THE PLACE OF ARBITRATION IN INSURANCE AMONG TYPES OF ARBITRATION

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 615 - 628, 30.09.2022

Habib Yıldız

Öz

30 of the Insurance Code, along with the regulations made in the article, a new procedural opportunity and legal remedy for the field of insurance has appeared in our country. This regulation, which is called insurance arbitration and consists of only one article of the Law, has a special place in our law, and its importance is increasing day by day due to the opportunities and advantages it offers. In particular, the simple, fast and fair resolution of disputes arising from insurance contracts by experts in this field has increased the interest in insurance arbitration. However, despite its increasing importance, arbitration in insurance shows different characteristics from other types of arbitration. Determining the difference and distinguishing features of arbitration in insurance from other arbitration types requires a separate study. In this study, conducted in this direction, the place and importance of arbitration in insurance among other arbitration types has been tried to be revealed. In the literature, arbitration is classified in several ways according to its legal nature and characteristics. The first of these is institutional and temporary arbitration. The second is voluntary and compulsory arbitration. The third is internal and external arbitration. Insurance arbitration, which is practiced in our country, has a special place in the difference between these types of classification. In this context, arbitration in insurance is located outside the arbitration system in the classical sense and has features related to some of the specified types of arbitration in its structure. However, it can be said that arbitration in insurance is a kind of individual exclusive system in terms of the practice of our country. Therefore, it would be a more correct approach to consider the arbitration system in insurance as a mixed system instead of trying to include it in a position within the arbitration classifications.

Anahtar Kelimeler

Arbitration in insurance, the place of arbitration in insurance in other types of arbitration; the importance of insurance arbitration

SİGORTACILIKTA TAHKİMİN TAHKİM TÜRLERİ ARASINDAKİ YERİ

Öz

Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinde yapılan düzenlemeler ile birlikte ülkemizde sigortacılık alanına mahsus yeni bir usuli imkan ve hukuki çare ortaya çıkmıştır. Sigortacılık tahkimi olarak adlandırılan ve Kanun’un tek maddesinden oluşan bu düzenlemenin hukukumuzda özel bir yeri olduğu gibi, sunduğu imkan ve avantajlarından dolayı her geçen gün önemi artmaktadır. Özellikle sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların, bu alanda uzmanlaşmış hakemler tarafından basit, süratli ve adil şekilde çözüme kavuşturulması sigortacılık tahkimine olan ilgiyi arttırmıştır. Ancak artan önemine rağmen sigortacılıkta tahkim diğer tahkim türlerinden farklı özellikler göstermektedir. Sigortacılıkta tahkiminin diğer tahkim türlerinden farkı ve ayırt edici özelliklerinin belirlenmesi ise ayrı bir çalışma yapmayı gerektirmektedir. Bu doğrultuda yapılan bu çalışmada sigortacılıkta tahkiminin diğer tahkim türleri arasındaki yeri ve önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Literatürde tahkim, hukuki nitelik ve özelliklerine göre birkaç şekilde sınıflandırılmaktadır. Bunlardan ilki kurumsal ve geçici tahkimdir. İkincisi ihtiyari ve zorunlu tahkimdir. Üçüncüsü ise iç ve dış tahkimdir. Ülkemizde uygulanmakta olan sigortacılık tahkimi bu sınıflandırma türleri içinde farklı ve özel bir konumdadır. Bu bağlamda sigortacılıkta tahkim, klasik anlamda tahkim sistemi dışında yer alıp, belirtilen tahkim türlerinden bazılarına ilişkin özellikleri yapısında barındırmaktadır. Ancak sigortacılıkta tahkimin ülkemiz uygulaması açısından nevi şahsına münhasır bir sistem olduğu söylenebilir. Bundan dolayı sigortacılıkta tahkim sistemini tahkim sınıflandırmaları içinde bir konuma dahil etmeye çalışmak yerine karma bir sistem olarak değerlendirmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sigortacılıkta tahkim, sigortacılıkta tahkimin diğer tahkim türleri içindeki yeri, sigortacılık tahkiminin önemi

Kaynakça

• ARAS, Ecehan Yeşilova / YEŞİLOVA, Bilgehan, “Sigortacılık Tahkimi- Sigorta Tahkim Usulü ve Ayırdedici Özellikleri”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, Yıl 2013, Cilt 8, Sayı Özel, (Çevrimiçi) https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19146/203165, E. T.: 17/12/2021.
• AYHAN, Rıza / ÇAĞLAR, Hayrettin / ÖZDAMAR, Mehmet, Sigorta Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• ÇAKAN, Oya, Sigorta Tahkim Yargılaması ve Tahkime Elverişliliğin Değerlendirilmesi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• ÇİFTÇİ, Tuğba, “Türk Hukukunda Sigorta Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk ve Tahkim Kurumlarının Karşılaştırılması”, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (İBAD), 2017, (Çevrimiçi) https://dergipark.org.tr/tr/pub/ibadjournal/issue/32857/370154, E. T.: 15/09/2021.
• DEKAK, Mehmet /BEŞE, Elif Simay, “Sigorta Tahkiminin Ayırt Edici Özellikleri”, Yıl: 2021, (Çevrimiçi) https://www.juris.com.tr/post/sigorta-tahkiminin-ayirt-edici-ozellikleri, E.T.: 10/12/2021.
• EKŞİ, Nuray, Türkiye’de Kurumsal Tahkim, Beta Yayınevi, İstanbul, 2020.
• EYÜPOĞLU, Ceren, “Türk Hukukunda Tahkim Anlaşmasının Geçerliliği”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 2017, Cilt 75, Sayı 3, (Çevrimiçi), https://dergipark.org.tr/tr/pub/abd/issue/39333/463759, E.T.: 10/12/2021.
• GÖKSU, Mustafa, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Tahkim, 3. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
• KAYIHAN, Şaban / GÖNERGÖK, Özcan, Türk Özel Sigorta Hukuku, 6. Baskı, Umuttepe Yayınları, İzmit, 2021.
• KAYIHAN, Şaban / SELANİK, Atakan Adem, Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• KÜÇÜKİSLAMOĞLU, M. Burak/ ATLI, İpek, “Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurudan Önce Arabuluculuk Müessesesi”, 2021, (Çevrimiçi) https://www.mondaq.com/turkey/insurance-laws-and-products/1052352/sigorta-tahkim-komisyonuna-ba351vurudan-nce-arabuluculuk-messesesi, E. T: 15/09/2021.
• ÖZDAMAR, Mehmet, “Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, Y.2013, Sa. 1-2 (Çevrimiçi) https://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/dergi/17_1-2_27.pdf, E. T: 15/12/2021.
• ÖZER, Fatma Dilek Kabukçuoğlu. “6328 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin gerekçesi”, Sigortacılık Kanunu’nun Şerhi, Oniki Levha Yayını, İstanbul, 2012.
• ULAŞ, Işıl, “Sigortacılık Tahkimi”, Batıder, C. XXIV, 2007 (Çevrimiçi) https://dergipark.org.tr/tr/pub/abd/issue/39333/463759 E. T.: 14/12/2021.
• ULUSOY, Erol “Finans Hukukunda Tahkim”, II. Uluslararası Özel Hukuk Sempozyumu “Tahkim”, 2009, İstanbul, (Çevrimiçi) https://hukuk.marmara.edu.tr/yayinlar/sempozyum-yayinlari/ii-uluslararasi-ozel-hukuk-sempozyumu-tahkim, E. T: 14/10/2021.