SERMAYE ŞİRKETLERİ VE KOOPERATİFLERİN UZLAŞMA YOLUYLA YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDAKİ İCRA VE İFLÂS KANUNU HÜKÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 10, 249 - 315, 30.03.2021

Şaban Kayıhan Orhan Eroğlu

Öz

Sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması Türk hukuk sistemine 5092 Sayılı Kanun ile girmiştir. Söz konusu müessese incelendiğinde, özellikle büyük işletmelerin ekonomik sıkıntı yaşamaları halinde iflas etmemek ve süreç içerisinde ticari faaliyetlerine devam etmelerini, gelirleriyle de borçlarını ödemelerini sağlayan bir icra ve iflas hukuku müessesesi olduğu görülmektedir. Müessese borçların ödenmesinin ertelenmesi ve yeniden yapılandırılması açısından konkordatoya alternatif bir yoldur.
Sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasında borçlu mahkemeye yeniden yapılandırma için başvurmadan önce alacaklılarını sınıflara ayırabilmekte, tüm alacaklılarıyla görüşmekte ve projesine onay almaktadır. Yeniden yapılandırma Türk hukuk sisteminde yeterince uygulanamamıştır. Bunun borçlunun aleyhine olması açısından bir kısım sebepleri mevcuttur. Çalışmamızda yeniden yapılandırma detaylı bir şekilde incelenmiş, Türk hukuk sisteminde uygulanamamasının sebepleri araştırılmış ve uygulanabilirliği üzerine önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeniden Yapılandırma, İflas, Konkordato, Tasdik, Fesih.

REORGANIZATION IN TURKEY EVALUATING THE PROVISIONS OF TURKISH BANKRUPTCY LAW

Öz

Reorganization entered the Turkish legal system with Law No:5092. When this establishment is examined, it is seen that it is an bankruptcy law establishment that enables large enterprises not to go bankrupt and continue their commercial activities in the process and pay their debts with their income in case of economic difficulties. This establishment is an alternative to concordatum in term of delaying and restructuring the payment of debts.
In the reorganization, the debtor can classify its creditors, meet with all creditors and get approval for the project before applying to the court for restructuring. Restructuring has not been sufficiently implemented in the Turkish legal system. There are some reasons for this to be against the debtor. In this paper, restructuring was examined in detail, the reasons for its inapplicability in the Turkish legal system were investigated and recommendations were made on its applicability.

Anahtar Kelimeler

Reorganization, Bankruptcy, Concordatum, Confirmation, Annulment.

Kaynakça

• Akil, Cenk: İflasın Ertelenmesinde Muhafaza Tedbirleri-Özellikle Kayyım, BATİDER, C.XXV, 2009/III, (s.229-258).
• Akyol, Şener: Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, 2006.
• Aksoyoğlu, Necati: Sermaye Şirketlerinin ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması, İcra ve İflas Hukukundaki Değişiklikler Semineri, İstanbul, 2004, (s.117-128).
• Altay, Sümer: İflasın Ertelenmesi Hakkındaki Yeni Hükümlerin Yeniden Yapılandırılma Kurumları Üzerindeki Olumsuz Etkisi ve Çözüm Yolları, Prof. Dr. Ergun Özsunay’a Armağan, Ekim 2004 İstanbul, (s.625-658), (Altay, Armağan).
• Altay, Sümer: Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku, İstanbul, 2005, (Altay, Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku).
• Altay, Sümer/Eskiocak, Ali: Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku, İstanbul, 2019.
• Arslan, Ramazan: Medeni Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, Ankara 1989. Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/Hanağası, Emel: İcra ve İflas Hukuku, Ankara 2018.
• Atalay, Oğuz: Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, İzmir 2006, (Atalay, Borca Batıklık).
• Atalay, Oğuz: İflas Hukukundaki Yenilikler, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:I, S:2, Y:2005, (s.485-502), (Atalay, Yenilikler).
• Aydemir, Dilek: Konkordato Mühletinin Sözleşmelere Etkisi, Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi, C:15, S:44, 2019/3, (s.847-884), (s. 850, 851).
• Balcı, Şakir: Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma, Ankara 2006, (Balcı, Uzlaşma).
• Balcı, Şakir: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması (İİK. 309/m) Hakkında Değerlendirmeler, Manisa Barosu Dergisi, Ekim 2005, Y:24, S:95, (s.37-52), (Balcı, Değerlendirmeler).
• Balcı, Şakir: Yeniden Yapılandırma Müzakereleri (Başvuru İçin Ön Hazırlık) Süreci ile (Takipli veya Doğrudan) İflas Yolları ve Konkordato Başvurusu Süreçlerinin Etkileşim ve İlişkileri, Legal Hukuk Dergisi, Aralık 2006, Y:4, S:48, (s.3735-3748).
• Balcı, Şakir: İflasın Ertelenmesi Usul ve Esasları, Ankara 2010, (Balcı, İflasın Ertelenmesi Usul ve Esasları).
• Balcı, Şakir: Uzlaşma yoluyla Yeniden Yapılandırma (İİK. 309 m-ü), İzmir 2006, (Balcı, İİK. 309/m-ü).
• Balcı, Şakir: İflasın Ertelenmesi, İzmir 2007, (Balcı, İflasın Ertelenmesi).
• Balcı, Şakir: Sermaye Şirketlerinde Yeniden Yapılandırma (Konkordato, Uzlaşma ve İflasın Ertelenmesi), İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2006, (Balcı, Konkordato ve Uzlaşma).
• Başpınar, Veysel: Borç Sözleşmesinin Kısmi Butlanı, Ankara 1998.
• Bilgen, Mahmut: İflas, İflasın Ertelenmesi, Konkordato, Yargılama Usulü, Ankara 2012.
• Böke, Abdulkadir: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:II, S:1, Y:2005, (s.215-274).
• Brindise, Suzanne T.: Choosing The “Per-Deptor” Approach to Plan Corfirmation in Multi-Deptor Chapter 11 Proceedings, Northwestern University Law Review, V: 108, No:4, (2014), (1355-1384).
• Buccalo, Vincent S.J.: Bankruptcy’s Cathedral: Property Rules, Liability Rules and Distress, Northwestern University Law Review, Y:2019, V:114, (705-750).
• Budak, Ali Cem: Amerikan Hukukunda Finansal Güçlük Yaşayan İşletmelerin Kurtarılmasına İlişkin Hukuki Çareler, Finansal Güçlük Yaşayan İşletmelerin Kurtarılmasına İlişkin Hukuki Çareler Konferansı, Türkiye Tekstil İşverenleri Sendikası, (s.54-66), İstanbul 2008.
• Budak, Ali Cem: Amerika Birleşik Devletleri Hukuku’nda Şirket Kurtarma, Türk İngiliz ve ABD Hukukunda İşletmelerin Ödeme Güçlüğü Sorunları ve Banka İlişkileri Sempozyumu, İstanbul 1992, (s.339-359), (Budak, Sempozyum).
• Budak, Ali Cem: Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Şirket Kurtarma (Corporate Rescue, Reorganization), İstanbul Sanayi Odası Dergisi, Y:26, S:310, (s.159-166), (Budak, Şirket Kurtarma).
• Carrington, Paul D.: Federal Rules of Civil Procedure, St. Paul 2014.
• Çelik, Aydın: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması Projesinin Tasdikinin Sonuçları ve Muhtemel Aksaklıklara Karşı Çözüm Önerileri, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:I, S:2, Y:2005, (s.275-309).
• Çelik, Ahmet Çelik: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması Projesinin Tasdikinin Sonuçları ve Muhtemel Aksaklılara Karşı Çözüm Önerileri, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2005, C:II, S:1, (s.275-309).
• Çevik, Orhan Nuri: Kooperatifler Hukuku, Uygulaması ve İlgili Mevzuat, s. Ankara 1999.
• Deliduman, Seyithan: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması, Yasa Hukuk Dergisi, S:255, Temmuz-Ağustos 2004, (s.47-55).
• Dırenisa, Efe: Corporate Reorganization in Turkish Law Compared with The United States Chapter 11, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 2, S: 1, Yıl: 2005, (s. 165 – 214).
• Doğrusöz, Hanife: Amerikan Hukukunda Ödeme Güçlüğü İçindeki Şirketlerin Yeniden Yapılandırılması, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005/1, (s.207-224).
• Downes, Colin M.: Appointing Chapter 11 Trustee in Reorganizations of Religious Institutions, Virginia Law Review, V:101, Y:2015, (2225-2261).
• Dumanoğlu, Sezai: İflasın Ertelenmesi, Borca Batıklık ve İyileştirme Projeleri, İstanbul 2011.
• Durman, Okay: İcra ve İflas Hukuku Açısından Malvarlığı veya Ticari İşletmelerin Devri, İstanbul 2009.
• Edis, Seyfullah: Doğruluk ve Güven Kurallarının Hukuki Niteliği, Mahmut Koloğlu’ya 70. Yaş Armağanı, Ankara 1975.
• Ermenek, İbrahim: İflasın Ertelenmesi, Ankara 2010. Eroğlu, Orhan: Uygulamada Konkordato, Ankara 2020.
• Erten, Alper Efe: Mali Durumu Bozulan Sermaye Şirketlerinin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması, Ankara 2006.
• Fleming, James, Jr./Geoffrey C. Hazard, Jr./John, Jeubsdorf: Civil Procedure, New York 2001.
• Friedental, Jack H./Kane, Mary Kay/Miller, Arthur R.: Civil Procedure, St. Paul 2015.
• Jacoby, Melissa B./Jarger, Edward J.: Ice Cube Bonds: Allocating The Price of Process in Chapter 11 Bankruptcy, The Yale Law Journal, Y:2014, V:123, (862- 947).
• James, Amanda E.: Rejection Hurts: Trademark Licanses and The Bankruptcy Code, Valterbilt Law Review, April 2020, V:73, I:3, (889-927).
• Garbade, Kenneth D.: Pricing Corporate Securities as Contingent Claims, Cambridge 2001.
• Günergök, Özcan / Kayıhan, Şaban: Borçlar Hukuku Dersleri, Genel Hükümler, Umuttepe Yayınları, İstanbul 2020.
• Güney Ağdağ, Necla: Türk Ticaret Kanunu Tasarısından Şirketlerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Düzenlemeler Hakkında Genel Değerlendirme, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2005, C: II, S:1, (s.499-510).
• Güngör, Seda Ş.: ABD Hukukunda Yeniden Örgütlenme Talebinin Kabulünün Sözleşmelere Etkisi, Prof.Dr. Yavuz Alangoya için Armağan, İstanbul 2007, (s.419-450).
• Karslı, Abdurrahim: İcra ve İflas Hukuku, İstanbul 2014.
• Kayhan Çetin, Özlem: İflasın Ertelenmesi Bağlamında Kayyımlık, Ankara 2011.
• Kayıhan, Şaban / Günergök, Özcan / Hüseyin, İhsan: Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri, Umuttepe Yayınları, İstanbul 2020.
• Kayıhan, Şaban: Şirketler Hukuku, 4. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2020.
• Keeton, Douglas R.: Litigation Trust in Chapter 11 Bankruptcies, Aproposal to Ensure Adequate Representation to Creditors Represented By Bankruptcy Trustees, Brooklyn Law Review, Summer 2014, V:79, Issue:2, (1657-1702).
• Kılıçoğlu, Evren: İflasın Ertelenmesinin Konkordato ve Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma Kurumlarıyla Karşılaştırılması, Prof.Dr. Yavuz Alangoya için Armağan, İstanbul 2007, (s.451-468).
• King, P.Lawrence: Bankruptcy and Other Insolvency Remedies, Fundamental of American Law, Newyork 1996.
• Kuru, Baki: Medeni Usul Hukuku, Ders Kitabı, İstanbul 2015, (Kuru, Medeni Usul Hukuku).
• Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013, (Kuru, El Kitabı). Kuru, Baki, İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2004.
• Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder: İcra ve İflas Hukuku, Ankara 2013.
• Langbein, John H.: The Disaperance of Civil Trial in The United States, Yale Law Journal, V. 122, (2012), (522 – 572).
• LoPucki, Lynn M./Warren, Elizabeth: Secured Credit: A Systems Approach, Alpheen aan den Rijn 2003.
• McCormack, Gerard/Wan, Wai Yee: Transplanting Chapter 11 of The US Bankruptcy Code Into Singapore’s Reatructuring and Insolvency Laws:
• Oppurtunities and Challenges, Journal of Corporate Law Studies, Y:2019, V:19, No:1, (69-104).
• Muşul, Timuçin: İcra ve İflas Hukuku, Ankara 2010, (Muşul, İcra ve İflas Hukuku).
• Muşul, Timuçin: İflasın Ertelenmesi, İstanbul 2010, (Muşul, İflasın Ertelenmesi).
• Noonan, Kathleen G./Lipson, Jonathan C./Simon, William H.: Reforming Institutions: The Judicial Function in Bankruptcy and Public Law Litigation, Indiana Law Review, Y:2019, V:94, (545-593).
• Reisoğlu, Safa: Türk Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 2014. Oğuzman, M. Kemal / Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2013.
• Oğuzman, M.Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2013.
• Oskay, Mustafa/Koçak, Coşkun/Deynekli, Adnan/Doğan, Ayhan: İİK. Şerhi, C:5, Ankara 2007.
• Oy, Osman: İcra Hukukunda Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma, İstanbul 2009.
• Öztek, Selçuk: İflasın Ertelenmesi, İstanbul 2007, (Öztek, İflasın Ertelenmesi).
• Öztek, Selçuk: Türk Hukukunda ve Uygulamasında Ödeme Güçlüğü İçindeki İşletmelerin Rehabilitasyonu: İmkânlar, Aksaklıklar ve Çözüm Önerileri, Türk, İngiliz ve ABD Hukukunda İşletmelerin Ödeme Güçlüğü Sorunları ve Banka İlişkileri Sempozyumu, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, İstanbul 1993, (s.240- 248), (Öztek, İşletmelerin Rehabilitasyonu)
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/ Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet: İcra ve İflas Hukuku, Ders Kitabı, Ankara 2016, (Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, Ders Kitabı 2016).
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet: İcra ve İflas Hukuku, Ders Kitabı, İstanbul 2020, (Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, Ders Kitabı 2020).
• Perez, Roma: Bankruptcy, Florida 2019.
• Pugatch, Chad P./ Pugatch, Craig A./Vaughan, Travis: The Lost Art of Chapter 11 Reorganization, University of Florida Journal Of Law&Public Policy, V:19, Y:2018, (39-73).
• Pulaşlı, Hasan: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Ankara 2020.
• Sayhan, İsmet: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerde Borca Batıklık Sebebiyle İflas ve İflasın Ertelenmesi, Ankara 2016.
• Tanrıver, Süha: Konkordato Komiseri, Ankara 1993.
• Taşpınar Ayvaz, Sema: İcra İflas Hukukunda Yeniden Yapılandırma, Ankara 2005.
• Ulusoy, Erol: Ticaret Hukuku Açısından Uzlaşma Yoluyla Borçların Yeniden Yapılandırılması, Prof.Dr. Yavuz Alangoya için Armağan, (s.571-634), İstanbul 2007.
• Uyar, Talih: İcra ve İflas Kanunu Şerhi, Ankara 2010.
• Westbrook, Jay Lawrence: Amerika Birleşik Devletleri’nde 11’nci Bölüm Yeniden Örgütlenme Usulü, İngiliz ve ABD Hukukunda İşletmelerin Ödeme Güçlüğü Sorunları ve Banka İlişkileri Sempozyumu, (Çev. Ali Cem Budak), İstanbul 1993, (s.265-294).
• Yarıcı, Hülya: Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması, İstanbul 2007.
• Yıldırım, Mehmet Kamil/Deren Yıldırım, Nevhis: İcra ve İflas Hukuku, İstanbul 2016.
• Yılmaz, Ejder: İcra ve İflas Kanunu Şerhi, Ankara 2016.