DEVELOPING SCHOOL PRINCIPALS MENTORSHIP SCALE

Yıl 2015, Sayı: 4, 22 - 39, 01.06.2015

Ahmet Turan Kurşun Ercan Yılmaz Onur Köksal

Öz

The purpose of the present study is to develope a valid and reliable School Principals Mentorship Scale in
order to define mentorship levels of school principals from teachers’ perspectives. The sample of the
present study consists of 309 teachers working at primary and secondary schools in Meram, Selçuklu, and
Karatay districts of Konya provincial centre in 2014-15 academic year. Data related to construct validity
of the scale were provided through exploratory and confirmatory factor analysis. According to the results
of exploratory factor analysis, which is performed on three sub-scales (personal development,
professional development, career development), factor loads of each item are over .50. According to the
confirmatory factor analysis conducted for these sub-scales, values related to all factor loads range
between 0.64 and 0.85. All load values are statistically significant (p<.001). Additionally, calculated fit
index values are above (x2/sd=2.05, CFI=.93, RMSEA=.58, SRMR=.39) and close (AGFI=.81, NFI=.88,
GFI=.81) to acceptable fit values. Reliability coefficient for the whole scale was calculated as =.97.
Reliability coefficients calculated for personal development sub-scale is .94, 0.92 for professional
development, and 0.95 for career development sub-scale. Findings indicate high-level reliability for the
scale. Moreover, mentorship levels of school principals from teachers’ perspectives differ across genders
and branches of teachers.

Anahtar Kelimeler

School Manager, Mentor, Mentorship

OKUL MÜDÜRLERİNİN MENTORLÜĞÜ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Öz

Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin mentorlük düzeyini belirlemek amacıyla
geçerli ve güvenilir bir Okul Müdürlerinin Mentorlüğü Ölçeğinin geliştirilme çalışması yapılmıştır.
Araştırmanın örneklemi 2014/2015 eğitim öğretim yılında Konya İli Merkez ilçeleri Meram, Selçuklu, ve
Karatay’daki ilk ve ortaokullarda çalışan 309 öğretmenden oluşmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin
veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile sağlanmıştır. Üç alt boyut (kişilik gelişimi, mesleki
gelişim, kariyer gelişimi) için yapılan açımlayıcı faktör analizine dayalı olarak faktör yükleri tüm
maddeler için .50’nin üzerindedir. Bu boyutlar için yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda; tüm
faktör yüklerine ait değerler .64 ile .85 aralığında bulunmuştur. Tüm yük değerlerinin istatistiksel olarak
anlamlı olduğu (p<.001) saptanmıştır. Ayrıca uyum indeksleri kabul edilen uyum değerlerinin üzerinde
(�2
/sd=2.05, CFI=.93, RMSEA=.58, SRMR=.39) ve kabul edilen değerlere yakın (AGFI=.81, NFI=.88,
GFI=.81) bulunmuştur. Ölçeğin toplam güvenirlik katsayısı α=.97 olarak bulunmuştur. Üç alt boyutun
kendi içerisinde hesaplanan güvenirlik katsayıları, kişilik gelişimi alt boyutu için .94, mesleki gelişim alt
boyutu için .92 ve kariyer gelişimi alt boyutu için .95’dir. Bulgular alt ölçeklerin güvenirlik katsayılarının
yüksek düzeyde olduğunu ortaya koymuştur. Aynı zamanda öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin
mentorlük düzeyleri öğretmenlerin cinsiyetlerine ve branşlarına göre farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul Müdürü, Mentor, Mentorlük

Kaynakça

• Appelbaum, S. H., Ritchie, S., ve Shapiro, B. T. (1994). Mentoring revisited: An organizational behaviour construct. Journal of Management Development,13(4), 62-72.
• Armstrong, S. J., Allinson, C. W., ve Hayes, J. (2002). Formal mentoring systems: An examination of the effects of mentor/protégé cognitive styles on the mentoring process. Journal of Management Studies, 39(8), 1111-1137.
• Bakioğlu, A., ve Hacıfazlıoğlu, Ö. (2000). Eğitim denetmenleri ve mentorluk. M. Ü. Atatürk Eğitini Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(12), 39-52.
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93.
• Burkee, R.J. ve Mckeen, C.A. (1984). Mentoring in organizations: Implications for women. Journal of Business Ethics 9(4-5) 317-332,
• Cantimer, G. (2008). İlköğretim okul yöneticileri ve ilköğretim müfettişlerinin mentorluk rollerine ilişkin görüşleri (Sakarya ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü . Sakarya.
• Chao, G. T., Walz, P. M., ve Gardner, P. D. (1992). Formal and informal mentorships: A comparison counterparts. Personnel psychology, 45(3), 619. functions and contrast with nonmentored
• Chao, G.T. (1997). Mentoring phases and outcomes. Journal Of Vocational Behavior, 51, 15– 28.
• Ceylan, C. (2004). Mentorluk ilişkilerine farklı bir yaklaşım: kariyere duyarlı mentorluk. İş, Güç endüstri ilişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6 (1).
• Çelik, S. (2011). Kütüphaneci eğitiminde mentorluk uygulaması: Doğuş Üniversitesi kütüphanesi örneği. Bilgi Dünyası, 12(2), 295-318.
• Çınar, Z. (2007). Coaching ve mentoring. PARADOKS, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e-dergi) http://paradoks.org,3 (1), ISSN 1305-7979.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Ehrich, L. C., Hansford, B., ve Tennent, L. (2004). Formal mentoring programs in education and other professions: A review of the literature. Educational Administration Quarterly, 40(4), 518-540.
• Fullick, J. M., Smith-Jentsch, K. A., Yarbrough, C. S., ve Scielzo, S. A. (2012). Mentor and protege goal orientations as predictors of newcomer stress. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 12(1), 59-73.
• Galbraith, M. W. (2003). The adult education professor as mentor: a means to enhance teaching and learning. Perspectives: the New York Journal of Adult Learning, 1(1), 9-20.
• Hargreaves, A. and Fullan, M. (2010). Mentoring in the new millennium. Theory Into Practice, 39(1), 49-56.
• Iacobucci, D. (2010). Structural equations modeling: Fit indices, sample size, and advanced topics. Journal of Consumer Psychology, 20(1), 90-98.
• İbicioğlu, H., Çiftçi, M., ve Kanten, P. (2010). Akademisyenlerin akıl hocalığı eğilimleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Journal Of Süleyman Demirel University Institute Of Social Sciences Year, 2(12), 53-71.
• İbrahimoğlu, N. (2008). Kişilik özellikleri açısından örgüt-kariyer bağlılık düzeyini artırmada sosyalizasyon ve mentor etkisi: bir örgüt geliştirme modeli (Yayınlanmış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• İbrahimoğlu, N., Uğurlu, Ö. Y., ve Kızıloğlu, Ö. G. M. (2011). Örgütlerde mentorlüğün örgütsel güven algısına etkisine ilişkin bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3) 297-318.
• Kaynak,N. Z. (2012). Yapısal eşitlik modelleri. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Kiraz, E. (2003). Uygulama öğretmeni yeterlilik ölçeği: Ölçü aracı geliştirme örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4). 1-10.
• Kram, K.E. ve Isabella, L.A. (1985). Mentoring alternatives: The role of peer relationships in career development. Academy of Management Journal, 28(1), 110-132.
• Marsh, H. W. And Yeung, A.S. (1999). The lability of psychological ratings: The chameleon effect in global self-esteem. Personality ve Social Psychology Bulletin, 25(1), 49-64.
• Mertz, N. T. (2004). What’s a mentor, anyway? Educational Administration Quarterly, 40(4), 541-560.
• Milner, T., & Bossers, A. (2004). Evaluation of the mentor–mentee relationship in an occupational therapy mentorship programme. Occupational Therapy International, 11(2), 96-111.
• Noe, R.A., (1988). An investigation of the determinants of successful assigned mentoring relationships. Personnel Psychology, 41(3), 457-479.
• Odell, S. J. (1990). Mentor teacher programs. what resarch says to the teacher. Washington: National Education Association.
• Özdemir, T.Y. (2012). İl eğitim denetmen ve yardımcılarının mesleki gelişimlerini devam ettirmede e-mentorluk modeli. (Yayınlanmış doktora tezi) Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özer, Y. ve Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41). 313-324.
• Parise, M. R., ve Forret, M. L. (2008). Formal mentoring programs: The relationship of program design and support to mentors’ perceptions of benefits and costs. Journal of Vocational Behavior, 72(2), 225-240.
• Rowley, J.B. (1999). The good mentor. Educational Leadership, 56(8), 20-22.
• Russell, J.E.A and Adams, D.M. (1997). The changing nature of mentoring in organizations: an introduction to the special ıssue on mentoring in organizations. Journal Of Vocational Behavior, 51, 1–14.
• Shulman, J. H., ve Colbert, J. A. (1988). The intern teacher casebook. ERIC Clearinghouse on Teacher Education, One Dupont Circle, Suite 610, Washington, DC 20036.
• Sosik, J.J. and Godshalk, V.M. (2000). Leadership sytles, mentoring functions received, and job-related stres: a conceptual model and preliminary study. Journal of Organizational Behavior, 21, 365-390.
• Taşdan, M. (2008). Solidarity between colleagues in contemporary educational supervision. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 41(1), 69-92.
• Tezbaşaran, A. A.(1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Yıldırım, R. (2013). Okul yöneticilerinin mentorluk rollerinin okulun akademik başarısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Yirci, R. (2009). Mentorlüğün eğitimde kullanılması ve okul yöneticisi yetiştirmede yeni bir model önerisi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yurt, E. ve Sünbül, A. M. (2014). Matematik öz-yeterlik kaynakları ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 145-157.