Kieslowski’s Cinema in the Context of The Sociology of Emotions: Three Color Trilogy

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 55 - 77, 30.05.2023

Özge Mazlum Nurcan Pınar Eke

https://doi.org/10.58648/inciss.1250088

Öz

This research was made to analyze the role of emotions in Kieslowski's Cinema, based on the Three Colors Trilogy. Kieslowski said that “the common values of humanity are not religion, language, race or flag; the common values are pain, sorrow, joy, love," and he shapes his cinema on this philosophy. He doesn’t focus on grand narratives, politics, and social structures in his films; he is a name that gives place to small and subjective worlds of the individuals. He is interested in the efforts of individuals to exist. “What I really care about is the individual existence of human,” says Kieslowski. Sociology of emotions is also important in understanding the dynamics of human behavior and interaction processes in social organization. Emotions are not internal and subjective reactions free from social structure. Affective forms are learned in the process of socialization, and they function to carry cultural patterns to the future. Therefore, emotions cannot be handled independently of social values, morality and the ways of thinking. However, this finding does not mean that the social effects on emotions operate in a deterministic manner, ignoring the subjective will. Emotions are important on the way from the individual to the social and life is built on emotions. Kieslowski is a director who impressively reflected this awareness to his cinema. Within the scope of this study, which was designed with descriptive research method; the relationship between the search for meaning and the sociology of emotions in Kieslowski's cinema has been revealed and Three Color Trilogy, was analyzed with the Auteur Criticism Technique. As the result of the research, it has been seen that the cinema’s of Kieslowski carries all the elements about emotions, cinematographic style and narrative structure, which enables the director to be defined as an auteur.

Anahtar Kelimeler

Kieslowski’s Cinema, Sociology of Emotions, Three-Color Trilogy, Auteur Criticism.

Duygular Sosyolojisi Bağlamında Kieslowski Sineması: Üç Renk Üçlemesi

Öz

Araştırma, Polonyalı yönetmen Kieslowski’nin Üç Renk Üçlemesi üzerinden sinemasında duyguların rolünü analiz etmek amacıyla yapılmıştır. Kieslowski, “insanlığın ortak değerleri zannedildiği gibi din, dil, ırk, bayrak değil; acı, keder, sevinç, aşk gibi kavramlardır” demekte ve sinemasını bu temel felsefe üzerine biçimlendirmektedir. Filmlerinde büyük anlatılara, politikaya ve toplumsal yapılara değil; bireylerin küçük ve öznel dünyalarına yer veren bir isimdir ve bireylerin varoluş çabası ile ilgilenmektedir. “Benim asıl umursadığım şey, insanın bireysel varlığı” demektedir. Duygular sosyolojisi ise insan davranışlarının dinamiklerini ve toplumsal organizasyondaki etkileşim süreçlerini anlamada önemlidir. Duygular, toplumsal yapıdan ari, içsel ve öznel tepkiler değildir. Duygulanım biçimleri, toplumsallaşma sürecinde öğrenilmekte ve kültürel kalıpları da geleceğe taşıyan bir işlev görmektedir. Duygular toplumsal değerlerden, ahlaktan ve düşünüş biçimlerinden bağımsız ele alınamamaktadır. Ancak bu tespit, duygular üzerindeki sosyal etkilerin determinist bir yapıyla öznel iradeyi yok sayar biçimde iş gördüğü anlamına da gelmemektedir. Duygular, bireyselden toplumsala giden yolda önemlidir ve yaşam, duygular üzerine inşa edilir. Kieslowski, bu farkındalığı sinemasına etkileyici biçimde yansıtmış bir yönetmendir. Betimsel literatür taraması ile Kieslowski sinemasında anlam arayışının duygular sosyolojisi ile ilişkisi ortaya konulmuş ve Üç Renk Üçlemesi, Auteur eleştiri tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde Kieslowski’nin auteur olarak tanımlanmasını sağlayan sinematografik üslubunun ve anlatı yapısının duygulara dair tüm öğeleri taşıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kieslowski Sineması, Duygular Sosyolojisi, Üç Renk Üçlemesi, Auteur Eleştiri.

Kaynakça

• Adanır, O. (2012). Sinemada Anlam ve Anlatım. İstanbul: Say Yayınları.
• Ahmed, S. (2015). Duyguların Kültürel Politikası (Çev: Sultan Komut). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Akgün, C. N. (2017). Anlama Çabası, Hakikat Anlatısı ve Tesadüfler, Psikesinema, 13, 74-77.
• Andrew, G. (2016). Üç Renk Üçlemesi. İstanbul: Alfa.
• Atam, Z. (2015). Avrupa Sinema Kuramları İçinde. Ian Aitken, Zahit Atam (Edt.). Auteur Kuramı ve Türkiye Sinemasında Yaratıcı‐Yönetmenler (7‐35). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Bazin, A. (2004). What is Cinema? (Vol.2). Oakland: University of California Press.
• Berger, P., Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası (Çev: Vefa Saygın Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Bericat, E. (2016). The Sociology of Emotions: Four Decades of Progress. Current Sociology, 64(3). 491–513. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0011392115588355.
• Bernard R., Woodward, S. (2017). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski (Çev: Osman Akınbay), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Brady, M. (2022). Meraklısına Duygular (Çev: Mervenur Vural). İstanbul: Nova Kitap.
• Bülbül, B. (2017). “Kırmızı”: İnsanlığın Özgürlük ve Eşitlik Hayallerinin Kardeşçe Onarımına Dair Bir Film. Psikesinema, 13, 92-99.
• Çobanoğlu, Y. (2018). Eğitim, Din ve Bilim Ekseninde Krzystof Kieslowski‟nin “Dekalog–Jeden” İsimli Yapıtı Üzerinden Sosyolojik Bir İnceleme. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 16(61), 10-36.
• Denzin, N. K. (2009). On Understanding Emotion. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers
• Dick, B. (1998). Anatomy of Film. UK: Macmillan Education.
• Gökmen, E. (2018). Auteur Kuramı ve bir Auteur Yönetmen Olarak Ömer Kavur. The Journal of International Social Research, 11(58), 649-668.
• Griffin, J. (1994). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R. ve Woodward, S. (Edt.), Yönetmen: Ömür Boyu İlgisini Çekmiş Renkler (ss. 192-195). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Haltof, M. (2004). The Cinema of Krzysztof Kieślowski: Variations on Destiny and Chance. London: Wallflower Press.
• Hattenstone, S. (2017). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R. ve Woodward, S. (Edt.), Kendi Yıkımının Auter’ü (ss. 196-201). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Henricks, T. (2012). Selves, Societies and Emotions: Understanding the Pathways of Experience. London: Routledge Published.
• Hendrykowski, M., Jazdon, M. (2017). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R.veWoodward, S. (Edt.), Osmego Dnia Theatre’daki Buluşmadan Parçalar (ss. 235-242), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hess, J. (1973). Auteur Criticism: A Film Maker's Approach to the Cinema. Journal of the University Film Association, 25, (3), 50-58, http://www.jstor.com/stable/20687215
• Hicks, A. ve Petrova, V. (2006). Auteur Discourse and the Cultural Consecration of American Films. Poetics, 34(3), 180-203. https://doi.org/10.1016/j.poetic.2006.01.001
• Juhl, J., Biskas, M. (2023). Nostalgia: An Impactful Social Emotion. Current Opinion in Psychology, 49: 101545. 1-5. DOI: https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2022.101545
• Kabil, İ. (1989). İzleyicinin Yaşamı Bir Kez Daha Gözden Geçirmesini İstiyorum, Ve Sinema, 8(83-84), İstanbul: Hil Yayın.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kemper, T. (1978). Toward a Sociology of Emotions. The American Sociologist, 13(1), 30-41, https://www.jstor.org/stable/27702310?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Kieslowski, K. (1981). İçsel Hayatların Sinemacısı – Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R. ve Woodward, S. (Edt.), Genişlikten Ziyade Derinlik (ss. 45-51). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kornatowska, M. (1994). Kreacja W Czerwieni (Creation in Red). Kino No. 7-8, s.29.
• Latek S. ve Loiselle, C. (1989). İçsel Hayatların Sinemacısı – Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R. ve Woodward, S. (Edt.), Çaresizliğin Silahı (ss. 84-88). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Lawler, E. J. ve Thye, S. R. (1999). Bringing emotions into social exchange theory. Annual Review of Sociology, 25, 217–244.
• Magiolino, S., Smolka, B. (2013) How Do Emotions Signify? Social Relations and Psychological Functions in the Dramatic Constitution of Subjects, Mind, Culture, and Activity, 20(1), 96-112, https://doi.org/10.1080/10749039.2012.743155
• Massumi, B. (1987). Notes on the translation and acknowledgments. In G.Deleuze ve F. Guattari (Eds.), A thousand plateaus: Capitalism and schizophrenia (B. Massumi, Trans.; pp. XVI–XIX). Minneapolis: University of Minnesota Press.
• McCarthy, D. (1989). Emotions are Social Things: An Essay in the Sociology of Emotions. Sociology Faculty Publications. 51-72. https://fordham.bepress.com/soc_facultypubs/5
• Mesquita, B. ve Walker, R. (2003). Cultural Differences in Emotions: a Context for Interpreting Emotional Experiences. Behaviour Research and Therapy, 41, 777–793. doi:10.1016/S0005-7967(02)00189-4
• Miczka, T. (1997). Krzysztof Kieślowski'nin Film Sanatı, Kinema, İlkbahar, 1-9, https://doi.org/10.15353/kinema.vi.855.
• Olivier, B. (2002). Kieslowski’s film trilogy: Three Colours Blue, White and Red: The colours of life, South African Journal of Art History, 17, 1-18, https://www.researchgate.net/publication/316169458_Kieslowski's_film_trilogy_Three_Colours_Blue_White _and_Red_The_colours_of_life Erişim tarihi: 10.01.2023
• Özden, Z. (2004). Film Eleştirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Parkinson, B. ve Manstead, A. (1993). Making Sense of Emotion in Stories and Social Life. Cognition and Emotion, 7, 3-4, 295-323, https://doi.org/10.1080/02699939308409191
• Sarris, A. (1990). Sinema, Tarih, Kuram, Eleştiri. “Auteur Kuram Hayatta, İyi durumda ve Arjantin’de Yaşıyor”, (Çev: Nuran Hilal Tuğan), İstanbul:
• Sarris, A. (t.y.). Notes on the Auteur Theory in 1962. https://moodle.swarthmore.edu/pluginfile.php/436907/mod_resource/content/1/FMST1_PW_Sarris_Notes_ on_the_Au
• Schepelern, P. (2004). The Making of an Auteur, (Inside: Visual Authorship, Eds. by Grodal, T ve Larsen, B.) Copenhagen: Museum Tusculanums Press, 103-129.
• Schopenhauer, A. (2016). Aşkın Metafiziği. (Çev: Banu Kaynak). Ankara: Nilüfer Yayınları.
• Sinnerbrink, R. (2012). Stimmung: exploring the aesthetics of mood. The Author 2012. Published by Oxford University Press on behalf of Screen. All rights reserved.https://acade - mic.oup.com/screen/article-abstract/53/2/148/1627524. doi:10.1093/screen/hjs007.
• Sobolewski, T. (1993). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R.veWoodward, S. (Edt.), Perdenin Arkası (ss. 136-150). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Solomon, R. (2003). Not Passion’s Slave. New York: Oxford University Press.
• Solomon, R. (2016). Duygulara Sadakat. (Çev: Funda Çoban). Ankara: Nika Yayınları.
• Stok, D. (1997). Kieslowski Kieslowski'yi Anlatıyor, (Çev. Aslıhan Kutay). İstanbul: Afa.
• Szczeparski, T. (1991). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R. ve Woodward, S. (Edt.), O Ağaç (ss. 136-150). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Takahashi, H. (1993). İçsel Hayatların Sinemacısı–Krzysztof Kieslowski. İçinde Bernard R.veWoodward, S. (Edt.), Güzel Sloganlar ve Gizem (ss. 151-157). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Thoits, P. (1989). The Sociology of Emotions. Annual Review of Sociology, 15, 317-342.
• Turner, H. J. (2009). The Sociology of Emotions: Basic Theoretical Arguments. Emotion Review, 1 (4), 340–354. https://doi.org/10.1177/1754073909338305
• Van Kleef, G. A. (2009). How Emotions Regulate Social Life: The Emotions as Social Information (EASI) Model. Current Directions in Psychological Science, 18(3), 184-188. https://doi.org/10.1111/j.1467-8721.2009.01633.x
• Yazıcıoğlu, K. (1994). Kieslowski’de İnanç: Mavi, Antrakt, 33, 53-57.
• Wood, M. ve Brown, S. (2012). Film-based Creative Arts Enquiry: Qualitative Researchers as Auteurs. Qualitative Research Journal, 12(1), pp. 130-147. DOI 10.1108/14439881211222787
• Wollen, P. (2004). The Auteur Theory. (Inside: Film Theory, Ed. by Simpson, P., Utterson, A.). London: Routledge Publishing, 39-57.
• Zizek, S. (2008). Kieslowski-Maddeci Teoloji (Çev. Sabri Gürses), İstanbul: Encore.