THE EFFECT OF BIRTH ORDER OF SPOUSES ON THEIR MARITAL ADJUSTMENT

Yıl 2015, Sayı: 4, 308 - 319, 01.06.2015

Pervin Nedim Bal Büşra Çelebi

Öz

This study aims to investigate whether martial adjustment levels of the married individuals is
correlated with their birth order. Moreover, it is examined if the adjustment levels of the individuals
differentiate according to their age and educational level. The sample of the study consists of 54 males
and 46 females, totally 100 individuals. Marital Adjustment Scale is used to collect data on individuals’
marriage adjustment. For the analysis of the data, one-way ANOVA test, scheffe test and simple
correlation are used. According to the results, it is found that the martial adjustment levels of the individuals who have the same birth order with their spouses have high level of marital adjustment than
individuals who have different birth order with their spouses. It is also found that martial adjustment
levels do not differentiate according to the age and educational levels of the individuals.

Anahtar Kelimeler

Marriage, Marital Adjustment, Birth Order.

EVLİ BİREYLERİN DOĞUM SIRALARININ EVLİLİK UYUMU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Bu araştırmada evli bireylerin doğum sıralarının evlilik uyum düzeyiyle bir ilişkisi olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Ayrıca bireylerin uyum düzeylerinin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın evrenini, İstanbul'un farklı sosyo-ekonomik düzeyine sahip bölgelerinde yaşayan bireyler oluşturmuştur. Araştırma örneklemi 54 erkek ve 46 kadın olmak üzere toplamda 100 kişiyi kapsamaktadır. Çalışmada evli bireylerin evlilik uyum düzeylerini belirlemek için "Evlilik Uyum Ölçeği" (EUÖ) (Locke ve Wallace, 1959) kullanılmıştır. Ayrıca çiftlerin yaşı, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk oldukları, ikamet yerleri ve eğitim düzeyleri ile ilgili soruların bulunduğu kişisel bilgi formu oluşturulmuştur. Araştırma verilerinin analizinde tek yönlü varyans analizi, scheffe testi, basit korelasyon kullanılmıştır. Evlilik uyumu ile evli bireylerin doğum sıraları arasında bir ilişki olup olmadığını anlamaya yönelik yapılan analiz sonuçlarına göre, eşiyle aynı doğum sırasına sahip bireylerin evlilik uyum puanlarının eşiyle farklı doğum sırasına sahip olanlardan daha yüksek olduğu görülmektedir. Evlilik uyum düzeylerinin, bireylerin yaşları ve eğitim seviyelerine göre farklılık göstermediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Evlilik Uyumu, Doğum Sırası

Kaynakça

• Akar, H. (2005). Psikiyatrik yardım talebi olanlar ile yardım talebi olmayan ve boşanma aşamasında olan çiftlerde; çift uyumu ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 12. Psikiyatri Birimi. Uzmanlık tezi.
• Ashby, Jeffry, Kenny A. LoCicero, Mary Catherine Kenny, (2003), “The Relationship of Multidimensional Perfectionism to Psychological Birth Order”, The Journal of Individual Psychology, 59 (1), 42–51.
• Balcı, A. (2001), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, 3.bs., Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Başaranoğlu, Y. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyete Göre Psikolojik Doğum Sırası ile Karşı Cinsle İlişkide Sosyal Yetkinlik Beklentisi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Chen, Z., Tanaka, N., Uji, M., Hiramura, H. ve Shika, N. (2007). The role of personalities in the marital adjustment of japanese couples. Socıal behavior and personality, 35 (4), 561- 572.
• Çakır, S. (2008). Evli Bireylern Evlilik Uyumlarının Ana-Babalarına Bağlanma Düzeyleri ve Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, M., & Yazgan İnanç, B. (2009). Evlilik Doyum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 2, 2009, Sayfa 247- 269.
• Demiray, Ö. (2006). Evlilikte Uyumun Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Duman, M. (2012). Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Evlilik Uyumu ve Cinsiyet Açısından İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N., ve Alpkan, R.L., (2005). Evlilik Uyumu. Düşünen Adam, 18 (1), 39-47.
• Erdoğan, S. (2007). Evlilik uyumu ile psikiyatrik rahatsızlıklar, bağlanma stilleri ve mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi.
• Erdoğan, T, S.& Kuruoğlu, A.(2014). Evlilik Uyumu ile Bağlanma Stilleri ve Mizaç ve Karakter Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 25(1):9-18.
• Gaunt, R. (2006). Couple similarity and marital satisfiction are similar spouses happier? Journal of Personality, 74 (5), 1401-1420.
• Geçtan, E. (2013). Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar (21. Basım). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Kahraman, Z. (2011). Bir Evlilik ve Aile Eğitimi Programının Evli Kadınlarda Evlilik Uyumuna ve Aile Sistemine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karadeniz, S. (2008). Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları ile Psikolojik Doğum Sırası Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, On dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Lohman, J., Timoty G. ve Lohman, Oscar C.. (1985), “Psychological Position and Perceived Sibling Differences”, Individual Psychology, 53, 89- 104, 315– 324.
• Odacı, H. ; Kalkan, M. (2007), “Psikolojik Doğum Sırası ve Ana-Babaya Bağlanma: Okul Öncesi Öğretmen Adayları Üzerine Bir Çalışma”, II. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özbalcı, N. (2009), “Evlilik Öncesi İlişkiler”, H. Yavuzer, E.(Editör), (2009), Evlilik Okulu, (3. baskı), İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Polat, D. (2006). Evli Bireylerin Evlilik Uyumları, Aldatma Eğilimleri Ve Çatışma Eğilimleri arasındaki İlişkinin Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi sosyal Bilimler enstitüsü, Ankara.
• Wunderer, E., & Schneewınd, K.A. (2008). The relationship between marital standards, dyadic coping and marital satisfaction. European Journal of Social Psychology, 38, 462–476.
• Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyodemografik özellikler arasındaki ilişki. Kahramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,1 (3), 250-261.
• Yeşiltepe, S, S. (2011). Öğretmenlerin Evlilik Uyumlarının Psikolojik İyi Oluş ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.