Conversion of the Action in Denial of Debt Into A Negative Declaratory Action

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 865 - 886, 30.09.2023

Ayşe Kılınç

https://doi.org/10.58733/imhfd.1357990

Öz

Pursuant to Article of the Enforcement and Bankruptcy Law, it has accepted that the debtor can file an action in denial of debt upon the rule of the enforcement court for the temporary annulment of the objection. Because, the rule of temporary annulment of the objection does not have the consequenses of the rule of the definitive annulment of the objection. In other words, the rule of temporary annulment of the objection authorizes the creditor to request a temporary attachment. Therefore, the action that the debtor can file in order to prevent the rule of temporary annulment of the objection and the temporary attachment to become definitive, is the action in denial of debt. The action in denial of debt is essentially type of negative declaratory action specific to enforcement law. However, there are some differences compared to negative declaratory action. First of all, the action in denial of debt can be filed upon the ruling of temporary annulment of the objection. Second, it must be filed within the seven-day period of prescription. Third, in the action in denial of debt, a special case condition has been accepted regarding the collateral. The action in denial of debt, filed without these conditions, should be dismissed. However, considering the fact that the action in denial of debt is a kind of negative declaratory action, it would be appropriate to accept that it convert into a negative declaratory action instead of dismissing it.

Anahtar Kelimeler

action in denial of debt, negative declaratory action, temporary annulment of the objection, enforcement proceeding, enforcement law

Borçtan Kurtulma Davasının Menfi Tespit Davasına Dönüşmesi

Öz

İİK m. 69/2 uyarınca, borçlunun, icra mahkemesince verilen itirazın geçici kaldırılması kararı üzerine borçtan kurtulma davası açabileceği kabul edilmiştir. Zira, itirazın geçici kaldırılması kararı, itirazın kesin kaldırılması kararının sonuçlarını doğurmaz. Diğer bir ifadeyle, itirazın geçici kaldırılması kararı, alacaklıya geçici haciz talep etme yetkisi verir. Dolayısıyla, itirazın geçici kaldırılması kararının ve geçici haczin kesinleşmesine engel olmak için borçlunun açabileceği dava, borçtan kurtulma davasıdır. Borçtan kurtulma davası esas itibariyle, icra hukukuna özgü bir tür menfi tespit davasıdır. Ancak menfi tespit davasına göre birtakım farkları bulunmaktadır. Öncelikle, borçtan kurtulma davası, itirazın geçici kaldırılması kararının verilmesi üzerine açılabilir. Dolayısıyla, geçerli bir icra takibinin varlığını gerektirir. Buna göre, mevcut icra takibinin dayanağı bir adi senet olmalıdır. Ayrıca borçlunun, adi senet altındaki imzaya itiraz etmesi ve bu itiraz üzerine icra mahkemesi tarafından itirazın geçici kaldırılmasına karar verilmelidir. İkincisi, dava, yedi günlük hak düşürücü sürede açılmalıdır. Üçüncüsü ise borçtan kurtulma davasında teminatla ilgili olarak özel bir dava şartı kabul edilmiştir. Bu koşullar oluşmadan açılan borçtan kurtulma davasının reddedilmesi gerekir. Ancak borçtan kurtulma davasının, bir tür menfi tespit davası olduğu hususu dikkate alınarak, davayı reddetmek yerine menfi tespit davasına dönüşmesini kabul etmek yerinde olacaktır. Bu bağlamda, bu çalışmanın konusunu, koşulları oluşmadan açılan borçtan kurtulma davasının menfi tespit davasına dönüşmesi oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

borçtan kurtulma davası, menfi tespit davası, itirazın geçici kaldırılması, icra takibi, icra hukuku

Kaynakça

• ANSAY, Sabri Şakir, Hukuk İcra ve İflâs Usulleri, Beşinci Bası, İstiklal Matbaası, Ankara, 1960
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, İcra ve İflâs Hukuku, Güncellenmiş 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, Medenî Usûl Hukuku, Güncellenmiş 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022
• ATALI, Murat/ERMENEK, İbrahim/ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflâs Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022
• ELGÜN TOĞRUL, Emel Şeyda, Borçtan Kurtulma Davasında Teminat, Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 53, 2022, s. 699-752.
• KARSLI, Abdurrahim, İcra ve İflas Hukuku, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Adalet Yayınevi, İstanbul, 2014
• KREN KOSTKIEWICZ, Jolanta, SchKG Kommentar Schuldbetreibungs- und Konkursgesetz mit weiteren Erlassen, 20., aktualisierte Auflage, Orell Füssli Verlag, Zürich, 2020
• KURU, Baki, İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Tamamen Yeniden Yazılmış ve Genişletilmiş İkinci Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013 (Kısaltma: KURU, El Kitabı)
• KURU, Baki, Borçtan Kurtulma Davası, Makaleler, Arıkan Yayınevi, İstanbul, 2006 (Kısaltma: KURU, Makale)
• MUŞUL, Timuçin, İcra ve İflâs Hukuku Cilt: I, Güncellenmiş Genişletilmiş 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013 (Kısaltma: MUŞUL, İcra)
• MUŞUL, Timuçin, İcra ve İflâs Hukukunda; Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016 (Kısaltma: MUŞUL, Menfi Tespit)
• PEKCENITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral/ÖZEKES, Muhammet, İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 7343 Sayılı Kanun'la Yapılan Değişikliklerle Güncellenmiş 9. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022
• POSTACIOĞLU, İlhan E., İcra Hukuku Esasları, 538 sayılı Kanun gözönünde tutularak yazılan üçüncü bası, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1978
• STUDER, Josef/ZÖBELI, Markus, Schuldbetreibungs- und Konkursrecht, Orell Füssli Verlag, Zürich, 2020
• TÜRK, Ahmet, Maddi Hukuk ve İcra-İflâs Hukuku Yönleriyle Menfi Tespit Davası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006
• UYAR, Talih, "İcra Hukukunda Borçtan Kurtulma Davası (İİK m. 69/II, III, IV, V)", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 58, 2005, s. 323-339
• ÜSTÜNDAĞ, Saim, İcra Hukukunun Esasları, Baştan sona gözden geçirilmiş ve (4949 sayılı Kanun hükümleri gözönünde tutulmak suretiyle) yenilenmiş 8. bası, İstanbul, 2004
• VOCK, Dominik/MEISTER-MÜLLER, Danièle, SchKG-Klagen nach der Schweizerischen ZPO, Schulthess Juristische Medien AG, Zürich, 2018
• VOCK, Dominik/AEPLI, Martina, Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SchKG, 4. Auflage, basierend auf der 1911 erschienenen 3. Auflage von Carl Jaeger, (Herausgeber:
• Jolanta Kren Kostkiewicz/Dominik Vock), Schulthess Juristische Medien AG, Zürich, 2017
• von KAENEL, Adrian/LENZLINGER, Annette/CARCAGNI ROESLER, Romina, Vertragsvorlagen, Schulthess Juristische Medien AG, Zürich, 2021
• YILDIRIM, Mehmet Kamil/ DEREN-YILDIRIM, Nevhis, İcra ve İflâs Hukuku, 7. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2016
• YILMAZ, Ejder, İcra ve İflâs Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016
• YILMAZ, Ejder, Medeni Yargılama Hukukunda Islah, Kazancı Matbaacılık, Ankara, 1982
• Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi