Political Communication and Propaganda in the Age of Digitalization and Social Media

Yıl 2025, Sayı: Yeni Medya Çalışmaları, 685 - 718, 28.09.2025

Emre Daşar

https://doi.org/10.53791/imgelem.1717396

Öz

One of the processes of communication that takes shape in different fields and around changing objectives intersects with the political institution. A large portion of the information conveyed through mass media that shapes public opinion consists of political messages. Political actors use the media to influence the political preferences, attitudes, and behaviors of the electorate in line with their own ideologies. Individuals who form public opinion, on the other hand, take part in the media in order to both shape their preferences and influence decision-making mechanisms. All messages, written, verbal, and symbolic, exposed to during this process constitute political propaganda. Although traditional mass media such as television, newspapers, and radio still remain indispensable channels for political propaganda, developments in communication technologies and the internet have led to a radical change in political propaganda, as in many other fields. The existence of social media in particular and the increase in the number of users of these networks have not left political propaganda indifferent to the trend towards digitalization. While this stage serves democratic pluralism with the multiplicity of voices it creates, it also; The almost complete elimination of time, space, and cost constraints thanks to the opportunities provided by communication technologies confronts the masses with new manipulation techniques and disinformation. This study examines the digital age, where people are connected to each other through networks created by social media, around the concepts of political communication and political propaganda, and aims to provoke reflection on the possibilities and potential problems.

Anahtar Kelimeler

Digitalization , Political Communication , Propaganda , Political Propaganda , Digital Propaganda.

Dijitalleşme ve Sosyal Medya Çağında Siyasal İletişim ve Propaganda

Öz

İletişimin farklı alanlarda, değişen amaçlar etrafında biçimlenen süreçlerinden biri de siyaset kurumuyla kesişmektedir. Kamuoyunu oluşturan ve kitle iletişim araçlarından iletilen enformasyonun büyük bölümü siyasi mesajlardan oluşmaktadır. Siyasi aktörler seçmen kitlenin siyasi tercihlerini, tutum ve davranışlarını kendi ideolojileri doğrultusunda etkileyebilmek için medyayı kullanırlar. Kamuoyunu oluşturan bireyler ise hem tercihlerine yön verebilmek hem de karar alma mekanizmalarına etkide bulunabilmek maksadıyla medyada yer alırlar. Bu süreçte maruz kalınan yazılı, sözlü, sembolik tüm mesajlar siyasal propagandayı oluşturur. Televizyon, gazete, radyo gibi geleneksel kitle iletişim araçları siyasal propaganda için hâlâ vazgeçilmez kanallar olarak varlığını sürdürse de iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ve internet birçok alanda olduğu gibi siyasal propaganda konusunda da köklü bir değişikliğe yol açmıştır. Özellikle sosyal medyanın varlığı ve bu ağların kullanıcı sayısındaki artış siyasal propagandayı dijitalleşme eğilimine kayıtsız bırakmamıştır. Gelinen bu aşama yarattığı çok seslilikle demokratik çoğulculuğa hizmet etmekle birlikte; zaman, mekân ve maliyet sorunlarının iletişim teknolojilerinin sağladığı imkânlarla neredeyse bütünüyle ortadan kalkması, kitleleri yeni manipülasyon teknikleri ve bilgi kirliliği gibi sorunlarla yüzleştirmektedir. Bu çalışma, insanların birbirine sosyal medyanın oluşturduğu ağlarla bağlı olduğu dijitalleşme çağını siyasal iletişim ve siyasal propaganda kavramları etrafında ele almakta, olanaklar ve yaşanacak sorunlar üzerine düşündürmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme , Siyasal iletişim , Propaganda , Siyasal Propaganda , Dijital Propaganda.

Kaynakça

• Adıgüzel, O. H. (2019). Yeni Toplumsal Hareketlerde Yeni Medya Etkisi: Kuzey Ormanları Savunması Örneği, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3), 1655-1674. Doi: https://doi.org/10.19145/e-gifder.582953
• Adorno, T. W., Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği, İstanbul: Kabalcı.
• Akdağ, M. (2020). Medya Siyaset Etkileşimi Bağlamında Türkiye’de Siyasetin Medya Alanındaki Düzenlemeleri Üzerine Bir İnceleme, Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 1173-1197. Doi: https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.724441
• Akıncı Vural, Z. B., Bat, M. (2009). Siyasal Seçim Kampanyalarında Yeni İletişim Teknolojileri ve Blog Kullanımı: 2008 Amerika Başkanlık Seçimlerine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 4(16), 2745-2778. Doi: https://doi.org/10.19168/jyu.30203
• Akmeşe, B., Taşcıoğlu, R. (2024). Dijital Propagandanın Yeni Bir Versiyonu: Ukrayna-Rusya Savaşı Örneğinde Deepfake Dokümanlar Üzerine Bir Analiz, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (66), 116-139. Doi: https://doi.org/10.47998/ikad.1339733
• Armağan, A. (2012). Siyasal Bir İletişim Türü Olarak Propaganda, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (9), 417-426. Doi: https://doi.org/10.17064/iüifhd.42940
• Atabek, N. (2014). Propaganda ve Toplumsal Kontrol, Selçuk İletişim, 2(4), 4-12. Doi: https://doi.org/10.18094/si.24675
• Aziz, A. (2023). Siyasal İletişim, Ankara: Nobel.
• Bayraktutan, G., Binark, M., Çomu, T. vd. (2014). Social Media in Political Communication and the Use of Twitter in the 2011 General Elections in Turkey, Bilig, (68), 59-96.
• Bektaş, A. (2007). Kamuoyu, İletişim ve Demokrasi, İstanbul: Bağlam.
• Beyaz Özbey, İ. (2022). Dijitalleşme, Sosyal Medya ve Risk Toplumu, İmgelem, 6(10), 141-158. Doi: https://doi.org/10.53791/imgelem.1053815
• Biber, A., Turancı, E. (2014). Toplumsal Şeytan Üçgeni: İktidar, Hegemonya ve Propaganda, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (21), 28-41. Doi: https://doi.org/10.31123/akil.442999
• Bostancı, M. N. (1998). Siyaset, Medya ve Ötesi, Ankara: Vadi.
• Bostancı, M. (2014). Siyasal İletişim 2.0, Erciyes İletişim Dergisi, 3(3). Doi: https://doi.org/10.17680/akademia.v3i3.5000006569
• Budak, E. (2018). Sosyal Medyada Propaganda Süreçleri: 2017 Referandum Örneği, Kurgu, 26(2), 39-55.
• Burns, J. M., Peltason, J. W. (1960). Government by the People: The Dynamics of American National Government (Fourth Edition), Prentice-Hall.
• Calap, C., Çebi, E. (2020). Gençlerin Sosyalleşme ve Yalnızlaşma Deneyimleri Açısından Sosyal Medya: Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği, İmgelem, 4(7), 439-467.
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür / Birinci Cilt: Ağ Toplumunun Yükselişi, 2. Basım, İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Chomsky, N. (2005). Medya Denetimi, 1. Basım, E. Baki (Çev.), İstanbul: Everest.
• Clark, T. (2023). Sanat ve Propaganda / Kitle Kültürü Çağında Politik İmge, 4. Basım, E. Hoşsucu (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Çeken, M. B., Ersan, M. (2022). II. Dünya Savaşı Döneminde Propaganda Afişleri: ABD ve Almanya Örneği, Ulakbilge, 72 (2022 Mayıs), 477-488. Doi: 10.7816/ulakbilge-10-72-05
• Çetin, B. (2014). Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerikanlaşması. Fırat University Journal of Social Sciences, 24(2), 239-266. Doi: https://doi.org/10.18069/fusbed.61313
• Çildan, C., Ertemiz, M., Küçük, E. vd. (2012). Sosyal Medyanın Politik Katılım ve Hareketlerdeki Rolü, Akademik Bilişim 2012 Konferansı. http://ab.org.tr/ab12/bildiri/205.doc (Erişim: 13.07.2025).
• Dereli, A. B. (2018). İkinci Dünya Savaşı’nda Propaganda, M. Karaca, C. Çakı (Ed.), İletişim ve Propaganda içinde (197-225), Konya: Eğitim Yayınevi.
• Domenach, J. M. (1969). Politika ve Propaganda, İstanbul: Varlık.
• Doob, L. W. (1968). Geobbels’in Propaganda İlkeleri, Ü. Oskay (Çev.), Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 23(03). Doi: https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001009 Doob, L. W. (2023). Geobbels’in Propaganda İlkeleri, T. Erdem (Çev.), İstanbul: Arya.
• Ellul, J. (1965). Propaganda / The Formation Of Men’s Attitudes, New York: Vintage Books.
• Erbschloe, M. (2019). Extremist Propaganda in Social Media: A Threat to Homeland Security, CRC Press.
• Farkas, J., Bastos, M. T. (2018). IRA Propaganda on Twitter: Stoking Antagonism and Tweeting Local News. Proceedings of the 9th International Conference on Social Media & Society, pp. 281-285. Doi: 10.1145/3217804.3217929
• Hussain, F. G., Wasim, M., Hameed, S. vd. (2025). Fake News Detection Landscape: Datasets, Data Modalities, AI Approaches, Their Challenges, and Future Perspectives, IEEE Access, 13, 54757-54778. Doi: 10.1109/ACCESS.2025.3553909
• Geçikli, F. (2012). Geçmişten Günümüze Propaganda Kavramı, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (9), 265-276.
• Gramsci, A. (2009). Hapishane Defterleri, K. Somer (Çev.), Ankara: Aşina.
• Güzel, C. (2020). Sosyal Medyanın Neliği, Gelişimi ve Kullanım Alanları Üzerine Kuramsal bir İnceleme, Sosyolojik Düşün, 5 (2), 93-112. Doi: https://doi.org/10.37991/sosdus.834698
• Herman, E. S., Chomsky, N. (2012). Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği, E. Abadoğlu (Çev.), İstanbul: Bgst.
• Işık, G., Oğuzhan Börekci, Ü. A. (2009). Siyasetçi-Medya İlişkileri Bağlamında Bir İnceleme: “Deniz Feneri Örneği”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (29), 53-79.
• Jowett, G. S., O’Donnell, V. (1999). Propaganda and Persuasion (Third Edition), Sage.
• Jowett, G. S., O’Donnell, V. (2015). Propaganda & Persuasion (Sixth Edition), Sage.
• Kalçık, T. (2013). Türkiye’nin Siyasal ve Toplumsal Dönüşüm Sürecinde 1983 ANAP ve 2002 Ak Parti Siyasal Kampanyaları Üzerine Karşılaştırmalı Analiz, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakuş, M. (2021). Gelenekselden Dijitale Propaganda Araçlarının Dönüşümü, Selçuk İletişim, 14(1), 462-491. Doi: https://doi.org/10.18094/josc.776626