Trafik Kazalarının Türkiye Ekonomisine Maliyeti Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 115 - 140, 05.11.2021

Fatih Kaplanhan

Öz

Trafik kazaları önde gelen ölüm nedenlerden bir tanesidir ve bu nedenle dünya genelinde her yıl 1,3 milyon kişi hayatını kaybetmektedir. Dünyada bu kazalardan bütün bölgeler etkilense de düşük ve orta gelirli ülkeler orantısız bir yükü paylaşmaktadır. Mevcut tahminler, Türkiye’deki ölümlerin % 2'sinin trafik kazalarından kaynaklandığını göstermektedir. Bu büyüyen salgının önemine rağmen trafik kazaları ile ilgili veriler sınırlıdır. Bu makalede bilgi eksikliğini gidermek için mevcut veri setlerinin analizi, bilimsel olarak yayınlanmış çalışmaların gözden geçirilmesi yoluyla ulaşılabilen veriler ile trafik kazalarının maliyeti hesaplanarak Türkiye'deki epidemiyolojisine genel bir bakış sunulmuştur.
Trafik Kazaları ile ilgili veriler; Sağlık Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, TUİK, Türkiye Sigortalar Birliği, Belediyeler, Emniyet Genel Müdürlüğünden temin edilerek beş yıllık bir dönemin parasal maliyeti ve bu maliyetin GSYH içindeki büyüklüğe dikkat çekilmiştir. Maddi hasar hesabına ek olarak uluslararası kabul görmüş hesaplama yöntemleri manevi hasar/dolaylı maliyet, yaşam kalitesi kaybı hesabı da yapılarak kazaların azaltılması için önleyici tedbirlere değinilmiştir.
Hesaplama ile tespit edilen yüksek kayıp bu anlamda alınacak önlemler için motivasyon sağlayacak niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Trafik kazaları maliyeti, Yol güvenliği, Trafik kazaları maliyetinin Gayri Safi Milli Hasıladaki payı

Kaynakça

• Alfaro, J. L., Chapuis, M., & Fabre, F. (1994). Socioeconomic Cost of Road Accidents Report EUR 15464 EN. COST 313. . Brussels, Belgium: Commission of the European Communities.
• Ankara İl Sağlık Müdürlüğü. (2015). 112 İstasyonları Yeniden Konuşlandırma İçin Ankara İli Trafik Kazaları Fizibilite Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı. Baker, F., & Intagliata, J. (1982). Quality of life in the evaluation of community support systems. Evaluation and program planning, 5(1).
• De Leon, M. R., Cal, P. C., & Sigua, R. G. (2005). Estimation of socio-economic cost of road accidents in Metro Manila. . Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 6, 3183-3198.
• Elvik, R. (1995). An analysis of official economic valuations of traffic accident fatalities in 20 motorized countries. Accident analysis & prevention, 27(2), 237-247.
• Geistfeld, M. (1995). Placing a price on pain and suffering: A method for helping juries determine tort damages for nonmonetary injuries. Calif. L. Rev., 83, 773-854.
• Jacobs, G. (1995). Costing Road Accidents in Developing Countries. TRL Overseas Road Note 10. . 09 10, 2019 tarihinde http://www.transportlinks.org/transport_links/ adresinden alındı
• Jha, N., & Agrawal, C. S. (2004). Epidemiological study of road traffic accident cases: A study from Eastern Nepal. Regional Health Forum WHO South-East Asia Region. Vol. 8. No. 1. .
• Krug, E., Sharma, G., & Lozano, R. (2000). The Global Burden of Injuries. American Journal of Public Health, 90(4), 523–526.
• Mundial, B. (2005). Transport Economics, Policy and Poverty Thematic Group. Economic Appraisal of regulatory reform-checklist of issues, Transport Notes 16,. Washington, D.C.: The World Bank.
• Naci, H., & Baker, T. D. (2008). Productivity losses from road traffic deaths in Turkey. International Journal of Injury Control & Safety Promotion, 15(1), 19-24.
• Oğuz, F., & Benli, E. (2018). Hayatımız Kaç Para Eder? Ankara Barosu Dergisi, 76(1), 23-52.
• Özen, E., Genç, E., & Kaya, Z. (2014). Türkiye'de Trafik Kazası Maliyetlerinin Tahmini: Sigortacılık ve Finansal Sistem Açısından Bir Değerlendirme. Journal of Yasar University, 9(33), 5649-5673.
• Sağlık Bakanlığı. (2018). 2018. 06 06, 2018 tarihinde www.obs.gov.tr adresinden alındı
• Trafik Hizmetleri Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü . (tarih yok). Trafik İstatistik Yıllığı. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü.
• WHO. (2015). European Region, Global Health Estimates Leading Causes of DALY by Region.
• WHO Regional Office for Europe. (2009). European status report on road safety: towards safer roads and healthier transport choices. Copenhagen.
• World Health Organization. (2018). Global status report on road safety. Geneva: 2018 (WHO/NMH/NVI/18.20). Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO).
• Yılmaz, B. K., Karakuş, B. Y., Çevik, E., Dogan, H., Mehmet, S. A., & Kutur, A. (2014). Metropolde 112 acil sağlık hizmeti. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 77(3), 37-40.