DO WE HAVE A FREE WILL? (DEVELOPING A FREE WILL SCALE AND RELATIONSHIP OF FREE WILL DEVELOPMENT WITH DEMOGRAPHIC VARIABLES)

Yıl 2017, Sayı: 10, 1 - 20, 01.02.2017

Yener Özen

Öz

In this research, Free Will Levels of high school students were investigated. For that purpose, Free Will Scale (FWS) was primarily developed, and validity and reliability studies were carried out. Subsequently, free will levels of the high school students were investigated according to the variables of gender, age, number of people resident in the house, number of siblings, educational status of mother, educational status of father, profession of mother, profession of father, having a study room in the house or not, status of following up a daily newspaper, and status of following up a magazine. Content validity and construct validity of the scale were also investigated. Opinions of 10 specialists were asked for the content validity. According to the feedback of the specialists, the pool with 62 items was turned into the draft scale including 44 items. The free will scale with 44 items was performed to a student group including 238 participants, necessary feedbacks from the students were received, and 18-item free will scale was created. Exploratory and confirmatory factor analyses were successively employed for the construct validity of the free will scale. When item total correlations of the scale were investigated, total correlation values of the items in internal free will sub-dimension of the scale were noticed to vary between.36 and.70, and the correlation values of the items in external free will sub-dimension were determined to vary between .47 and .64. Model fit of the free will scale was investigated with first order CFA. Chi-square fit value (?2=261,91, Sd=134, p=.00) for the factor structure of the free will scale including 18 items and two sub-dimensions was found to be significant, and ?2/df value related to model fit was determined as 1.95. Internal consistency analysis and split-half reliability analysis were performed to determine the reliability of the Free Will Scale.

Anahtar Kelimeler

Free will, Free will scale, scale development, validity, reliability

ÖZGÜR BİR İRADEMİZ VAR MI? (ÖZGÜR İRADE ÖLÇEĞI GELIŞTIRME VE ÖZGÜR İRADE GELIŞIMININ DEMOGRAFIK DEĞIŞKENLERLE İLIŞKISI)

Öz

Bu araştırmada, Lise öğrencilerinin Özgür İrade Düzeyleri incelenmiştir. Bu amaçla ilk önce Özgür İrade Ölçeği (ÖİÖ) geliştirilerek geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Takiben lise öğrencilerinin özgür irade düzeylerinin cinsiyet, yaş, evde oturan kişi sayısı, kardeş sayısı, annenin öğrenim durumu, babanın öğrenim durumu, annenin mesleği, babanın mesleği, evde çalışma odası var mı yok mu, günlük gazete takip etme durumu, dergi takip etme durumu değişkenlerine göre incelenmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği incelenmiş. Kapsam geçerliliği için 10 uzmanın görüşlerine başvurulmuştur. Uzmanlardan gelen geri bildirimlere göre 62 maddelik madde havuzu 44 maddelik ölçek taslağı haline gelmiştir. 44 maddelik irade ölçeği 238 kişilik bir öğrenci grubuna uygulanmış öğrencilerden gerekli dönütlerde alınarak 18 maddelik özgür irade ölçeği elde edilmiştir. Özgür irade ölçeğinin yapı geçerliliği için sırasıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin madde toplam korelasyonlarına bakıldığında ise içsel özgür irade alt boyutunda yer alan maddelerin toplam korelasyon değerlerinin .36 ile .70 arasında değiştiği, dışsal özgür irade alt boyutunda yer alan maddelerin ise korelasyon değerlerinin .47 ile .64 arasında değiştiği görülmektedir. Özgür irade ölçeğinin model uyumu birinci düzey DFA ile incelenmiştir. 18 madde ve iki alt boyuttan oluşan özgür irade ölçeğinin faktör yapısının ki-kare uyum değerinin (?2=261,91, Sd=134, p=.00) anlamlı olduğu ve model uyumuna ilişkin olarak ?2/df değerinin 1.95 olduğu bulunmuştur. Özgür İrade Ölçeğinin güvenirliğini belirlemek için iç tutarlık analizi ve iki yarı güvenirlik analizi uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özgür İrade, Özgür irade ölçeği, ölçek geliştirme, geçerlilik, güvenilirlik.

Kaynakça

• Allais, S. (2012). Will Skills Save Us? Rethinking the Relationships between Vocational Education, Skills Development Policies, and Social Policy in South Africa. International Journal http://dx.doi.org/10.1016/j.ijedudev.2012.01.001
• Development 32 (5): 632–42. USA.
• Arslan, E. (2008). Bağlanma Stilleri Açısından Ergenlerde Erikson’un Psikososyal Gelişim Dönemleri ve Ego Kimlik Süreçlerinin İncelenmesi. (Investigation of Adolescent Attachment Styles in terms of Erikson's psychosocial and Ego Identity Process Development Phase). Selçuk Üniversitesi, Doktora Tezi, Konya/Türkiye
• Aydoğan, A. (2013). Eğitim Üstüne. (Training on top). İz Yayıncılık, İstanbul/Türkiye
• Başgil, A.F. (2009). Gençlerle Başbaşa. (Alone with Youths) Yağmur Yayınları. İstanbul/Türkiye
• Baştürk, M. ve Kızılçim, Y. (2003). Emile ya da Çocuk Eğitimi Üzerine. (Emile or Education on Children). Babil Yayınları. Ankara/Türkiye
• Birkök, M.C. (1998). Sosyolojik Düşünme ve Metodojisi. (Thinking and Sociological Methodology).http://dlc.dlib.indiana.edu/dlc/bitstream/handle/10535/24/Birkok_Metodol oji.pdf;jsessionid=D4940D3FE5F7DDBB5982FCD2CDA9BAE2?sequence=1 İstanbul/Türkiye
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (Data Analysis for the Social Sciences Handbook). PegemAkademik Yayıncılık. Ankara/Türkiye
• Cole, D. (1987). Research on soil and vegetation in wilderness: a state-of-knowledge review. In: Lucas, Robert C., comp. Proceedings—National wilderness research conference: issues, state of-knowledge, future directions; 1985 July 23-26; Fort Collins, CO. Gen. Tech. Rep. INT-220. Ogden, UT: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Intermountain Research Station: 135-177/USA
• Crider, A., Goethals, G. R., Kavanaugh, R. D. ve Solomon P. R. (1983). Psychology, Scott, Foresman and Company, Glenwiew, Illinois/USA
• Cüceloğlu, D. (1997). İnsan ve Davranışı. (Human And Behavior). Remzi Yayınevi. İstanbul/Türkiye
• Çuhadar, C. (2007). Hürriyet Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme. (An Evaluation on the concept of liberty).Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı:2. Elazığ/Türkiye
• Darling-Hammond, L. (1987). Who Should Be Schools" Instructional Leaders? Education Week. 44.
• Dökmen, Ü. (2006). Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. (Being-Developing-Compromising) Sistem Yayınevi. İzmir/Türkiye.
• Drucker, P. F. (2001). The Effective Decision, Harward Business Review on Decision Making, Harward Business Review Paperpack.
• Eroğlu, E. (2008). Çalkantı ve Dalga. (Turbulence and Waves). Timaş Yayınevi. İstanbul/Türkiye
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. (Psychoanalysis and Beyond). Remzi Yayınevi. İstanbul/Türkiye
• Güriz, A. (1967). İrade Hürriyeti. (Freedom of Will). Ankara Üniversitesi H. F. D., C:24, S:1, s.635-673.Ankara/Türkiye
• Hu, L. T.,ve Bentler, P. M. (1999). “Cutoffcriteriafor fit indexes in covariancestructural analysis: Conventional criteria versusnew alternatives. Structural Equation Modeling”, 6,1−55-65. (Çev.İsmail Seçer, Duygusal Tepkisellik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlilik ve Geçerlilik Çalışması), Sakarya University Journal of Education, 3/1 (Nisan http://dx.doi.org/10.1080/10705519909540118 2013) ss. 77-89. Sakarya / Türkiye.
• Kerschensteiner, G. (1977). Karakter Kavramı ve Terbiyesi (Character Concept and Education). (Çev.Fikret Kanad). M.E.B Basımevi. Ankara/Türkiye
• Kline, B. R. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis. The Guilford Press. New York/USA
• Larmore, C. (1996). The Morals of Modernity. Cambridge University Press. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511625091
• Lickona, T. (1991). Education for Character: How School Teach Respect and Responsibility, Bantam Books. Newyork/USA.
• Lickona, T. (1999). Religion and Character Education, Phi Delta Kappan. Bloomington/USA
• Marcoulides, G. ve Schumacher, R. (2001). New Developments and Techniques in Structural Equation Modeling. Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers. London/England
• May, R. (2009). Aşk ve İrade. (Çeviren, Yuhit Namer). Okyan Us Yayınevi. İstanbul/Türkiye
• Morgan, C. (2009). Introduction to Psychology. McGraw-Hill Book. Newyork/USA
• Oktaylar, H, C. (2006). Eğitim Bilimleri. (Educational Sciences). Yargı Yayınevi. Ankara/Türkiye
• Öktem, N. (1977). Özgürlük Sorunu ve Hukuk. (Freedom and Legal Issues). İstanbul Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Yayınları. İstanbul/Türkiye
• Ören, K .(2006). İrade Gücü. (Willpower). Alternatif Düşünce Yayınevi. İstanbul/Türkiye
• Özen, Y. (2014). İrade ve İrade Eğitimi. (Will and Will Education). Gece Yayınevi. Ankara/Türkiye
• Özer, M.ve Karabulut, Ö. (1998). “Yaşlılarda Yaşam Doyumu”. (Elderly Life Satisfaction).Türk Geriatri Dergisi, cilt:6 sayı:2. Anakara/Türkiye
• Popper, R. K. (2005). Hayat Problem Çözmektir. (Life is Problem Solving). YKY. İstanbul/Türkiye
• Shaverve, P., Lawrence R. ve Wrightsman, S. (1991). Measures of Personality and Social Psychological Attitudes. (Measures of social psychological attitudes, Vol. 1). NY: Academic Pr. New York/USA
• Rank, O. (2001). Doğum Travması.(Birth Trauma). (Çev. Yücesoy Sabir). Metis Yayıncılık. İstanbul/Türkiye
• Schopenhauer, A. (1962). İrade Felsefesi. (Will philosophy). (Derleyen: Sadi Irmak). İstanbul/Türkiye
• Schopenhauer, A. (2005). İsteme ve Tasarım Olarak Dünya. (As the world want and Design). (Çev, Levent Övşar). İstanbul/Türkiye
• Schumacher, R. ve Lomax, R. (2004). A Beginner’s Guide to Structual Equation Modelling. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publisher. Alabama/USA
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. (SPSS and practical data analysis with LISREL: Analysis and Preparation). Ankara: Anı Yayıncılık
• Sever, M. (2008). Spinoza’da Özgürlük Kavramının Yeri ve Önemi. (The Role and Importance of Freedom Concepts in Spinoza). Millî Folklor Dergisi, S. 78, 2008, s. 29.
• Suparka, D. P. ve Johnson, P. L. (1975). Values education: approaches and materials, (ERİC Document Reproduction Service No: ED103284).
• Şimşek F. Ö. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. (LISREL Structural Equation Modeling Introduction Basic Principles and Applications). Ekinoks Yayınları. İstanbul/Türkiye
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. (Research Process and Data Analysis with SPSS). Detay Yayıncılık. Ankara/Türkiye
• Yalom, D. I. (2001). Varoluşçu Psikoterapi .(Existential Psychotherapy). (çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit), Kabalcı Yayınevi. İstanbul/Türkiye EXPANDED SUMMARY