DONATANIN SORUMLULUĞUNUN KAYNAKLARI VE SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI SİSTEMİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 10, 49 - 76, 30.03.2021

Şaban Kayıhan Etem Kara

Öz

Özel hukuk sistemimizde sorumluluk iki ana başlıkta ele alınır. Bunlardan ilki borçlunun sorumluluğunun kaynağıdır. İkincisi ise, borçlu hukuken sorumlu olduğunda alacaklıya ne ile sorumlu olacağı durumudur. Borçlu, alacaklıya karşı hukuken sorumlu olduğunda kural olarak bütün malvarlığı ile sınırsız kişisel sorumluluğu gündeme gelir. Bu kuralın bir dizi başkaca istisnası düzenlenmiş olduğu gibi konumuzu oluşturan donatanın sorumluluğu da bu genel kuralın bir istisnası olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu çalışmamızda deniz ticaretinin başlıca aktörü olan donatanın sorumluluklarının kaynaklarını ortaya koyduktan sonra, donatanın sorumluluğunu deniz ticareti hukuku tekniği açısından sınırlayan ilgili kuralları sistematik olarak ele almayı amaçladık. Ayrıca, bu hükümlerin malik olmayan donatan olarak nitelendirilen gemi işletme müteahhidi için de uygulanacağının kabul edildiğini belirtelim.

Anahtar Kelimeler

Deniz ticareti, donatan, gemi işletme müteahhidi sorumluluk.

RESOURCES OF THE SHIPOWNER’S RESPONSIBILITY AND SYSTEM OF LIMITATION LIABILITY

Öz

In our private legal system, responsibility is addressed in two main headings. The first is the source of the debtor’s responsibility. Second, is the case of when the debtor is legally responsible, what he will be liable to the creditor. As a principle, when the debtor is legally responsible for the creditor, unlimited personal liability with all his assets comes into question. As there are a number of other exceptions to this principle, the responsibility of the equipment that constitute our position is an exception to this general rule.
In this essay, it is aimed to systematically address the relevant rules limiting their responsibility in terms of maritime law technique, after revealing the sources of the responsibilities of the shipowner who is the main actor of maritime. It should also be emphasized that these provisions are accepted as applying to the ship operating contractor, who is qualified as non-owner.

Anahtar Kelimeler

Maritime, shipowner, ship operating contractor (disponent owner), responsibility.

Kaynakça

• BERLINGERI, Francesco, International Maritime Conventions: Volume 2, Navigation Securities, Limitation of Liability and Jurisdiction, New York 2015.
• BOZKURT, Tamer, Ticaret Hukuku C. V, Deniz Ticareti Hukuku, Kara Taşıma Hukuku, Güncellenmiş 8. Baskı, İstanbul 2016.
• DEMİR, İsmail, Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Esasları Açısından Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararlarının Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:2, Sayı:1, Yıl: 2011.
• GOODE, Roy, Commercial Law, Third Edition, London 2004.
• GÜLFER, Kuyucu Meriç, Donatanın Petrol Kirliliğinden Doğan Sorumluluğu ve Sınırlandırılması, İstanbul 2017.
• GÜR, Adnan Tevfik, Deniz Alacaklarına Karşı Donatanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasına Dair 1976 Konvansiyonu ve 1996 protokolü, (Çevrimiçi) http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/2115/5000001563- 5000000620-PB.pdf?sequence=1&isAllowed=y, s.451 vd. (27.10.2019).
• HILL, Christopher, Maritime Law, Sixth Edition, New York 2003, Published 2014.
• İZVEREN, Adil / FRANKO, Nisim / ÇALIK, Ahmet, Deniz Ticaret Hukuku, Ankara 1994.
• KARA, Hacı, Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 2020. (Ders Kitabı).
• KARA, Hacı, Uluslararası Sözleşmeler ve Türk Hukukuna Göre Gemilerin Sebep Olduğu Deniz Kirliliği Zararlarından Doğan Hukuki Sorumluluk, İstanbul 2005.
• KAYIHAN, Şaban, Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 2020.
• KENDER, Rayegan / ÇETİNGİL, Ergon /YAZICIOĞLU, Emine, Deniz Ticareti Hukuku Temel Bilgiler, C.1, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş On Dördünü Baskı, İstanbul 2017.
• KUYUCU MERİÇ, Gülfer, Donatanın Petrol Kirliliğinden Doğan Sorumluluğu ve Sınırlandırılması, İstanbul 2017.
• OKAY, Sami, Deniz Ticareti Hukuku II, Navlun Mukaveleleri, Denizde Yolcu Taşıma ve Deniz Ödüncü Mukaveleleri, İkinci Baskı, İstanbul 1971.
• ÖNDER, Salih, Gemi Kira Sözleşmesi, Ankara 2016.
• SÖZER, Bülent, Deniz Ticareti Hukuku – I, (Ders Kitabı), Gözden Geçirilmiş 2. Bası, İstanbul 2013.
• WILSON, John F., Carriage of by Sea, Fifth Edition, Edinburg 2006.
• YAZICIOĞLU, Emine / KENDER, Rayegan / ÇETİNGİL, Ergon, Deniz Ticaret Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 15.Baskı, İstanbul 2020.
• YETİŞ ŞAMLI, Kübra, Uluslararası Kara, Hava ve Deniz Yolu ile Eşya Taşımalarında Taşıyıcının / Taşıyanın Sınırlı Sorumluluktan Yararlanma Hakkının Kaybı, İstanbul 2008.