BİRLEŞMEDE İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN DOLAYI ORTAKLARIN ŞAHSİ SORUMLULUĞU

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 65 - 78, 30.09.2020

Aslıhan Kayık Aydınalp

Öz

Şirketler, dünya ekonomisinde meydana gelen gelişmeler karşısında rekabet edebilme güçlerini artırabilmek adına elde ettikleri kârı sermayeye çevirme ya da diğer şirketlerle birleşerek sermayelerini artırma yolunu kullanmışlardır. Böylece daha büyük sermaye ile rekabet piyasasında var olabilme savaşında daha güçlü hale gelmişlerdir. Bu gibi ekonomik sebeplerle meydana gelen birleşmenin iş hukukuna etkisi ise işçi, işveren ve işyerini ilgilendirdiği noktada kendini göstermektedir .
Yapısal değişiklik, bir hukuki işlem aracılığıyla şirketlerin birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye uğramasıdır. Türk hukukunda yapısal değişiklik türleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 134 ila 194 arasında düzenlenmiştir. Yapısal değişikliklerin iş ilişkileri üzerindeki etkisi ise bölünmeye ilişkin kısımda yer alan m. 178’de düzenlenmiştir2. Bu düzenleme bölünmeye ilişkin kısım içinde yer almakla birlikte, birleşmenin iş ilişkilerine etkisine ilişkin hükümde atıf aldığından, birleşmede de uygulanma imkânı bulmaktadır. Dolayısıyla çalışma konumuzu oluşturan birleşme halinde işçilik alacaklarından şahsi sorumlu ortaklar incelenirken, TTK m. 178 esas alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Birleşme, yapısal değişiklik, işçilik alacakları, ortakların şahsi sorumluluğu.

SHAREHOLDERS’ PERSONAL RESPONSIBILITIES DUE TO DEBT OF EMPLOYEES IN MERGER

Öz

Companies have used the way to turn their profit into capital to increase their competitiveness in the face of the developments in the world economy, or to increase their capital by merging with other companies. Thus, they have become stronger in the fight to exist in the competitive market with larger capital. On the other hand, the effect of the merger that occurs due to such economic reasons on the business law shows itself at the point where it concerns the employees, employers and the establishment.
Structural change is when companies undergo a merger, division and change of type through a legal process. Types of structural changes in Turkish Law No. 6102 Turkish Commercial Code, it is arranged from 134 to 194. The effect of structural changes on employment relations is in the section in art. 178. Although this regulation is a provision in the section on division, it also has the opportunity to be applied in the merger as it refers to the effect of merger on employment relations. Therefore, while the partners responsible for the labor receivables in the case of the merger that constitutes our working position are examined, art. 178 will be based on.

Anahtar Kelimeler

Merger, structural change, debt of employees, shareholders’ personal responsibility.

Kaynakça

• AHRENDT, Martina / KOCH, Ulrich, Umwandlung und Betriebsübergang, Arbeitsrechts-Handbuch, 16. Neu bearbeitete Auflage, aus C.H.Beck, München 2015.
• ALP, Mustafa, “Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Bölünme, Birleşme ve Tür Değiştirmenin İş İlişkilerine Etkisi (TTK 178; 158; 190)”, Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 2012/1 (32).
• ALTAŞ, Soner, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Şirketler, 3. Baskı, Ankara 2012.
• ANDERMATT, Arthur/ BIANCHI, Doris/ BRUCHEZ, Christian/ GABATHULER, Thomas/ HABERLI, Christoph/ ZÜRCHER, Susanne Kuster/ MOLO, Romolo/ RIEGER, Andreas/ RONCORONI, Giacomo/ SCHMID, Peter, Handbuch um kollektiven Arbeitsrecht, Basel 2009.
• BAECK, Ulrich / HAUβMANN, Katrin, “Betriebsinhaberwechsel Arbeitgeberwechsel”, Klemens Dörner/ Stefan Luczak/ Martin Wildschütz/ Ulrich Baeck/ Axel Hoβ (Ed), Handbuch des Fachanwalts Arbeitsrecht, 12. Auflage, Luchterhanf Verlag, Köln 2015.
• BACHNER, Michael/ KÖSTLER, Roland/ MATTHIESSEN, Volker/ TRITTIN, Wolfgang, Arbeitsrecht bei Unternehmensumwandlung und Betriebsübergang, 4. Auflage, Baden-Baden 2012.
• BAHTİYAR, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, Yeni TTK’ ya Göre Yazılmış 7. Bası, İstanbul 2012.
• BAUEN, Marc / JEGHER, Gion/ WENGER, Boris / ZEN RUFFİNEN, Marie-N, Merger Law, Loi sur la fusion, Fusionsgesetz, Legge sulla fusione, 1. Auflage, Zürich 2005.
• BAUER, Christoph, Parteiwechsel im Vertrag Vertragsübertragung und Vertragsübergang, Unter besonderer Berücksichtigung des allgemeinen Vertragsrechts und des Fusionsgesetzes, 2010 Zürich.
• BOECKEN, Winfried, Unternehmens- umwandlungen und Arbeitsrecht, aus Verlag Dr. Otto Schmidt, Köln 1996.
• BİLGİLİ, Fatih/ DEMİRKAPI, Ertan, Şirketler Hukuku Dersleri, Bursa 2013. BRANDLI, Thomas, Outsourcing Vertrags-, Arbeits- und Bankrecht, Wolfgang Wiegand (Hrsg), Stämpfli Verlag AG, Bern 2001.
• BRUNNER, Christiane/ BÜHLER, Jean-Michel/ W AEBER, Jean Bernard/ BRUCHEZ, Christian, Kommentar zum Arbeitsvertragsrecht, 3. Auflage, Basel 2005.
• BRÜHWILLER, Jürg, Einzelarbeitsvertrag, Kommentar zu den Art. 319-343 OR, 3. Auflage, Basel 2014.
• ÇELİK, Nuri/ CANİKLİOĞLU, Nurşen/ CANBOLAT, Talat, İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2019.
• DOĞRUSÖZ, Hanife, “Ticaret Ortaklıklarının Birleşme ve Nev’i Değiştirmelerinin Ferdi ve Toplu İş Hukuku Bakımından Temel Sonuçları”, Doç. Dr. Mehmet Somer’e Armağan, İstanbul 2006.
• GAUL, Björn, Der Arbeitsrecht der Betriebs- und Unternehmensspaltung, Gestaltung von Betriebsübergang Outsourcing Umwandlung, Köln 2002.
• GLANZMANN, Lukas, Umstrukturierungen, Eine systematische Darstellung des schweizerischen Fusionsgesetzes, 3. Überarbeitete und erweiterte Auflage, Stämpfli Verlag AG, Bern 2014.
• GLANZMANN, Lukas/ DRUEY , Nicolas Jean/ JUST DRUEY , Eva, Gesellschafts-und Handelsrecht, 11. Auflage, Zürich 2015.
• GÜNDOĞDU, Gökmen/ KAPLAN, Hasan Ali, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nda Bölünmenin İş İlişkilerine Etkisi”, İş Dünyesi ve Hukuk, Prof. Dr. Tankut Centel’ e Armağan, İstanbul 2011.
• İPEKEL KAYALI, Ferna, Türk Ticaret Kanunu’ na Göre Birleşmeler, İstanbul 2014.
• JOOST, Detlev, “Rechte und Pflichten bei Betriebsübergang”, § 324, Rn. 14, Marcus Lutter/ Martin Winter (Ed), Umwandlungsgesetz Kommentar, Band II, §§135-325, aus Verlag Dr. Otto Schmidt, 4. Neu bearbeitete und erweiterte Auflage, Köln 2009.
• KAYIK AYDINALP, Aslıhan, İş Hukuku Açısından Ticaret Şirketlerinde Yapısal Değişiklikler, İstanbul 2017.
• KENDİGELEN, Abuzer, Yeni Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, Değişiklikler İşlenmiş ve Güncellenmiş 2. Bası, İstanbul 2012.
• KOCAER, Şenol, Şirket Yeniden Yapılandırmaları, Ankara 2015. 76
• KÖSEOĞLU, Ali Cengiz, İşyerinin Kapanmasının İş Sözleşmelerine Etkisi, İstanbul 2004.
• KRADOLFER, Dean Andreas, “Der Betriebsübergang Auswirkungen auf das Individualarbeitsverhältnis, eine arbeitsrechtliche Abhandlung unter Berücksichtigung des gesellschaftsrechtlichen und des erbrechtlichen Betriebsübergang”, Volume 28, Zürich 2008.
• ÖZKARACA, Ercüment, İşyeri Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi ve İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 2008 (İşyeri Devri).
• ÖZKARACA, Ercüment, “Şirketlerin Birleşmesi, Bölünmesi ve Tür Değiştirmesinin İş Hukuku’na Etkileri”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İş Hukukunda Güncel Sorunlar (2) Seminer, İstanbul 2012 (Birleşme Bölünme ve Tür Değiştirme).
• POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal/ ÇAMOĞLU, Ersin, Ortaklıklar Hukuku I, Güncelleştirilmiş 13. Bası, İstanbul 2014.
• PORTMANN, Wolfgang / STOCKLI, Jean-Fritz, Schweizerisches Arbeitsrecht, 3. Vollständig überarbeitete Auflage, Zürich/St. Gallen 2013.
• PREIS, Ulrich, Arbeitsrecht Individualarbeitsrecht Lehrbuch für Studium und Praxis, Köln, 2012.
• PULAŞLI, Hasan, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Birleşmenin Temel Nitelikleri”, Prof. Dr. Hüseyin HATEMİ’ ye ARMAĞAN, II. Cilt, İstanbul 2009.
• PULAŞLI, Hasan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt I, Ankara 2011.
• REHBINDER, Manfred/ STOCKLI, Jean-Fritz, “Der Arbeitsvertrag Art. 331-355 und Art. 361-362 OR”, Berner Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch Das Obligationenrecht, Heinz Hausheer/ Peter Hans Walter (Ed), Bern 2014.
• SENYEN KAPLAN, Emine Tuncay, “İşyeri Devrinin, Türk Ticaret Kanunu m. 178 ve İş Kanunu m.6 Hükümleri Çerçevesinde İş İlişkilerine Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2013, Yıl 8, Sayı 29.
• SÜZEK, Sarper, “İşyeri Devri ve Hukuki Sonuçları”, Prof. Dr. M. Polat SOYER’ e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 15, Özel Sayı (I), İzmir 2014.
• ŞENER, Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, Ankara 2013.
• TEKİNALP, Ünal, Sermaye Ortaklılarının Yeni Hukuku, Değişiklikler ve İkincil Düzenlemelerle Güncelleştirilmiş 4. Bası, İstanbul 2015.
• TEKİNSOY, Barış, “Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesinden Doğan Kanunlar İhtilafında Kurumsal Sorunlar”, BATİDER, Cilt XXIX, Sayı 2, Yıl 2013.
• WINKLER, Michael, Unternehmensumwandlungen und ihre Auswirkungen auf Arbeitverträge, Zürich 2001.
• VISCHER, Frank / MARTINI, K.Claudia/ MÜLLER, M.Roland, Zürcher Kommentar zum Fusionsgesetz, Frank Vischer (Ed) 2. Auflage, Zürich 2012.
• VISCHER, Frank/ MÜLLER, M. Roland, Der Arbeitsvertrag, 4. Auflage, Basel 2014.
• VOGEL, Alexander/ HEIZ, Christoph/ BEHNISCH, Urs/ SIEBER, Andrea, FusG Kommentar, 2. Auflage, Zürich 2012.
• YILDIRIM, Ali Haydar/ KOLOTOĞLU, Olcay, Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluşu, Tasfiyesi, Birleşmesi, Devri, Nevi Değişikliği, Bölünme ve Hisse Değişikliği, Ankara 2003.