EXAMINING OF SCIENCE ACTIVITIES IN TERMS OF BASIC CHARACTERISTICS OF PRESCHOOL EDUCATION PROGRAM

Yıl 2015, Sayı: 4, 1 - 21, 01.06.2015

Sevcan Yağan Güder Erhan Alabay

Öz

The purpose of this study, examining science activities presented in books prepared by various publishers in 2014-2015 educational semesters, in terms of basic characteristics of 2013 preschool education program. In this study qualitative research method was used. Data was collected via documents and content analysis technique was used for analyzing the data. 192 science activities for 48-66 months children were examined. Those activities were presented in 5 montly plans which were directly to use for teachers in books published by various publishers. Results of the study indicated that most of the science activities are not in accordance with basic characteristics of 2013 Preschool Education Programs (being child centered, being play based, learning to explore, family involvement, usage of learning center, using daily life experience and facilities of near environment). Also, it is determined that most of science activities are big group activities and do not use open ended questions which enhance activities. Also, it is identified that most of science activities focus on observation skills and rarely focus on other basic science process skills.

Anahtar Kelimeler

Science activities plans, science activities, preschool education teacher, preschool education progr

HAZIR PLANLARDA YER ALAN FEN ETKİNLİKLERİNİN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI TEMEL ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Araştırmanın amacı, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında çeşitli yayınevleri tarafından hazırlanan okul öncesi eğitim setlerindeki hazır planlarda yer alan fen etkinliklerinin, 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı temel özellikleri açısından incelenmesidir. Araştırma amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup, veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’deki yayınevleri tarafından 48-66 aylık çocuklara yönelik hazırlanmış 5 hazır plan kapsamındaki toplam 192 fen etkinliği oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, hazır planlarda yer alan fen etkinliklerinin büyük bir oranının, çocuk merkezli, oyun temelli, keşfederek öğrenme, aile katılımı, öğrenme merkezlerinin kullanımı, günlük yaşam deneyimlerinin ve yakın çevre olanaklarının kullanımı gibi temel özelliklere uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca hazır planlardaki fen etkinliklerinde, yüksek oranda büyük grup etkinliklerine, gözlem becerisi haricinde çok az oranda diğer temel bilimsel süreç becerilerine, sıklıkla kapalı uçlu sorulara yer verildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hazır plan, okul öncesi öğretmeni, fen etkinliği, okul öncesi eğitim programı

Kaynakça

• Akkaya, S. (2006) Okulöncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen ve doğa etkinliklerinin çocukların problem çözme becerilerine etkisi konusunda öğretmen görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Alabay, E. (2007). Okulöncesi öğretmenlerin fen ve doğa eğitiminde kullandıkları öğretim metotları. UMES’07- Ulusal Teknik Eğitim, Mühendislik ve Eğitim Bilimleri Genç Araştırmacılar Sempozyumu, 20-22 Haziran 2007, 1: 1001-1004, Kocaeli.
• Ayvacı, H. Ş., Devecioğlu, Y. ve Yiğit, N. (2002, Eylül). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankarahttp://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/bkitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t277d.pdf adresinden edinilmiştir.
• Bay, D. N. (2011). Okul öncesi öğretmenlerine verilen soru sorma becerisi öğretiminin etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Blatchford, I.,& Mani, L. (2008). Would you like to tidy up now?’ An analysis of adult questioning in the english foundation stage. EarlyYears, 28 (1), pp. 5–22. Broinowski, I. (2002). Toward creativity in early childhood education. www.library.unisa.edu.au adresinden edinilmiştir.
• Can Yaşar, M. ve Aral, N. (2010). Yaratıcı düşünme becerilerinde okul öncesi eğitimin etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. 3(2), 201-209.
• Can-Yaşar, M. ve Mağden, D. (2000). Ankara il merkezindeki anasınıfı öğretmenlerinin yeni eğitim programı konusundaki bilgi düzeylerinin saptanması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Yayınları, No:6.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. S.Bütün ve S.B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Özgün çalışma, 2013).
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 364-371.
• Dağlı, A. (2007). Okulöncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin Türkçe ve Matematik derslerindeki akademik başarılarının karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Dursun, Ş. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin matematiksel becerilerinin okul öncesi eğitimi alma ve almama durumuna göre karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4), 1691-1715.
• Erden, E. (2010). Problems that preschool teachers face in the curriculum implementation. (Unpublished master dissertation).Middle East Technical University, Ankara.
• Erkan, S. ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94-106.
• Güler, A.; Halıcıoğlu, M.B.; ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gündüz, A. ve Akduman, G. G. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen etkinliklerinde problem çözme becerisi kazandırmaya yönelik uygulamaları üzerine bir inceleme. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 102-114.
• Kandır, A., Özbey, S. ve İnal, G. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim programlarını planlama ve uygulamada karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 373-387.
• Karaca, N. H. ve Aral, N. (2011). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar. II. International Conference on New Trends in Educationand Their Implications, 22-29 Nisan 2011, Antalya.
• Karaer, H. ve Kösterlioğlu, M. (2005). Amasya ve Sinop illerinde çalışan okulöncesi öğretmenlerin fen kavramlarının öğretilmesinde kullandıkları yöntemlerin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, (13)2, 447-454.
• Karamustafaoğlu, S. ve Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kefi, S., Çeliköz, N. ve Erişen, Y. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanım düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 300- 319.
• Keleş, U. P. ve Halmatov, M. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin bazı fen kavramları hakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi (Ağrı ili örneği). IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 23-25 Eylül 2010, İzmir.
• Kıldan, O. ve Pektaş, M. (2009). Erken çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde okulöncesi öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 113-127.
• Kılıç, D., Nalçacı, A. ve Ercoşkun, H. (2004). İlköğretimde değişen planlar ve karşılaşılan problemler. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Kök, M., Tuğluk, M. N. ve Bay, E. (2005). Okul öncesi eğitimin öğrencilerin gelişim özellikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 294-303.
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB. (2012). Okul öncesi eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık. (Özgün çalışma, 2009).
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Revised and expanded from case study research in education. USA: Jossey-Bass Printing.
• Özbey S.,(2006).Okul öncesi eğitimi bilim dalı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin fen etkinliklerine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özsırkıntı, D., Akay, C. ve Yılmaz Bolat, E. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri (Adana İli Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(1), 313-331.
• Öztürk Yılmaztekin E.,& Tantekin Erden F.,(2011) Early chıldhood teachers’ vıews about scıence teaching practices. Special Issue: Selected papers presented at WCNTSE Western Anatolia Journal of Educational Sciences (WAJES), Dokuz Eylul University Institute, pp.161-166, ISSN 1308-8971 161.
• Öztürk, H. (1995). Okulöncesi eğitim kurumlarına giden ve gitmeyen ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin alıcı ve ifade edici dil düzeyleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pagani, L. Rubenson, D. & Runco, M.A. (2003). The impact of junior kindergarten on behaviour in elementary school children. International Journal of Behavioral Devolopment, 27(5), 423– 427.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. (3rd Ed.). California: SagePublication.
• Pehlivan, D. (2006). Okul öncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerin ilkokuma yazmaya geçiş sürecinin, öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (nitel bir araştırma).(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Polat Unutkan, Ö. (2007). Okulöncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 243-254.
• Saçkes, M.,Trundle, K. C., & Krissek, L. (2011). The impact of a summer institute on in service early childhood teachers’ knowledge of earth and space science concepts. The Science Educator, 20(1), 23-33.
• Şahin, F. (1996) Okulöncesi öğretmenlerinin kullandıkları metotların tespiti, II. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri, 74-92, İstanbul.
• Taner, M. ve Başal, H. A. (2005). Farklı sosyoekonomik düzeylerde okulöncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişimlerinin cinsiyete göre karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 395-420.
• Taşdemir, M. (2006). Sınıf öğretmenlerinin planlama yeterliliklerini algılama düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 287-305.
• Trundle, K. C., & Saçkes, M. (2010). Look It is going to rain: Using boks and observations to promote young children’ understanding of clouds. Science and Children, 47(8), 29-31
• Uysal D. (2007). Okulöncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen ve doğa etkinliklerinin işlevselliğine ilişkin öğretmen görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
• Yazıcı, Z. (2002). Okul öncesi eğitimin okul olgunluğu üzerine etkisinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 155-156. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/155-156/yazici.htm adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım, A. (2003). Instructional planning in a centralized school system: Lessons of a study among primary school teachers in Turkey. International Review of Education, 49(5), 525- 543.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, V., Özkal, N. ve Çetingöz, D. (2003). Okul öncesi eğitimi alan ve almayan 7-8 yaş grubu çocuklarda yaratıcı potansiyelin değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(13), 129- 137.