Online Privacy Attitudes of Digital Native Youth (Malatya Province Example)

Yıl 2025, Sayı: Yeni Medya Çalışmaları, 113 - 144, 28.09.2025

Arzu Bozdağ Tulum

https://doi.org/10.53791/imgelem.1696287

Öz

The aim of this research is to reveal the levels of online privacy awareness among “digital native” young people on virtual social networks and to determine whether these levels of online privacy awareness differ in terms of certain socio-demographic variables. The study used quantitative research methods and the survey technique as a data collection method. Research partipicants in the study consisted of high school and university students studying in Malatya who possess the characteristics of “digital natives”. In this context, 396 valid surveys were obtained. The data collection tools for the study consisted of a personal information form and a survey developed by Korkmaz, Vergili, and Karadaş, titled “Online Privacy Awareness Scale”. SPSS 25.0 statistical package software was used to analyse the data. In addition to frequency, percentage, and standard deviation data, the normality of the data for the independent variables was tested using the Kolmogorov-Smirnov test. As a result of this test, it was determined that the data did not follow a normal distribution, so non-parametric tests, namely the Mann-Whitney U test and the Kruskal-Wallis test, were used. According to the research findings, the online privacy awareness of “digital native” youth is at an intermediate level, and their online privacy awareness shows a significant difference in the communication and sharing sub-dimension according to their gender and the variable of the settlement area where they spend most of their lives. There are no statistically significant differences with other socio-demographic variables.

Anahtar Kelimeler

Young , Digital Native , Digital Technologies , Virtual Social Networks , Online Privacy.

Etik Beyan

The data of this study were obtained with the permission of the decision numbered “E-35841939-050-296455” taken at the meeting of Malatya Turgut Private University Social and Human Sciences Research Ethics Committee dated 16.04.2025.

Dijital Yerli Gençlerin Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalıkları (Malatya İli Örneği)

Öz

Bu araştırmanın amacı, ‘Dijital yerli’ gençlerin sanal sosyal ağlardaki çevrimiçi mahremiyet farkındalık düzeylerini ortaya çıkarmak ve çevrimiçi mahremiyet farkındalık düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenler açısından farklılık oluşturup oluşturmadığını tespit etmektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi ve veri toplama tekniklerinden anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Malatya’da okumakta olan ve ‘Dijital yerli’ niteliği taşıyan lise ve üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Bu bağlamda 396 geçerli anket elde edilmiştir. Araştırmanın veri toplama araçları, kişisel bilgi formu ve Korkmaz, Vergili ve Karadaş tarafından geliştirilmiş olan “Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalığı Ölçeği”nden oluşan bir ankettir. Verilerin analizinde, SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Veri analizinde frekans, yüzde, standart sapma verilerinin yanı sıra bağımsız değişkenler için verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov-Smirnov testiyle test edilmiş bu test sonucunda verilerin normal dağılım göstermediği tespit edildiğinden nonparametrik testler Mann-Whitney U testi ve KruskalWallis testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre ‘Dijital yerli’ gençlerin çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları orta düzeydedir ve çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları cinsiyetlerine ve yaşantılarının çoğunu geçirdikleri yerleşim birimi değişkenine göre iletişim ve paylaşım alt boyutunda anlamlı bir farklılık göstermektedir. Diğer sosyo-demografik değişkenler ile istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur.

Anahtar Kelimeler

Genç , Dijital Yerli , Dijital Teknolojiler , Sanal Sosyal Ağlar , Çevrimiçi Mahremiyet.

Etik Beyan

Bu çalışmanın verileri Malatya Turgut Özel Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Etik Kurulu’nun 16.04.2025 tarihli toplantısında alınan “E-35841939-050-296455” sayılı karar izniyle elde edilmiştir.

Teşekkür

Derginin hazırlanması ve yayınlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim.

Kaynakça

• Ağırtaş, A., Güler, Ç. (2020). Sosyal Medya Kullanan Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Kaygı Durumlarının Değerlendirilmesi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 76-89.
• Akar, H., Akar, F. (2021). Sosyal Medyada Mahremiyet Algısı: Üniversite Öğrencileri Araştırması, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 6(1), Article 1. Doi: https://doi.org/10.47107/inifedergi.886334
• Arslan, U. (2024). Sosyal Medya ve Mahremiyetin Yıkılışı: Youtube Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslantürk, Z. (1999). Araştırma Metod ve Teknikleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları.
• Avcı, A., Kayıran, D. (2023). Çocuk Gelişimi Ön Lisans Öğrencilerinin Ekran Bağımlılığı ve Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalıklarının İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 1802-1815. Doi: 10.33715/inonusaglik.1288292
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma-Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem A Yayınları.
• Bayhan, V. (2007). Hedonist ve Püritan Etik Sarmalında Postmodern Gençlik, 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 38.ICANAS (195-206), Ankara. Beceni, Y., Uçkan, Ö. (2002). Bilişim-İletişim Teknolojileri ve Ceza Hukuku, Türkiye Bilişim Şurası Hukuk Çalışma Raporu, Ankara: T.C. Başbakanlık.
• Benitez-Marquez, M. D., Sanchez-Teba, E. M., Bermudez-Gonzalez, G. vd. (2022). Generation Z Within The Workforce and in The Workplace: A Bibliometric Analysis, Frontiers in Psychology, 12, 1-16. Doi: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.736820
• Berkup, S. B. (2014). Working with Generations X and Y in Generation Z Period: Management of Different Generations ın Business Life, Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218-229. Doi: https://doi.org/10.5901/mjss.2014.v5n19p218
• Boyd, D. M., Ellison, N. B. (2007). Social Network Sites: Definition, History and Scholarship, Journal Of Computer-Mediated Communication, 13(1), 1-11. http://jcmc.indiana.edu/vol13/issue1/boyd.ellison.html (Erişim: 04.10.2024).
• Bozdağ Tulum, A. (2021). Sanal Sosyal Ağlar ve Aidiyetler: Dijital Yerlilerin Sanal Sosyal Ağ Aidiyetleri (Malatya İli Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E. vd. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 22. Baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cho, H., Rivera-Sánchez, M. ve Lim, S. S. (2015). A Multinational Study on Online Privacy: Global Concerns and Local Responses, New Media & Society, 11(3), 395-416. Doi: https://doi.org/10.1177/1461444808101618
• Clemons, E. K., J. Wilson, J. (2015). Students’ and parents’ attitudes towards online privacy: An international study, 48th Hawaii International Conference on System Sciences, Kauai, HI, USA içinde (4844-4853). Doi: https://doi: 10.1109/HICSS.2015.575
• Coyle, C., Vaughn, H. (2008). Social Networking: Communication Revolution Or Evolution?, Bell Labs Technical Journal, 13(2), 13. Doi: https://doi.org/10.1002/bltj.20298
• Çaycı, B., Karagülle A. E. (2014). X Kuşağından Z Kuşağına Değişen Mahremiyet Algısı, International Trends and Issues in Communication & Media Conference, Dubai, UAE.
• Çetin, E. (2015). Sosyal Paylaşım Ağlarında Fotoğraf, Yer/Mekân Bildirim Paylaşımları ve Mahremiyet: Facebook Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41). www.sosyalarastirmalar.com (Erişim: 04.10.2024).
• Eralp, Ö. (2013). KPS (Kimlik Paylaşım Sistemi), AKS (Adres Kayıt Sistemi) Uygulamaları Işığında Bireysel Mahremiyet. http://www.ozgureralp.av.tr/makaleler/tckimliktbd.htm (Erişim: 12.10.2024).
• Eroğlu, Ş. (2018). Dijital Yaşamda Mahremiyet (Gizlilik) Kavramı ve Kişisel Veriler: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Mahremiyet ve Kişisel Veri Algılarının Analizi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 35 (2), 130-153.
• Gültekin, V. (2024). Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalığı, Bilgi Dünyası, 25(2), 185-215. Doi: 10.15612/BD.2024.768
• Kalaman, S. (2017). Yeni Medya ve Mahremiyetin Dönüşümü: Facebook Türkiye Örneği, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ocak / Şubat / Mart – Kış Dönemi Sayı: 14, 1-31. http://www.uhedergisi.com/dergi//yeni-medya-ve-mahremiyetin-donusumu-facebook-turkiye-ornegi201704.pdf (Erişim: 12.10.2024).
• Karadaş E., Kara M. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalıklarının Belirli Etkenler Açısından İncelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1) 147-162. Doi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/61177/734254 (Erişim: 12.10.2024).
• Kaya, S., Yaman, D. (2022). Examining university students’ online privacy literacy levels on social networking sites, Participatory Educational Research, 9(3), 23-45. Doi: https://doi.org/10.17275/per.22.52.9.3
• Koca, H. K., Mücahit, M. (2023). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımındaki Mahremiyet Algısı, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 57, 7-32. Doi: https://doi.org/10.21054/deuifd.1208161
• Korkmaz, İ. (2013). Facebook ve Mahremiyet: Görmek ve Gözetle(n)mek, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5). Doi: https://doi.org/10.17828/yasbed.65699
• Korkmaz, K., Vergili, M. ve Töngel, E. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Uluslararası 100.Yıl Eğitim Sempozyumu, Samsun.
• Korkmaz, Ö., Vergili, M. ve Karadaş, E. (2021). Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 297-311. https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/cevrimici-mahremiyet-farkindalik-olceginin-gelistirilmesi-guvenirlik-ve-gecerlilik-calismasi-toad.pdf (Erişim: 12.10.2024).
• Korucu, A. T., Gürkez, Ş. (2019). An Analysis of Online Privacy Concerns of Teacher Candidates, Participatory Educational Research, 6(2), 15-25. Doi: https://doi.org/10.17275/per.19.9.6.2
• Kurt, M. (2010). Determination of in Internet Privacy Behaviours of Students, Procedia Soc. Behav. Sci., 9, 1244-1250. Doi: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.314
• Kütükoğlu, E. (2019) Kuşaklar Bağlamında Sosyal Medya ve Mahremiyet, İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• Lankton, N. K., McKnight, D. H. ve Tripp, J. F. (2017). Facebook Privacy Management Strategies: A Cluster Analysis of User Privacy Behaviors, Computers in Human Behavior, 76, 149-163. Doi: https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.07.015 Lenhart, A., Purcell, K., Smith, A. vd. (2010). Social Media & Mobile İnternet Use Among Teens And Young Adults, Millennials, Pew İnternet and American Life Project.
• Mahmoud, A. B., Fuxman, L., Mohr, I. et al. (2021). “We aren’t your reincarnation!” workplace motivation across X, Y and Z generations, International Journal of Manpower, 42(1), 193-209. Doi: https://doi.org/10.1108/IJM-09-2019-0448
• Niedzviecki, H. (2010). ‘Dikizleme Günlüğü’ Kendimizi ve Komşularımızı Gözetlemeyi Niçin Bu Kadar Sevdik?, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Okumuş, M., Atılgan, S. S. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Becerileri İle Dijital Mahremiyet Kaygısı Arasındaki İlişki, TRT Akademi, 6(12), 342-363. Doi: https://doi.org/10.37679/trta.907558
• Öztürk, D., Eyüboğlu, G. ve Göçmen Baykara, Z. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Mahremiyet Bilinci, Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 68-77. Doi: https://doi.org/10.52881/gsbdergi.1014500
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants, MCB University Press.
• Priporas, C. V., Stylos, N. ve Fotiadis, A. K. (2017). Generation Z Consumers’ Expectations Of Interactions in Smart Retailing: A Future Agenda, Computers in Human Behavior, 77, 374-381. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.058
• Priporas, C. V., Stylos, N. ve Kamenidou, I. (2020). City image, City Brand Personality And Generation Z Residents' Life Satisfaction Under Economic Crisis: Predictors Of CityRelated Social Media Engagement, Journal of Business Research, 119, 453-463. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.05.019
• Saeri, A. K., Ogilvie, C., La Macchia vd. (2014). Predicting Facebook Users’ Online Privacy Protection: Risk, Trust, Norm Focus Theory, and the Theory of Planned Behavior, The Journal of Social Psychology, 154(4), 352–369. Doi: https://doi.org/10.1080/00224545.2014.914881
• Sarıkaya, O., Uzunbacak, H. H. ve Akçakanat, T. (2024). Comparison of General Attitudes and Beliefs of Generations X, Y, and Z, İmgelem, (14), 455-474. Doi: https://doi.org/10.53791/imgelem.1468561
• Schmidt, F. (2010). Dijital yerli misiniz, göçmen mi? https://www.dw.com/tr/dijital-yerli-misiniz-g%C3%B6%C3%A7men-mi/a-5902258
• Stendberg, I. D. (2014). Influence of Social Media ın Stages of Democratization, Nevada: University of Las Vegas.
• Strauss, J., Rogerson, K. S. (2002). Policies for Online Privacy in the United States and the European Union, Telematics and Informatics, 19(2), 173-192. Doi: https://doi.org/10.1016/S0736-5853(01)00012-0
• Toprak, A., Yıldırım Eroğlu, A. ve Binark, F. M. vd. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook Görülüyorum Öyleyse Varım, İstanbul: Kalkedon.
• Weinberger, M., Zhitomirsky-Geffet, M. ve Bouhnik, D. (2017). Sex Differences in Attitudes Towards Online Privacy and Anonymity Among Israeli Students with Different Technical Backgrounds, Information Research, 22(4), n4. https://arxiv.org/pdf/2308.03814
• Wu, K. W., Huang, S. Y., Yen, D. C. vd. (2012). The Effect of Online Privacy Policy on Consumer Privacy Concern and Trust, Computers in Human Behavior, 28(3), 889-897. Doi: 10.1016/j.chb.2011.12.008
• Wu, Y., Lau, T., Atkin, D. J. vd. (2011). A Comparative Study of Online Privacy Regulations in the US and China, Telecommunications Policy, 35(7), 603-616. Doi: https://doi.org/10.1016/j.telpol.2011.05.002