SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARI TARAFINDAN İŞLENEN SUÇLARDA UZLAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 387 - 416, 30.12.2022

Uğur Aşkın

Öz

Onarıcı adalet anlayışının ortaya çıkmasıyla uygulanmaya başlayan alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden biri de uzlaştırmadır. Uzlaştırma, ülkemizde ilk olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenerek uygulanmaya başlamıştır. Mağduru gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olmak kaydıyla soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar, şikâyete tabi olup olmadığına bakılmaksızın CMK m. 253/1-b’de sayılan suçlar ile diğer kanunlarda düzenlenen suçlardan uzlaştırma kapsamında olduğu açıkça belirtilen suçlar uzlaştırma kapsamındadır.
Sağlık personelinin yapma veya yapmama şeklindeki eylemleri sonucu icrai veya ihmali iki türlü sorumlulukları ortaya çıkmaktadır. Sağlık mesleği mensuplarının bilerek ve isteyerek ortaya çıkan sonuca neden olması halinde kasta dayalı sorumluluktan; dikkatsizlik, tedbirsizlik, özensizlik veya ihmali sonucunda ortaya çıkan durumda ise taksire dayalı sorumluluktan bahsedilir. Bu cezai sorumluluk çerçevesinde işlenilen suçların bir kısmı uzlaştırma kapsamında iken, diğerleri bu kapsamda değildir. Uzlaştırma kapsamında olanların ise uzlaştırma süreci, uzlaştırma neticesinde verilebilecek kararlar ve uzlaştırmanın sağlanması durumunda tazminat hukukuna ilişkin sonuçları önem arz etmektedir. Çalışmamızda bu hususlar açıklanarak, tıbbi sorumluluktan kaynaklanan suçlardaki uzlaştırmanın kapsamına ilişkin bazı önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

tıp hukuku, tıbbi hata, suç, uzlaştırma, sağlık personeli

Kaynakça

• Akbulut, Berrin; Aksan, Murat, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, 2. Baskı, Ankara 2019.
• Artuk, Mehmet Emin; Gökcen, Ahmet; Alşahin, Mehmet Emin; Çakır, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2021.
• Aşık, Mustafa Aydın, 6763 ve 7188 Sayılı Yasa Değişiklikleriyle Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
• Akyıldız, Sunay; Özkan, Hasan, Hasta- Hekim Hakları ve Davaları, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012.
• Birtek, Fatih, “Tıbbi Uygulama Hataları Bakımından Taksir- Bilinçli Taksir Ayrımı”, ERÜHFD, C. X, S. 1, 2015.
• Çetintürk, Ekrem, Onarıcı Adalet ve Ceza Adalet Sisteminde Uzlaştırma, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Değirmenci, Olgun, Onarıcı Adalet Uygulaması Olarak Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
• Durmuş, Veli, Sağlık Hukukunda Uzlaşma, Seçkin Yayınevi, Ankara 2017.
• Erdal Yerdelen; Şeyda Altuntaş; Özge Erdem; Mustafa Serdar Özbek; Burak Boz; Berna Ayşen Yılmaz, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, Adalet Yayınevi, Ankara 2018.
• Erdem, Mustafa Ruhan; Eser, Ferda; Özşahinli, Pakize Pelin, 100 Soruda Uzlaştırma: Uzlaştırmacının El Kitabı, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2017.
• Erdem, Mustafa Ruhan; Tezcan, Durmuş; Önok, Rıfat Murat, Ceza Özel Hukuku, 19. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2021.
• Gökcen, Ahmet; Balcı, Murat, “Kasten Yaralama Suçu (TCK m. 86)”, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, C.I, İstanbul 2014.
• Gökcan, Hasan Tahsin, Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2017.
• Gökcan, Hasan Tahsin; Artuç, Mustafa, Kamu Görevlisi ve Özel Soruşturma Usulleri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012.
• Hakeri, Hakan, Tıp Hukuku El Kitabı, 24. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2021.
• Heintschel- Heinegg, Bernd, MüKo StGB, 4. Auflage 2020.
• Işık Yılmaz, Ş. Berfin, “Tıbbi Müdahalelerde Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü”, TBBD, S. 98, Ocak 2012.
• Keyman, Selahaddin, “Hekimin Cezai Sorumluluğu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 35, S.1, 1978.
• Rodwin, Marc A., “Fransa’daki Tıbbi Hata Yasasına Amerikan Bakış Açısı: Amerikan Hukukunun Kamusal ve Özel Yönleri Hakkında Yansıttıkları”, (Terc. Esra Hazal Öncel, Nur Kaldırım), Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi- 14, Edit: Yener Ünver, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014.
• Şatır, Nejdet, Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Yetkin Yayınevi, Ankara 2015.
• Türkmen, Ali, Hasta ve Hekim Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Ümit, Ceyda, “Hekimlerin Mesleklerinin Uygulanmasından Doğan Ceza Sorumluluğu”, TAAD, S. 32, Ekim 2017.
• Zorlu, Süleyman Emre, Osmanlı Tıp Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.