Evaluation of Sports Activities in the Context of the Law Of Intellectual and Artistic Works

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 723 - 769, 30.09.2023

Beşir Fatih Doğan

https://doi.org/10.58733/imhfd.1358019

Öz

Within the scope of the Law on Intellectual and Artistic Works (FSEK), a work refers to all kinds of intellectual and artistic works of science and literature, music, fine arts or cinema works that bear the characteristics of their owner. However, in order to qualify as a work, the conditions for the existence of a certain intellectual creation process, to be formed with the characteristics of the owner of the work, to be perceptible by third parties and to be included in one of the work groups listed in the law must be met. Based on the legislation, doctrine and jurisprudence, at first glance, it doesn’t seem possible for sporting events, which are physical activities, to be considered as works within the scope of FSEK or to find protection within the scope of intellectual property rights. This is because sporting activities do not completely fulfill the conditions for being a work. However, today, considering the media value, interaction rate and economic value of these performances, a detailed evaluation is essential. In this context, in our study, firstly, the concept of work and the nature of the work of sports competitions within the scope of intellectual and artistic works; whether athletes can then qualify as performing artists within the scope of related rights (neighborhood rights), the rights of phonogram producers and filmmakers as organizers, broadcasters' rights; other than sportive performance, sports competition images and additional performances that are part of sports competitions will be evaluated; Finally, in the context of comparative law, the legislation and doctrines of the United States (USA), Germany, the Netherlands, France, Switzerland and even the case law of the European Court of Justice (ECJ) will be examined.

Anahtar Kelimeler

Work (of art/literature), Related Rights, Competitions, Athlete, Broadcasting Organizations

Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Bağlamında Spor Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

Öz

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında eser, sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini ifade etmektedir. Bununla birlikte eser olarak niteleme yapabilmek için, belirli bir fikri yaratım sürecinin varlığı, eser sahibinin hususiyeti ile oluşmak, üçüncü kişilerce algılanabilir olmak ve kanunda sayılan eser gruplarından birisine dahil olmak şartları sağlanmalıdır. Mevzuat, doktrin ve içtihatlardan yola çıkıldığında, fiziksel bir faaliyet olan sportif etkinliklerin FSEK kapsamında eser olarak değerlendirilmesi veya fikri mülkiyet hakları kapsamında koruma bulabilmesi ilk bakışta mümkün görünmemektedir. Zira sportif faaliyetler, eser olabilmenin şartlarını tamamıyla sağlamamaktadırlar. Fakat günümüzde, bu performansların sahip olduğu medya değeri, etkileşim oranı ve ekonomik değeri göz önünde bulundurulduğunda detaylı değerlendirme yapılması zaruret arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmamızda ilk olarak, eser kavramı ve fikir ve sanat eserleri kapsamında spor müsabakalarının eser niteliği; daha sonra bağlantılı haklar kapsamında sporcuların icracı sanatçı olarak nitelenip nitelenemeyeceği, organizatör olarak fonogram yapımcı ve film yapımcıları, yayıncı kuruluşların hakları; sportif performans haricinde spor müsabaka görüntüleri ve spor müsabakalarının parçası olan ek performanslar değerlendirilecek; son olarak ise karşılaştırmalı hukuk bağlamında Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Almanya, Hollanda, Fransa, İsviçre mevzuat ve doktrinleri ve dahi Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) içtihatları inceleme alanı bulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eser, Bağlantılı Haklar, Spor Müsabakaları, Sporcu, Yayıncı Kuruluşlar

Kaynakça

• DIECKMANN, Albrecht, Zur Mitwirkung der Lizenztußballspieler bei der Vergabe von Fernsehrechten, in: Archiv für Urheber-, Film-, Funk- und Theaterrecht, 1995.
• DOMMERING, Egbert, De sportprestatie: bescherming en vrije berichtgeving, in: Sport en informatiemonopolies, Amsterdam, Cramwinkel, 1991.
• ENGELEN, Dick van, Prestatiebescherming en ongeschreven intellectuele eigendomsrechten, Zwolle, 1994.
• ERDİL, Engin, Fikir ve Sanat Eserleri Kanun Şerhi, 3. Basım, C. I, İstanbul, 2009.
• FROMM, Friedrich Karl/NORDEMANN, Wilhelm, Urheberrecht, Kommentar zum Urheberrechtsgesetz, Verlagsgesetz, Einigungsvertrag, 12. Auflage, 2018.
• GÖKYAYLA, K. Emre, "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na Göre İcracı Sanatçı Kavramı ve İcracı Sanatçının Hak Sahibi Olmasının Şartları", Prof. Dr. Hüseyin Hatemi'ye Armağan, C. 1, İstanbul 2009.
• HAUSMANN, Friedrich, Der Deutsche Fußball Bund (DFB)- Ein Kartell für Fernsehrechte?, 1994.
• HELBIG, Nikolaus, Die Verwertung von Sportereignissen im Fernsehen, 1. Auflage, München, 2005.
• HILTY, Reto/HENNING-BODEWIG, Frauke, Rechtsgutachten, Leistungsschutzrecht für Sportveranstalter, München, 2006.
• KLOS, Siehe, Sport op het Speelveld van de Intellectuele Eigendom, 1997.
• KUMMER, Max, Das urheberrechtlich schütztbare Werk, Bern, 1968.
• LENTZE, Gregor/WISE, Aaron, Rechte an einer Sportveranstaltung, SpuRt 1998.
• MÖHRING, Philipp/ NICOLINI, Käte: Urheberrechtsgesetz-Kommentar, 4. Auflage, Berlin, 2018.
• OSTERWALDER, Simon, Übertragungsrechte an Sportveranstaltungen, 1. Auflage, Bern, 2004.
• REHBINDER, Manfred, Urheberrecht, 9. Auflage, München, 2001.
• RUSS, Christian, Das Lied eines Boxers, 1995.
• SCHLATTER-KRUGER, Sibylle, Zur Urheberrechtsschutzfähigkeit choreographischer Werke in der Bundesrepublik Deutschland und der Schweiz, 1985.
• SCHRICKER, Gerhard/LOEWENHEIM, Ulrich, Urheberrecht Kommentar, 6. Auflage, Beck, München, 2020.
• SCHULZE, Gernot, Die kleine Münze und ihre Abgrenzungsproblematik bei den Werkarten des Urheberrechts, Freiburg, 1983. (Die kleine Münze)
• SCHULZE, Gernot/DREİER, Thomas, Urheberrechtsgesetz Kommentar, 6. Auflage, Beck, 2018.
• SCHULZE, Gernot, Meine Rechte als Urheber, 7. Auflage, München, 2020. (Meine Rechte als Urheber)
• SIEGFRIED, Michael, Die Fernsehberichterstattung von Sportveranstaltungen, München, 1990.
• SPOOR, Jaap Hoi, Auteursrecht, 2. Auflage, 1993.
• STAVEREN, Heiko Tiberius, Commerciele aspecten van de sport, 1996.
• STEINER, Udo (Hrsg.), Sport und Medien, 13. Auflage, Heidelberg, 1990.
• SULUK, Cahit/KARASU, Rauf/NAL, Temel, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, Ankara, 2021.
• TEKİNALP, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, Güncelleştirilmiş, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 5. Bası, İstanbul, 2012.
• TROLLER, Kamen, Gründezüge des schweizerischen Immaterialgüterrechts, 2. Auflage, Basel, 2005.
• ULMER, Eugen, Urheber und Verlagsrecht, 3. Auflage, Berlin, 2013.
• WALDHAUSER, Hermann, Die Fernsehrechte des Sportveranstalters, 9. Band, Berlin, 1998.
• WANDTKE, Artur-Axel/BULLINGER, Winfried/HEERMA, Jan Dirk Praxiskommentar zum Urheberrecht, 4. Auflage, München, 2014.