THE REQUEST CONDITION FOR THE APPLICATION FOR THE COMPLETION OF THE JUDGMENT: EVALUATIONS UNDER TURKISH AND GERMAN CIVIL PROCEDURE LAW (ART. 305/A OF THE CCP; DZPO §321)

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 211 - 251, 21.03.2024

Serpil Işık

https://doi.org/10.58733/imhfd.1451612

Öz

In Civil Procedural Law, the proceedings end with the judgment rendered by the courts. The judgment rendered by the judge cannot be changed afterwards. Although this is the rule, in some cases, the court may not decide on certain issues in whole or in part, even though they have been raised by the parties in the proceedings. It is possible to apply for supplementation of the judgment in order to eliminate the deficiency regarding the matters that are forgotten to be included in the final judgment, although they are requested by the parties or should be included in the judgment ex officio. The institution of completion of judgment, which is regulated by §321 of the German Code of Civil Procedure (dZPO), was added to the Code of Civil Procedure No. 6100 (CCP) with the Law No. 7251 on the Amendment of the Code of Civil Procedure and Certain Laws. Following the amendment, the principles regarding the completion of the judgment are stipulated in Article 305/A of the CCP. One of the conditions for the completion of the judgment is the request of one of the parties. In our study, we aim to explain the requirement of the request necessary for the application for the completion of the judgment and to propose solutions to the problems arising in this context.

Anahtar Kelimeler

Completion of the Judgment, Article 305/A of the Code of Civil Procedure, §321 of the German Code of Civil Procedure (dZPO), Supplementary Decision, Conditions for the Completion of the Judgment

HÜKMÜN TAMAMLANMASINA MÜRACAAT BAKIMINDAN GEREKLİ OLAN TALEP ŞARTI: TÜRK VE ALMAN MEDENÎ USÛL HUKUKU (HMK M. 305/A; DZPO §321) KAPSAMINDA DEĞERLENDİRMELER

Öz

Medenî usûl hukukunda yargılama mahkemelerce verilen hüküm ile sona erer. Hâkim tarafından verilen hüküm sonradan değiştirilemez. Kural bu olmakla birlikte, bazı durumlarda, yargılamada taraflarca ileri sürülmüş olmasına rağmen birtakım hususlar hakkında mahkeme tarafından kısmen veya tamamen karar verilmemiş olabilir. Taraflarca talep edilmesine veya re’sen hükme geçirilmesi gerekmesine rağmen nihai kararda yer alması unutulan hususlara ilişkin eksikliğin giderilebilmesi için hükmün tamamlanması yoluna müracaat edilebilmesi mümkündür. Alman Medeni Usul Kanunu (dZPO) §321 ile düzenlenen hükmün tamamlanması kurumu Türk hukukunda 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) eklenmiştir. Yapılan değişiklik sonrasında hükmün tamamlanmasına ilişkin esaslar HMK’nın 305/A maddesinde öngörülmüştür. Hükmün tamamlanması için gerekli olan şartlardan biri taraflardan birinin bu yöndeki talebidir. dZPO §321 Abs. 2 ve HMK m. 305/A düzenlemelerinde hükmün tamamlanması yoluna tarafların talebi üzerine gidilebileceği açıkça öngörülmektedir. Zira hâkim verdiği kararda unutulan ve eksik kalan hususların var olduğunu sonradan gerekçeyi yazdırırken fark etse dahi bunları kendiliğinden tamamlayamaz. Hükmün tamamlanması için taraflarca hükmü veren mahkemeden dilekçeyle talepte bulunulması gerekmektedir. Taraflardan her biri nihai kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde HMK m. 305/A uyarınca ek karar verilmesini talep edebilir. Çalışmamızda hükmün tamamlanmasına müracaat bakımından gerekli olan talep şartı açıklanarak Türk ve Alman medenî usûl hukuku (HMK m. 305/A; dZPO §321) kapsamında değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hükmün Tamamlanması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 305/A, Alman Medeni Usul Kanunu (dZPO) §321, Ek Karar, Hükmün Tamamlanmasının Şartları.

Kaynakça

• AKKAYA, Tolga: “Medeni Usul Hukukunda Hükmün (Nihai Kararların) Tamamlanması”, AHBVÜ-HFD, C. 25, Sayı: 1, 2021, (s. 19-60).
• ALANGOYA, Yavuz: Medeni Usul Hukukunda Dava Ortaklığı (Tarafların Taaddüdü), 1965 Tıpkı Basım, İstanbul, Namaş, 1999.
• ALANGOYA, Yavuz/YILDIRIM, M. Kâmil/DEREN-YILDIRIM, Nevhis: Medeni Usul Hukuku Esasları, 8. Bs., İstanbul, Beta, 2011.
• ANDERS, Monika/GEHLE, Burkhard, Zivilprozessordnung: ZPO, 81.Auflage, München, Verlag C.H.Beck, 2023.
• ANSAY, Sabri Şakir, Hukuk Yargılama Usulleri, 7. Bs, Ankara, 1960.
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, Güncellenmiş 8. Baskı, Yetkin, Ankara, 2022.
• ARSLANDOĞAN, Birce: “Alman Yargılama Hukukundaki Düzenleme Işığında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ‘Hükmün Tamamlanması’ Başlıklı 305/A Hükmüne İlişkin Değerlendirmeler”, KHAS-HFD, C.9, S.1, 2021, (s. 117-133).
• ATALI, Murat, Medeni Yargılama Usulünde Davanın İhbarı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2007.
• ATALI, Murat/ERMENEK, İbrahim/ERDOĞAN, Ersin, Medenî Usûl Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• BAHADIR, Zeynep: “Medenî Yargıda Hükmün Tamamlanmasının Hükmün Kesinleşmesi ve Cebrî İcrası Bakımından Etkisi”, İHM, C. 80, Sayı: 2, 2022, (s. 507-536).
• BAUMBACH Adolf/LAUTERBACH, Wofgang/ALBERS, Jan/HARTMANN, Peter, Zivilprozeß-ordnung, 58.Aufl., München, Verlag C.H.Beck, 2000.
• BELGESAY, Mustafa Reşit, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Birinci Cilt, İstanbul, 1939.
• BELGİN GÜNEŞ, Derya, “Medeni Usul Hukukunda Hükmün Tamamlanması (HMK m. 305/A)” İnÜHFD, C. 12, S. 1, 2021, (s. 313-328).
• BERGERFURTH, Bruno, Der Zivilprozeß, Klage–Urteil-Rechtsmittel, Rudolf Haufe Verlag, Freiburg, 1968.
• BERKİN, Necmeddin M., Tatbikatçılara – Medeni Usul Hukuku Rehberi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1982.
• BICHLER, Hans Wolfgang, Die Notwendige Beilandung, Inaugunal-Dissertation zur Erlagung des Doktorgrades der Rechtswissenschaftlichen Fakultät der Johann Wolfgang Goethe-Universität zu Frankfurt am Main, 1966.
• BİLGE, Necip/ÖNEN, Ergun, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, 3. Bs., Ankara, 1978.
• BİLGE, Necip, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, 2. Bs., Ankara, 1967.
• BLOMEYER, Arwed, Zivilprozessrecht, Erkenntnisverfahren, Zweite überarbeitete Auflage, Berlin, 1985.
• BOCKERMANN, Bernhard: “Ablehnung eines Sachverständigen oder Richters durch Streitverkündung oder Klageerhebung”, Monatsschrift für Deutsches Recht, 23/2002, (s. 1348-1352).
• BORAN GÜNEYSU, Nilüfer, Medenî Usûl Hukukunda Karar, Ankara, Yetkin, 2014.
• BUDAK, Ali Cem/KARAASLAN, Varol, Medenî Usul Hukuku, 5.Bası, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2021.
• BUDAK, Ali Cem, Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Haklarının Korunması, İstanbul, Beta Basım, 2000.
• BRUNS, Rudolf, Zivilprozeßrecht (Ein systematische Darstellung), Berlin u. Frankfurt a.M., Verlag Franz Vahlen, 1968.
• ÇAVUŞ, Burcu: Medenî Usûl Hukukunda Hükmün Tamamlanması, On İki Levha, İstanbul, 2022.
• DE BOOR, Hans-Otto, Zur Lehre vom Parteiwechsel und vom Parteibegriff, in Festschrift der Leipziger Juristenfakultät für Dr. Heinrich Sieber, Bd.II, Leipzig, 1943.
• DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Türk, İsviçre ve Alman Medeni Usul Hukukunda Kesin Hükmün Sübjektif Sınırları (Kesin Hükmün 3. Kişilere Sirayeti Sorunu), İstanbul, Alfa Basım, 1996.
• ELZER, Oliver, Beck’scher Online Kommentar ZPO, (Hrsg:Vorwerk/Wolf), 40. Edition, 2023.
• ERİŞİR, Evrim, Medeni Usûl Hukukunda Taraf Ehliyeti, İzmir, Güncel Hukuk Yayınları, 2007.
• FASCHING, W. Hans, Kommentar zu den Zivilprozessgesetzen, 3. Band, 2. Auflage, Wien, Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, 2004 (Kommentar).
• FASCHING, W. Hans, Lehrbuch des österreicschen Zivilprozeßrechts: Lehr- und Handbuch für Studium und Praxis, Wien, Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, 1984.
• FISCHER, Philipp/LIEDER Jan: “Die Streitverkündungsklage in der neuen schweizerischen Zivilprozessordnung und ihre Bedeutung für das deutsche Zivilprozessrecht”, ZZPInt 16 (2011), (s. 219-261).
• GOLDSCHMIDT, James, Zivilprozessrecht, Verlag von Julius Springer, Berlin,1929.
• GÖRGÜN, Şanal L./BÖRÜ, Levent/KODAKOĞLU, Mehmet, Medenî Usûl Hukuku, Değiştirilmiş, Genişletilmiş ve Yargı Kararları İşlenmiş 12. Baskı, Ankara, Yetkin, 2023.
• GRUNSKY, Wolfgang, Grundlagen des Verfahrensrechts, Eine rechtsvergleichende Darstellung von ZPO, FGG, VwGO, FGO und SGG, 2. Auflage, Bielefeld, 1974.
• GULDENER, Max, Schweizeriches Zivilprozeßrecht, Dritte verbesserte und vermehrte Auflage, Zurich, Schulthess Verlag, 1979.
• HABERBECK, Philipp H., Streitverkündung und Nebenintervention im Schlichtungsverfahren? in: Schweizerische Zeitschrift für Zivilprozess- und Zwangsvollstreckungsrecht (ZZZ), 2013, Heft 32, (s. 269-275), s. 275.
• HABSCHEID, Walter. J., Schweizerisches Zivilprozess- und Gerichtsorganisationsrecht, Ein Lehrbuch seiner Grundlagen (unter Mitarbeit von lic. İur. Stephan Berti), (Das Recht in Theorie und Praxis), Verlag Helbing & Lichtenhahn, Basel und Frankfurt am Main, 1986.
• HANAĞASI, Emel, Davada Menfaat, Yetkin, Ankara, 2009.
• HENDEM, Burcu: “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Yeni Bir Düzenleme: Hükmün Tamamlanması”, MİHDER, C. 17, S. 49, 2021, (s. 611-655).
• HÄFLIGER, Ruth, Die Parteifähigkeit im Zivilprozess, Zürich, Schulthess Verlag, 1987.
• KALAFATOĞLU, Mehmet Polat, “Milletlerarası Tahkim Kanunu Uyarınca Hakem Kararı Hakkında Düzeltme, Yorum ve Tamamlama Kararları ve Bu Kararların İptali Davası Açama Süresine Etkisi”, Public and Private Law Bulletin, 40(1), 2020, (s. 25-53).
• KALE, Serdar, Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti, İstanbul, On İki Levha, 2010.
• KARAASLAN, Erol/KARAASLAN, Varol, “Hükmün Tamamlanması”, İMÜHFD, 8(2), 2021, (s. 557-578).
• KARAFAKİH, İsmail Hakkı, Hukuk Muhakemeleri Usulü Esasları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara, 1952.
• KARSLI, Abdurrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Bs., İstanbul, Filiz Kitabevi, 2020.
• KITTNER, Thomas, Streithilfe und Streitverkündung, JuS, 1985, Heft 9, (s. 703-707).
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Türk Borçlar Hukukunda Kanuni Halefiyet, Ankara, Sevinç Matbaası, 1979.
• KOCH, Harald, “Alternativen zum Zweiparteiensystem im Zivilprozeß – Parteiübergreifende”, Interessen und objektive Prozeßführungsrechte-, KritV, 1989, (s. 323-340).
• KODAKOĞLU, Mehmet, Medenî Usul Hukukunda Aslî Müdahale, Ankara, Legem Yayıncılık, 2018.
• KONURALP, Haluk: “Davanın İhbar Edildiği Kimsenin İhbar Edeni Temsil Etmesi”, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65. Yaş Armağanı, Ankara, 1988, (s. 553-566).
• KUMMER, Max, Grundriss des Zivilprozessrechts, Dritte Auflage, Stämpfli, Bern, 1978.
• KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 6100 sayılı HMK’na Göre Yeniden Yazılmış 24. Bs., Ankara, Yetkin, 2013.
• KURU, Baki/AYDIN, Burak, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 6. Baskı, Yetkin, Ankara, 2021 (İstinaf).
• KURU, Baki/AYDIN, Burak, Medeni Usul Hukuku El Kitabı, Cilt 2, Yetkin, Ankara, 2021 (C. 2).
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü El Kitabı, İstanbul, Alfa Basım, 1995 (El Kitabı).
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.III, 6. Bs., İstanbul, Demir-Demir, 2001 (C. III).
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.IV, 6. Bs., İstanbul, Demir-Demir, 2001 (C. IV).
• LUKE Gerhard/RAUSCHER, Thomas/WAX, Peter/WENZEL, Joachim/WOLFGANG, Krüger (Hrsg), Münchener Kommentar Zur Zivilprozessordnung: ZPO: mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, Band 1, §§1-354, 5. Aufl. München, 2012 (MüKoZPO/SCHULTHES).
• MUSIELAK, Hans-Joachim, Münchener Kommentar zur ZPO, 6.Auflage, 2020 (MUSIELAK, ZPO §321).
• MUSIELAK, Hans-Joachim/VOIT, Wolfgang, ZPO Zivilprozessordnung: Kommentar, 14.Auflage, München, Verlag Franz Vahlen, 2017 (MUSIELAK/VOIT-WETH).
• MUSIELAK, Hans-Joachim/VOIT, Wolfgang, ZPO Zivilprozessordnung: Kommentar, 20. Auflage, München, Verlag Franz Vahlen, 2023 (MUSIELAK/VOIT).
• ÖNEN, Ergun, Medeni Yargılama Hukuku, Ankara, Sevinç Matbaası, 1979.
• ÖZEKES, Muhammed, Medeni Usul Hukukunda Asli müdahale, İstanbul, Alfa Basım, 1995.
• PEKCANITEZ, Hakan, Medeni Usul Hukukunda Fer’i Müdahale, Ankara, 1992.
• PEKCANITEZ, Hakan/MERİÇ, Nedim, Medenî Usûl Hukukunda Fer’i Müdahale, 2. Bası, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• PEKCANITEZ, Hakan/SİMİL, Cemil, İcra-İflas Hukukunda Şikâyet, 2. Bası, İstanbul, Vedat, 2017.
• PEKCANITEZ, Hakan/ÖZEKES, Muhammet/AKKAN, Mine/TAŞ KORKMAZ, Hülya (Editör): Pekcanıtez Usûl, Medeni Usul Hukuku, Cilt I, 15.Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017 (Yazar, Pekcanıtez Usul).
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 9.Bası, On İki Levha, 2021.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, “Hukuk Muhakemeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme” TBBD, S. 150, 2020, (s. 247-299) (Değişiklikler).
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin (2020) Değerlendirilmesi”, LexperaBlog, (30.03.2020) <https://blog.lexpera.com.tr/hmk-ile-bazi-kanunlarda-degisiklik-yapilmasina-dair-kanun-teklifinin-2020-degerlendirilmesi/> (ET: 02.10.2023) (Değerlendirme).
• POSTACIOĞLU, İlhan E., Medeni Usul Hukuku Dersleri, 6. Bs., İstanbul, 1975.
• PRUTTING, Hanns/GEHRLEIN, Markus, Zivilprozessordnung Kommentar, 9. Auflage, Köln, Luchterhand Verlag, 2017.
• ROSENBERG, Leo/SCHWAB, Karl Heinz/GOTTWALD, Peter, Zivilprozeßrecht, 15. Aufl., München, C.H. Beck, 1993.
• ROßMANN, Wolfgang, Die Beiladung im Zivilprozess, München, Univ., Diss., 1967.
• SAENGER, Ingo(Hrsg.), Zivilprozessordnung: Familienverfahren, Gerichts Verfassung, Europäisches Verfahrensrecht: Handkommentar, (NomosKommentar), 7. Auflage, Baden-Baden, Nomos Verlag, 2017 (HK-ZPO/BENDTSEN).
• SAENGER, Ingo(Hrsg.), Zivilprozessordnung: Familienverfahren, Gerichts Verfassung, Europäisches Verfahrensrecht: Handkommentar, (NomosKommentar), 10. Auflage, Baden-Baden, Nomos Verlag, 2023.
• SCHONKE, Adolf/KUCHINKE, Kurt, Zivilprozessrecht: Ein Lehrbuch, 9. Auflage, C.F.Müller, Karlsruhe, 1969.
• SELÇUK, Seyhan, “Hakem Kararlarının Tamamlanması Talep Edilmeden Aynı Sebeple İptal Talebinde Bulunulmasında Hukuki Menfaat”, ABD, C. 76, S. 1, 2018, (s. 271-295).
• STAEHELIN, Ernst, Die Nebenparteien im Zivilprozess unter besonderer Berücksichtigung der Kantone Basel-Stadt, Basel-land, Aargau und Solothurn in Basler Studien zur Rechtswissenschaft, Reihe A: Privatrecht Band 2, Basel; Frankfurt am Main, Verlag Helbing und Leichtenhahn, 1981.
• STAHL, Walter E., Beiladung und Nebenintervention, Duncker & Humblot, Berlin, 1972.
• STEIN, Friedrich/JONAS, Martin, Kommentar zur Zivilprozessordnung, 22. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen, 2013.
• STERCHI, M.H., Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, schweizerische Zivilprozessordnung, Band II, Staempfli, Bern, 2012.
• TANRIVER, Süha, Medenî Usûl Hukuku, C.I, Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması, Tümüyle Gözden Geçirilmiş, Yenilenmiş ve Genişletilmiş 4. Bs., Ankara, Yetkin Yayınları, 2021.
• TUTUMLU, Mehmet Akif: “Hukuk Davalarında Hükmün Tamamlanması Kurum ve Uygulanma Koşulları”, ABD, C. 78, S. 3, 2020, (s. 403-414).
• TUTUMLU, Mehmet Akif, “Hukuk Davaları İçin Zorunlu Bir Kurum: Hükmün Tamamlanması”, LHD, C. 11, S. 132, 2013, (s. 53-64) (Hükmün Tamamlanması).
• ULUKAPI, Ömer, Medeni Usul Hukukunda Dava Arkadaşlığı, Konya, Mimoza Yayınları, 1991.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 7. Bs., İstanbul, Nesil Matbaacılık, 2000.
• VOGEL, Oscar/SPULER, Karl, Grundriss des Zivilprozessrechts und des internationalen Zivilprozessrechts der Schweiz, 7. Auflage, Bern, Stämpfli Verlag, 2001.
• VOSSLER, Norbert, “Die gerichtliche Zuständigkeitsbestimmung für Streitgenossen”, Neue Juristische Wochenschrift, 3/2006, (s. 117-121).
• WALSMANN, Hans, Die steitgenössische Nebenintervention, Leipzig, A.Deichert’sche Verlagsbuchhandlung Nacht (Georg Böhme), 1905.
• WETZELL, Georg Wilhelm, System des ordentlichen Zivilprozesses, Neudruck der 3.Auflage Leipzig, Scientia Verlag Aalen, 1978.
• WIECZOREK, Bernhard/SCHUTZE, Rolf A.(Hrsg), Zivilprozessordnung und Nebengesetze, Walter de Gruyter, Berlin, 2014.
• YARDIMCI, Taner Emre, Hukuk Davalarında Mecburi Dava Arkadaşlığı, Ankara, Adalet, 2021.
• YILDIRIR, Efe Can, “Ölüme Bağlı Tasarruf Yoluyla Vakıf Kurma”, MÜHF-HAD, 29(1), 2023, (s. 679-728) (Vakıf Kurma).
• YILDIRIR, Efe Can, Adi Ortaklık Sözleşmesinin Sona Erme Sebepleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023 (Adi Ortaklık).
• YILDIRIR, Efe Can, “Paylı Mülkiyetten Doğan veya Paylı Malı İlgilendiren Gider ve Yükümlülüklerden Paydaşların Dış ve İç İlişkideki Sorumluluğu”, AndHD, 10(1), 2024, (s. 195-222) (Paylı Mülkiyet).
• ZEISS, Walter, Zivilprozeßrecht, 9. neubearbeite Auflage, J.C.B Mohr (Paul Siebeck), Tübingen, 1997.
• ZEISS, Walter/SCHREIBER, Klaus, Zivilprozessrecht, 12. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen, 2014.
• https://beck-online.beck.de/Home
• http://www.kazanci.com/
• https://www.lexpera.com.tr/
• https://www.resmigazete.gov.tr/
• https://www.admin.ch
• https://www.lexpera.com.tr/resmi-gazete
• https://www.mevzuat.gov.tr/