İlkokul Öğrencilerinin Okula Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 59 - 81, 18.07.2022

Züleyha Ertan Kantos Asiye Toker Gökçe

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin okula, okul yönetimine, öğretmenlere ve okul çalışanlarına ilişkin görüşlerini, ürettikleri metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2016-2017 eğitim- öğretim yılında Ankara’da bir ilkokulun dördüncü sınıfında okuyan 100 öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcıların 48’i kız, 57’si erkek öğrencidir. Araştırma için gereken veri, araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Soru formunda okula, okul yöneticisine, öğretmenlere ve okuldaki diğer çalışanlara yönelik sorular yer almaktadır. Katılımcılardan bu sorulara cevap vermeleri istenmiştir. Soru formunun çalışma grubu tarafından cevaplanması bir ders saati içinde gerçekleşmiştir. Elde edilen verinin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre okul; öğrenciler tarafından arkadaşlığın sevgi ve saygının olduğu bir yer olarak kabul edilmiştir. Okul yöneticileri, okulda disiplin ve otorite kaynağı olarak görülmüştür. Öğrenciler, öğretmenlerini daha çok sevgi ve eğitim- öğretimle ilgili metaforlarla ilişkilendirmişlerdir. Okul çalışanları ile ilgili metaforik algıları olumlu bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre ilkokul öğrencilerinin; okula, okul yöneticilerine, öğretmenlerine ve okul çalışanlarına ilişkin algıları olumlu çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğrenci, ilkokul, öğretmen, metafor, müdür

Kaynakça

• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Balcı, A. (1993). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram‐araştırma ilişkisi‐I. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25, 27–45.
• Balcı, A. (1999). Metaphoricalimages of school: schoolperceptions of students, teachersandparentsfromfourselectedschools (in Ankara). UnpublishedPhDThesis. METU Institute of SocialSciences, Ankara.
• Bates, R. J. (2001). Eleştirel teori açısından eğitim yönetimi. (Çev: S. Turan ve M. Şişman). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28, 573–592.
• Erdem, F. & Şatır, Ç. (2000). Farklı örgütlerde kültürel yapının metaforlarla analizi. Sekizinci Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi Yayınları
• Ertan-Kantos, Z. (2011). Örgüt metaforlarında liderlik: kavramsal bir çözümleme, Eğitim Bilimleri AraştırmalarıDergisi – Journal Of EducationalSciencesResearch, Cilt:1 , Say: 1
• Hurst, D. K. (2000). Kriz ve yenilenme. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Inbar, D. E. (1996). Thefreeeducationalprison. MetaphorsandImagesEducationalResearch, 38 (1), 77-92.
• Martinez, M. A, Sauleda, M. &Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprinits of thinkingabouttechingandlearning. TeachingandTeacherEducation, 17, 965–977.
• Özdemir, Ç. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37 (163), 96-109
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496
• Toker-Gökçe, A. & Bülbül, T. (2014). Okul bir insan bedenidir: meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması [Schools as a human body: A metaphorstudyrelatedtoperceptionsaboutschoolsamongvocationalhighschoolstudents]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of EducationalSciencesResearch, 4 (1), 63-88.
• Bülbül, T. & Toker-Gökçe, A. (2015). Meslek lisesi öğrencilerinin metaforik okul algıları: İşlevselci bir yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(2), 273-291.
• Ural Ö., Aydemir, A. Toker-Gökçe, A., Öztoprak-Kavak, Z. (2016). MetaphoricalPerceptions of Secondary School StudentsandTeachersabout Learning andTeachingConcepts. Journal of TeacherEducationandEducators, 5(2). 131 - 153
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım, N. & Uğur, M. (2011). Öğrencilerin algısından okul müdürü imgelerinin karikatürize ifadeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 409-426.