Finansal Sürdürülebilirliğin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi

Yıl 2021, Cilt , Sayı 91, 87 - 107, 29.12.2021

İbrahim CAN Refika BAKOĞLU

https://doi.org/10.26650/imj.2021.91.004

Öz

Bu araştırmanın temel amacı işletmelerin finansal sürdürülebilirliğini değerlendirebilmeleri için bir çerçeve sunabilmek ve model önerisi geliştirmektir. Şirketlerin finansal sürdürülebilirlik açısından durumlarını değerlendirmelerine olanak sağlaması için önerilen finansal güvence alanının belirlenmesi ile finansal sürdürülebilirlik değerlendirme modeli geliştirilmiştir. Bu çerçevede yapılan inceleme ve araştırmada, 2008-2017 yılları arasında Borsa İstanbul’un piyasa değerinin % 41,9’unu temsil eden beş büyük şirketin finansal verileri; kârlılık, nakit yaratımı ve şirket değeri göstergeler olarak kabul edilmiştir. Şirketler finansal sürdürülebilirlik için ölçme, derecelendirme ve değerleme işlemlerine tabi tutulmuştur. Araştırma bulgularında finansal performansı temsil eden üst limitlerin tamamının nakit yaratımı göstergesiyle finansal sürdürülebilirlik güvence alanının oluşmasında etkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, araştırmada ortaya çıkarılan finansal güvence alanına göre; Koç Holding A.Ş. (KCHOL) 79,45 puan ile ileri düzey, H. Ö. Sabancı Holding A.Ş. (SAHOL) 67,75 puan, Türk Hava Yolları A.O. (THYAO) 61,47 puan ile güçlü düzey, Türkiye İş Bankası A.Ş. (ISCTR) 40,57 puan ve Turkcell İletişim Hiz. A.Ş. (TCELL) 34,20 puan ile sınırlı düzeyde finansal sürdürülebilirlik güvencesi sunduğu derecelendirilmiş ve değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetim, Finansal Sürdürülebilirlik, Kurumsal Finans ve Yönetişim, Finans, Finansal Modeller ve Uygulamalar

A Conceptual Model for the Evaluation of Financial Sustainability

Öz

The primary aim of this research is to propose a framework and model for the evaluation of financial sustainability. To allow companies’ evaluation of financial sustainability, the proposed model identified financial assurance considerations. This scope includes profitability, cash generation, and enterprise value indicators used to measure financial data in the years 2008–2017 for five major companies represented in the Sustainability Index with a combined 41.9% share in the Istanbul Stock Exchange’s market value. The findings indicate that the upper limits representing financial performance effectively reflected financial sustainability assurance as an indicator of cash generation, revealing KCHOL, at 79.45 points, ranking advanced; SAHOL, at 67.75 points, and THYAO, at 61.47 points, ranking strong; whereas ISCTR, at 40.57 points, and TCELL at 34.20 points, both ranked as limited for financial sustainability assurance and evaluation.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Financial Sustainability, Corporate Finance and Governance, Finance, Financial Models and Applications

Kaynakça

• Adams, C. (2015). “Sustainability and the Company of the Future”, Reinventing the Company in the Digital Age. google scholar
• Akyüz, F., & Yeşil, T. (2017). BIST Sürdürülebilirlik Endeksine Kayıtlı Üretim Sektöründe Faaliyet Gösteren Şirketlerin Finansal Performanslarının İncelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 9(16), 61-78. google scholar
• Aktas, M. (2009). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Hisse Senedi Getirilileri İle İlişkili Olan Finansal Oranların Araştırılması. Journal Of The School Of Business Administration, Istanbul University, 37(2), 137-150. google scholar
• Alshehhi, A., Nobanee, H., & Khare, N. (2017). “The Impact of Sustainability Practices on Corporate Financial Performance: Literature Trends and Future Research Potential” google scholar
• Beaver, W. H. (1966). “Financial Ratios As Predictors of Bankruptcy.” J. Account. Res. 1966, 4, 71-102. google scholar
• Beaver, W. H. (1968) Market Prices, Financial Ratios, And The Prediction of Failure. J. Account. Res., 8, 179-192. google scholar
• Beaver, W. H., Correia, M. & McNichols, M. F. (2010). Financial Statement Analysis and the Prediction of Financial Distress, Foundation and Trends in Accounting, vol. 5, no 2, pp 99-173 google scholar
• Beloff B., Lines M. & Tanzil, D.E. (2005). “Transforming Sustainability Strategy into Action: the Chemical Industry”. Wiley-Interscience google scholar
• Berns, M., Townend, A., Khayat Z., Balagopal, B., Reeves, M., Hopkins, M. & Kruschwitz, N. (2009). “The Business of Sustainaility: Results and Insights from the First Annual MIT Sloan Management Review Global Sustainability Survey” (How Sustainability Affects Value Creation, p.24). google scholar
• Borsa İstanbul (2021). https://datastore.borsaistanbul.com/ Erişim: 30.01.2021 google scholar
• Boulouta, I. & Pitelis, C. (2013). “Who Needs CSR? The Impact of Corporate Social Responsibility on National Competitiveness”, Journal of Business Ethics 119, February 2013 google scholar
• Brundtland Report (1987). World Commission on Environment and Development (WCED), UN General Assembly, UN Conference on Environment and Development. google scholar
• Can, I. (2019). Finansal Sürdürülebilirlik Göstergeleri Ve Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi Şirketleri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Fakültesi, Sürdürülebilir Büyüme ve Kalite Yönetimi Bilim Dalı google scholar
• Cengiz, H. ve Püskül, A. S. Ö. (2016). Hisse Senedi Getirileri ve Kârlılık Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul Endeksinde İşlem Gören İşletmelerin Analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:7 Sayı:12 google scholar
• Çalış, N. ve Sakarya, Ş. (2020). Finansal Performans ve Hisse Senedi Getirisi İlişkisi: BİST Bankacılık Endeksi Üzerine Bir İnceleme” MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi • Sayı 2, Cilt 9. google scholar
• DiMaggio, P.J. & Powell, W. W. (1983). The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields. American Sociological Review, Vol. 48, No. 2, 147-160. google scholar
• Endrikat, J., Guenther, E. & Hoppe, H. (2014). Making Sense Of Conflicting Empirical Findings: A Meta-Analytic Review of The Relationship Between Corporate Environmental And Financial Performance. Eur. Manag. J. 32, 735-751. (çapraz atıf) google scholar
• Gök, İ. Y., & Özdemir, O. (2017). Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksinin Performans Karakteristiği. Sosyoekonomi, 25(34), 87-105 google scholar
• Güngör, B., & Kaygin, C. Y. (2015). Dinamik Panel Veri Analizi ile Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Kafkas University. Faculty of Economics and Administrative Sciences. Journal, 6(9), 149. google scholar
• Hahn, T. & Figge, F. (2011). Beyond the Bounded Instrumentality in Current Corporate Sustainability Research: Toward an Inclusive Notion of Profitability. J. Bus. Ethics 104, 325-345. (çapraz atıf) google scholar
• Hunt, S.D. (2011). “Sustainable Marketing, Equity And Economic Growth: A Resource-Advantage, Economic Freedom Approach”, Journal of the Academy of Marketing Science, 39, 7- 20 google scholar
• IISD, (2019) International Institute for Sustainable Development Çevrimiçi: www.iisd.org/blog/ geneva-sustainable-finance Erişim: 09.10.2020 google scholar
• Kaya, A. & Öztürk, M. (2015). “Muhasebe Kârları İle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: BİST Firmaları Üzerine Bir Uygulama” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 67. google scholar
• Klassen, D. R. & McLaughlin, C. (1996). “The Impact of Environmental Management on Firm Performance” Management Science 42(8):1199-1214 google scholar
• Kuo, H.C., Wang, L.H., Sheu, H.J. & Li, F.K. (2003). “Credit Evaluation For Small And Medium-Sized Enterprises By The Examination of Firm-Specific Financial Ratios And Non-Financial Variables: Evidence From Taiwan”. Rev. Pac. Basin Financ. Mark. Policies, 6, 5-20 google scholar
• Marwa, N., & Aziakpono, M. (2015). Financial Sustainability of Tanzanian Saving And Credit Cooperatives. In Presented at REPOA’s 19th annual research workshop. Dar es salaam, Tanzania. google scholar
• McGuire, J., Sundgren, A. & Schneeweiss, T. (1988). “Corporate Social Responsibility and Firm Financial Performance”, Academy of Management Journal 31, 854-872 google scholar
• Mitchell, M., Curtis, A. & Davidson, P. (2007). “Can The ‘Triple Bottom Line’ Concept Help Organisations Respond To Sustainability Issues? google scholar
• OECD, (2004). “Sustainable Development International Measurements” OECD and IISD - International Institute Sustainabile Developlemnt, google scholar
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), (2020). spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20201002/0 google scholar
• Suggett, D. & Goodsir, B. (2002). “Triple Bottom Line Measurement and Reporting in Australia, Making It Tangible” google scholar
• Taşdemir, B., & Güngör Tanç. (2017). Sürdürülebilirlik Raporları Kapsamında Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Finansal Performans Üzerine Etkisi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi). google scholar
• Ünal, S., & Yüksel, R. (2017). “Finansal Performans ve Hisse Senedi Getirisi İlişkisi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksindeki Bankalar Üzerine Bir İnceleme.” Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 264-270. google scholar