Third Person Damaged Under The Highway Traffic Code and 3 Problems

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 209 - 238, 10.12.2024

Ecehan Yeşilova Aras

Öz

The person injured or damaged in a traffic accident which is in the scope of Highway Traffic Code has more than one debtor based on different legal bases: The driver, the operator of the vehicle, his compulsory liability insurer, optional liability insurers, compulsory and optioanal accident insurers, and perhaps the automobile hull insurer, if any. Three basic problems involving different views in practice and doctrine in the proceedings that the injured third person will initiate against all or some of these debtors are discussed. Whether there is an application order that the injured party is obliged to comply with in the liability of the debtors towards the injured third person; whether or not the defense that insurers insist on regarding statute of limitations and loss of value claims has a legal basis in the direct action process.

Anahtar Kelimeler

Compulsory liability insurer, direct action, injured third person, Highway Traffic Code, loss of value claims.

Karayolları Trafik Kanunu Kapsamında Zarar Gören 3. Kişi ve 3 Sorun

Öz

Trafik kazasında zarar görenin karşısında farklı kanuni temellere dayalı olarak birden fazla borçlu bulunmaktadır: Sürücü, aracı işleten, onun zorunlu sorumluluk sigortacısı, ihtiyari sorumluluk sigortacıları, zorunlu ve ihtiyari kaza sigortacısı ile belki de varsa kasko sigortacısı. Zarar görenin, bu borçluların hepsine veya bir kısmına karşı başlatacağı yargılamada uygulamada ve öğretide farklı görüşleri içeren üç temel sorun bu çalışmada ele alınmıştır. Bunlar; 1- Borçluların zarar görene karşı olan ödeme yükümlülüğünde, zarar görenin uymakla yükümlü olduğu bir başvuru sırası olup olmadığı; 2- Zamanaşımı ve 3- Değer kaybı taleplerinde sigortacıların ısrarla sürdürdüğü savunmanın, doğrudan dava sürecinde hukuki alt yapıya sahip olup olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Zorunlu sorumluluk sigortacısı, doğrudan dava, zarar gören 3. kişi, Karayolları Trafik Kanunu, değer kaybı talepleri.

Kaynakça

• Acar, Faruk, “Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortasında Hakim Kendiliğinden Sadece Sigorta Şirketini Tazminata Mahkum Edebilir mi?”, Legal Hukuk Dergisi, Haziran, 2003-6 (s. 1401-1409).
• Akıntürk, Turgut, Müteselsil Borçluluk, Ankara, 1971.
• Buz, Vedat, “Müteselsil Sorumluluktaki Rücu İlişkisinde Sigortacının Hukuki Konumu”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Eylül 2012, Cilt XXVIII-3 (s. 5-42).
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019. • Gürkanlar, Metin, Bir Zarara Birlikte Neden Olan Birden Çok Kişinin Sorumluluğu, Gazi Üniversitesi Yayınları No:1, Ankara,1982.
• Kayıhan, Şaban; Selanik, A. Adem, “Trafik Sigortası Genel Şartlarının Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Kapsamında Bağlayıcılığı”, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2022 Özel Sayısı (s. 77-111).
• Kender, Rayegan, “Mesuliyet Sigortasının Mahiyeti ve Türleri”, Teori ve Uygulama Açısından Mesuliyet Sigortaları III. Sigorta Semineri İstanbul 4-7 Nisan 1977, Sigorta Hukuku Türk Derneği Yayını, Ankara, 1977.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Bası, Turhan Kitapevi, Ankara, 2014.
• Oğuzman, M. Kemal; Öz, M. Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• Omağ, M. Kemal, “Türk Hukukunda Mecburi Sigortalara ve Sorunlarına Genel Bir Bakış”, Zorunlu Sigortalar Paneli Tebliğler-Tartışmalar, Sigorta Hukuku Türk Derneği Yayını, İstanbul, 1993.
• Sopacı-Öztuna, Birgül, “Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü”, Ed: Prof. Dr. Samim Ünan; Prof. Dr. Emine Yazıcıoğlu, Sigorta Hukuku Sempozyumları, Oniki Levha, İstanbul, 2018.
• Şeker-Öğüz, Zehra, “Sorumluluk Sigortalarında Zamanaşımı”, Ed: Prof. Dr. Samim Ünan; Prof. Dr. Emine Yazıcıoğlu, Sigorta Hukuku Sempozyumları, Oniki Levha, İstanbul, 2018.
• Şenocak, Kemal, “Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Mağdurun Doğrudan Doğruya Sigortacı Karşısındaki Alacak Hakkı”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Aralık 2009, Cilt XXV-4 (s. 277-294).
• Tekinay, Sulhi; Akman, Sermet; Burcuoğlu, Haluk; Altop, Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku, İstanbul, 1993.
• Ünan, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi 6. Kitap Sigorta Hukuku, Cilt II, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• Vural, Güven, Trafik Sigortası, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayın No: 144, Ankara, 1981.
• Yeşilova-Aras, Ecehan, Sorumluluk Sigortalarında Zarar Görenin Doğrudan Dava Hakkı (TTK m. 1478), Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• Yıldız-Portakal, Seda, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borca Katılma, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• Yılmaz, Hamdi, Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuksal Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 20.12.2017, 2017/3-2786 E.; 2017//2026 K., Kazancı İçtihat Bankası, www.kazancı.com.tr (18.03.2024).
• Yargıtay 4. HD. 21.2.2023, 2021/23079 E., 2023/2144 K; Kazancı İçtihat Bankası, www.kazancı.com.tr (18.03.2024).
• 4. HD. 22.3.2023, 2021/22878 E., 2023/4242 K., Kazancı İçtihat Bankası, www.kazancı. com.tr (18.03.2024).