POPÜLİZMİN İDEOLOJİK MATRİSİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 199 - 210, 05.11.2020

Armağan Öztürk

Öz

Popülizmin demokratik siyasi kültüre katkısı birkaç noktada anlamlı hale gelir. Bahsi geçen noktalardan ilki seçkin karşıtlığıdır. Elitlere karşı halkın yanında olmak popülizmin en bilinen özelliğidir. Ancak liberal demokrasiyi halk egemenliği ideali bağlamında eleştiren popülist okuma sadece seçkin karşıtı değil aynı zamanda çoğulculuk karşıtıdır da. Halk adına yapılan siyasette halkın tamamı halktan sayılmaz. Bu son hatırlatma bakımından popülizmin benimsediği halk kavramının fazlasıyla ahlaki ve dışlayıcı olduğu söylenebilir. Siyasi rakiplerin ötekileştirilmesi ahlakileşmiş halk anlatısının doğal bir uzantısıdır.
Siyasi kültürü aşırılığa sürükleyen moment ise tam da bu noktada söz konusu olur. Halk iktidarının pasif bekçisi olan lider kurumlarla ve elitlerle çatışır. İlgili çatışma demokratik siyaseti yeniler. Ancak liderin temsil ettiği popülist siyasi hareketin çoğulculuk karşıtı konumu siyasi kültürdeki çatışma ve kutuplaştırma düzeyini artırır. Atıfta bulunan düzey arttıkça demokratik siyaset otoriter alternatifine doğru mevzii kaybeder.

Anahtar Kelimeler

popülizm, demokrasi, çoğulculuk, elitler, lider

Kaynakça

• Aytuğ, K. H. (2009). AB Anayasasının reddedilme dinamikleri ve AB’nin izlediği yeni strateji: Lizbon anlaşması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (2), 13-30.
• Arditi, B. (2010). Liberalizmin kıyısında siyaset. (E. Ayhan, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Beriş, H. E. (2019). Demokrasiye neler oluyor? popülizm ve otoriterleşme tartışmalarına bir bakış. Liberal Düşünce Dergisi, 24 (96), 27-53.
• Bouie, J. (2015). Donald Trump is a fascist. 25. 12. (http://www.slate.com/articles/news_and_politics/politics/2015/11/donald_trump_is_a_fascist_it_is_the_political_label_that_best_describes.html), Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
• Canovan, M. (1982). Two strategies for the study of popülism. Political Studies, 30, (4), 544-552.
• Canovan, M. (1984). People, politicians and popülism. Goverment and Opposition, 19, (3), 313-5
• Canovan, M. (1999). Trust the people! populism and the two faces of democracy. Political Studies, 47, (1), 2-16.
• Crick, B. (2005). Populism, politics and democracy. Democratization, 12 (5), 625-632.
• Fassin, E. (2018). Popülizm: büyük hınç. (G. Kırnal ve İ. Kocael, çev.), Ankara: Heretik Yayınları. Foster, J. B. (2017). This is not popülism. Monthly Review, 06. 01.
• Ionescu, G. & Gellner, E. (1969). Introduction. G. Ionescu & E. Gellner (Edt). Popülism – Its meanings and national characteristics ın (pp. 2-5). London: Weidenfield and Nicolson.
• Kagan, R. (2016). This is how fascism comes to america”, Washington Post, 18, 05. https://www.washingtonpost.com/opinions/this-is-how-fascism-comes-to-america/2016/05/17/c4e32c58-1c47-11e6-8c7b 6931e66333e7_story.html?utm_term=.c0ffdd4b2fe6, Erişim tarihi: 22 Mart 2017.
• Laclau, E. (2007). Popülist akıl üzerine. (N. B. Çelik, çev.). Ankara: Epos Yayınları.
• Machiavelli, N. (1999). Prens. (R. Teksoy, çev.). İstanbul: Oğlak Yayınları.
• Machiavelli, N. (2009). Söylevler. (A. Tolga, çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Mouffe, C. (2019). Sol popülizm. (A. Yanık, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mudde, C. (2013). Three decades of populist radical right parties in western Europe: so what?”. European Journal of Political Research, 52 (1), 1-19.
• Mudde, C. & Kaltwasser, C. R. (2019). Popülizm, kısa bir giriş. (S. E. Türközü, çev.). Ankara: Nika Yayınları.
• Müller, J. (2019). Popülizm nedir?. (O. Yıldız, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Örs, B. (2007). Faşizm. B. Örs (Ed.). 19. yüzyıldan 20. yüzyıla modern siyasal ideolojiler (ss. 480-513). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Öztürk, A. (2013). Machiavelli düşüncesinde cumhuriyetçi özgürlük ve kurucu lider imgesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 68 (2), 181-204.
• Öztürk, A. (2016). Cumhuriyetçilik ve liberalizm. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Öztürk, A. (2017). Schmitt’in liberalliği. Felsefe Arkivi, 46, 71-88.
• Polanyi, K. (2002). Büyük dönüşüm. (A. Buğra, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Schmitt, C. (2006). Parlamenter demokrasinin krizleri. (A. E. Zeybekoplu, çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• Shils, E. (1956). The torment of secrecy: the background and consequences of American security, Glencoe, III: The Free Press
• Stavrakakis, Y. (2014). The return of “the people”: populism and anti-populism in the shadow of the european crisis. Constellations, 21 (4), 505-517.
• Taggart, P. (2004). Popülizm. (B. Yıldırım, çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2017). Liberal demokrasinin krizi bağlamında Avrupa’da sağ-popülizm ve yükselen aşırı sağ. Amme İdaresi Dergisi, 50 (2), 51-72.
• Wallerstein, I. (2009). Bildiğimiz dünyanın sonu. (T. Birkan, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Worsey, P. (1969). The concept of popülism. G. Ionescu & E. Gellner (Edt). Popülism – ıts meanings and national characteristics ın (pp. 212-250). London: Weidenfield and Nicolson.
• Zabcı, F. (2017). Aşırı sağ popülizm: kılık değiştirmiş faşizm mi?. Monthly Review, 2, 27-43.