateşman (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Emre, C. (2004). Kutsal Fahişeden Bakire Meryem’e Toprak ve Kadın, İstanbul: Su Yayınevi.
• Ferro, M. (2002). Sömürgecilik Tarihi, M. Cedden (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi, H. U. Tanrıöver (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Freud, S. (2000). Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları Bir Yanılsamanın Geleceği, A. Yardımlı (Çev.), İstanbul: İdea Yayınları.
• Gilman, S. L. (1985). Difference and Pathology Stereotypes of Sexuality, Race and Madness, Ithaca: Cornell University Press.
• Gombrich, E. H. (1997). Sanatın Öyküsü, E. Erduran ve Ö. Erduran (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Işık, E. (1998). Beden ve Toplum Kuramı Öznenin Sosyolojisinden Bedenin Sosyolojisine, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Kara, E. (2019). Giorgione, Tiziano, Manet: Üç Sanatçı, Üç Venüs, Journal of Arts, 2(1), 37-46. https://doi.org/10.31566/arts.2.003
• Mulvey, L. (1989). Visual and Other Pleasures, New York: Palgrave.
• Mulvey, L. (2014). Görsel Zevk ve Anlatı Sineması, E. Soğancılar ve A. Antmen (Çev.), Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri içinde (277-298), A. Antmen (Ed.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pach, W. (1973). Ingres, New York: Hacker Art Books.