PRE-SERVICE TEACHERS’ METAPHORICAL PERCEPTIONS TOWARDS THE CONCEPT OF CAREER

Yıl 2015, Sayı: 4, 119 - 130, 01.06.2015

Münevver Çetin R. Şamil Tatık Semih Çayak Bahar Doğan

Öz

The purpose of this study is to display pre-service teachers’ perceptions towards the concept of career through metaphors. Phenomenology, which is one of the qualitative research designs, was used in the study. Data was collected from 154 pre-service teachers studying in different departments of Ataturk Faculty of Education at Marmara University in Turkey, in the spring semester of 2013-2014 academic year. They were asked to complete the sentence “Career is like ..; because...” The collected data was analyzed through content analysis technique and interpreted accordingly. The findings indicated that 87 different metaphors of which 145 valid metaphors were generated by the pre-service teachers for the concept of career. These metaphors were then categorized by considering their common features and 8 categories were obtained: career in the context of accumulation, career in the context of continuum, career in the context of difficulty, career in the context of status, career in the context of cycle, career in the context of contingency, career in the context of source, career in the context of structure. It was concluded that pre-service teachers had positive perceptions towards career while twenty negative metaphors were found among the metaphors that pre service teachers generated for the concept of career.

Anahtar Kelimeler

career, metapfor, pre-service teacher

ÖĞRETMEN ADAYLARININ KARİYER KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına yönelik sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden olgubilim desenine başvurulmuştur. Araştırmanın verileri, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Türkiye’deki Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde çeşitli bölümlerde öğrenim gören toplam 154 öğretmen adayının “Kariyer …… gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamalarıyla elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmen adayları, “kariyer” kavramına ilişkin olara 145 adet geçerli metafor imgesi, 87 adet farklı metafor imgesi üretmiştir. Üretilen bu metafor imgeleri daha sonra ortak özellikleri dikkate alınarak kategorileştirilmiştir. Bu metaforların ortak özellikleri incelendiğinde 8 farklı kategoriye ulaşılmıştır: birikim bağlamında kariyer, süreç bağlamında kariyer, zorluk bağlamında kariyer, rol bağlamında kariyer, döngü bağlamında kariyer, durumsallık bağlamında kariyer, kaynak bağlamında kariyer ve yapı bağlamında kariyer. Öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına yönelik oluşturdukları metafor imgeleri içinde olumsuz nitelikte 20 metafor imgesine rastlanmıştır. Ancak, öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına ilişkin algılarının genel anlamda olumlu yönde olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

kariyer, metafor, öğretmen adayı

Kaynakça

• Bakioğlu, A. (1996). Öğretmenlerin kariyer evreleri (Türkiye’de resmi lise öğretmenleri üzerinde yapılan bir araştırma). M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi 2. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri, 18-20 Eylül 1996. İstanbul, Türkiye.
• Bakioğlu, A. ve Özcan, K. (2001). İlköğretim okul yöneticilerinin kariyer gelişimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1): 39-57.
• Bakioğlu, A. ve Asyalı, G. S. (2005). Rehber öğretmenlerin bulundukları kariyer evrelerine göre okul yönetimini algılayışlarının niteliksel olarak incelenmesi, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21: 89-110.
• Bakioğlu, A. ve Banoğlu, K. (2013). Öğretmenlikte kariyer basamakları uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin metaforlar ve sosyal ağ analizi yöntemiyle incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37): 28-55.
• Balcı, A. (2010). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baruch, Y. (2006). Career development in organizations and beyond: Balancing traditional and contemporary viewpoints. Human Resource Management Review, 16: 125-138.
• Bird, A. (1994). Careers as repositories of knowledge: A new perspective on boundaryless careers. Journal of Organizational Behavior, 15: 295-306.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29, 431-444.
• Bowdle, B. F., & Gentner. D. (2005). The Career of metaphor. Psychological Review, 112 (1): 193-216.
• Burden, P. R. (1982). Implications of teacher career development: New roles for teachers, administrators and professors. Action in Teacher Education, 4(3-4), 21-26.
• Canary, H., E., & Canary, D., J. (2007). Making sense of one’s caree: An analysis and typology of supervisor caree stories. Communication Quarterly, Vol. 55, No. 2, 225- 246.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4): 693-712.
• Creswell, W. J. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Second Edition. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Döş, İ. (2011). Okul paydaşlarının metaforlar yardımıyla okul örgütlerini algılama biçimlerinin Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Inkson, K. (2004). Images of career: Nine key metaphors. Journal of Vocational Behavior 65(1): 96-111.
• Inkson, K., & Amundson, N. (2002). Career metaphors and their application in theory and counseling practice. Journal of Employment Counseling, 39(3), 98-108.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Mcdonald, P. (2011). Mapping your career. Internal Auditor. 41-45.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Otluoğlu-Çakmak, K. Ö. (2014). Kariyer olgusunun kavramsallaştırılmasında kullanılan metaforlar. Ege Akademik Bakış,14(2): 221-230.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55: 459- 496.
• Sagaria, M. A. (1989). Towards a woman-centred theory of careers: The quilt metaphor. Journal of Employment Counseling, 26(1), 11-15.
• Savickas, M. L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J. P., Duarte, M. E., Guichard, J., Soresi, S., Esbroeck, R.V., & Van vianen, A. E. M. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior, 75: 239-250.
• Semerci, Ç. (2007). Program geliştirme kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 125-140.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya, Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Spain, A., & Hamel, S. (1993). The tree metaphor: A new tool for career counselling for women. Canadian Journal of Counselling, 27(3), 165-176.
• Sullivan, S. E. (1999). The changing nature of careers: A review and research agenda. Journal of Management. 25(3): 457-484.
• Sullivan, S. E., Carden, W. A., & Martin, D. F. (1998). Careers in the next millennium: Directions for future research. Human Resource Management Review, 8(2), 165-185.
• Şeyihoğlu, A. ve Gencer, G. (2011). Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı, Türk Fen Eğitimi Dergisi (TÜFED), 8(3), 69-79.
• Yalçın, M. ve Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar 1. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2): 229-256.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Genişletilmiş 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.