SEÇMENLERİN OY VERME DAVRANIŞLARI İLE LİDERLERİN HİTAPLARINDA ARADIKLARI İKNA BİLEŞENLERİ VE ÜSLUP ÇEŞİTLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 218 - 233, 15.02.2016

Murat Başarır

Öz

Siyasal iletişim alan yazınında, seçmenler ve siyasi liderler, iletişim sürecinde önemli fonksiyonlar üstlenen iki temel aktör olarak belirginleşmektedir. Özellikle, liderlerin seçmenlere yönelik gerçekleştirdiği konuşmalarla, iki aktör doğrudan etkileşim içerisine girmektedir. Bu çalışma, liderlerin konuşmalarındaki ikna bileşenlerine ilişkin faktörler ile üsluplarına ilişkin faktörlerin yine seçmenlerin oy verme yaklaşımlarına yönelik faktörlerle olan ilişkilerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.

Bu amaç doğrultusunda, Şanlıurfa ilinde nicel yaklaşımlardan anket tekniği kullanılarak toplanan verilerin analizi neticesinde; seçmenlerin oy verme yaklaşımları ölçeğinde üç, ikna bileşenleri ölçeğinde dört, üslup ölçeğinde iki faktör tespit edilmiştir. Bu faktörler arasındaki ilişkilere yönelik yapılan korelasyon analizi sonucunda da pozitif veya negatif doğrusal ilişkiler bulunmuştur. Buna göre, sosyolojik oy verme faktörü ile duygusal çekicilikler, biçemli ifadeler ve çatışmacı üslup arasında pozitif doğrusal, kaynağın güvenilirliği, rasyonel çekicilikler ve uzlaşmacı üslup ile negatif doğrusal bir ilişki vardır. Psikolojik oy verme faktörü ile duygusal çekicilikler, biçemli ifadeler, kaynağın güvenilirliği ve çatışmacı üslup arasında pozitif doğrusal bir ilişki vardır. Rasyonel oy verme faktörü ile duygusal çekicilikler, biçemli ifadeler, kaynağın güvenilirliği, rasyonel çekicilikler ve uzlaşmacı üslup arasında pozitif doğrusal, çatışmacı üslup ile negatif doğrusal bir ilişki vardır. Çalışma, belirlenen faktörler üzerinden ilgileşime odaklanmasıyla alan yazındaki benzerlerinden ayrılan bir yapı sergilemektedir.

Anahtar Kelimeler: Siyasal iletişim, oy verme yaklaşımı, ikna, üslup, retorik

Anahtar Kelimeler

Siyasal iletişim, oy verme yaklaşımı, ikna, üslup, retorik

Kaynakça

• AKDAĞ, Mustafa (2009). “İnternetin Siyasal İletişimdeki Yeri ve Önemi”, (Editör: Abdullah Özkan), Siyasetin İletişimi. İstanbul: Tasam Yayınları, 293-308.
• ARISTOTALES (2008). Retorik, (Çev: Mehmet H.Doğan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ATKINSON, Rita L., ATKINSON, Richard C., SMITH, Edward E., BEM, Daryl J and NOLEN-HOEKSAMA, Susan (2002). Psikolojiye Giriş, (Çev: Yavuz Alogan), Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• BALCI, Ali (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• BARIŞ, Gülfidan (2009). “Partizan Seçmenler, Kararsız Seçmenler ve Gezen Oylar”, (Editör: Abdullah Özkan), Siyasetin İletişimi, İstanbul: Tasam Yayınları, 69-84.
• BAYRAM, Fatih (2010). “Ideology and Political Discourse: A Critical Discourse Analysis of Erdoğan’s Political Speech”, ARECLS, (7), 23-40.
• CATELLANI, Patrizia, BERTOLOTTI, Maura and COVELLI, Venusia (2013). “Counterfactual Communication in Politics: Features and Effects on Voters”, (Eds:, Isabella Poggi), In Multimodal Communication in Political Speech, Berlin: Springer-verlag, 75-84.
• CHARTERIS-BLACK, Jonathan (2011). Politicians and Rhetoric: The Persuasive Power of Metaphor, Palgrave Macmillan.
• ÇADIRCI, Ahmet (2010). “Retorik-Aristotales”, Hukuk Gündemi Dergisi, Ankara Barosu Yayını, (1), 90-97.
• ÇİNKO, Levent (2006). “Seçmen Davranışları ile Ekonomik Performans Arasındaki İlişkilerin Teorik Temelleri ve Türkiye Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(1), 103‐116.
• ÇOBAN, Ahmet (2004). Edebiyatta Üslup Üzerine, Ankara: Akçağ Yayınları.
• DAMLAPINAR, Zülfikar ve BALCI, Şükrü (2005). “Seçmenin Zihnindeki Aday İmajını Belirleyen Etkenler: 28 Mart 2004 Yerel Seçimleri Alan Araştırması”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(1), 58-79.
• DAMLAPINAR, Zülfikar ve BALCI, Şükrü (2014). Siyasal İletişim Sürecinde Seçimler, Adaylar, İmajlar, Konya: Literatürk Academia.
• DİVLEKCİ, Celalettin (2007). “Tarihsel Süreç İçerisinde Üslüba İlişkin Tanım Çabaları ve Bir Tanım Denemesi(1)”, AÜİFD, XLVIII, (2), 117-133.
• DOĞAN, Adem ve GÖKER, Göksel (2013). Siyasal İletişim Araştırmaları, Ankara: Nobel Yayınları.
• GÖKÇE, Orhan (1993). İletişim Bilimine Giriş, Ankara: Turhan Kitabevi.
• GREEN, Sandy Edward (2004). "A Rhetorical Theory of Diffusion." Academy of Management Review, (29).4, 653-669.
• GRONBECK, Bruce E. (2004). "Rhetoric and Politics." (Eds: Lynda Lee Kaid), Handbook of Political Communication Research, London: Florida Lawrence Erlboum Associates, 135-154.
• GÜLLÜPUNAR, Hasan, DİKER, Ersin ve ASLAN, Ş. Emre (2013). “Oy Verme Yaklaşımları Bağlamında Aday Merkezli Seçmen Tercihi Üzerine Deneysel Bir Araştırma”, Akademik Bakış Dergisi, (35), 1-21.
• HIGGINS, Colin, and WALKER, Robyn (2012). "Ethos, Logos, Pathos: Strategies of Persuasion in Social/Environmental Reports." Accounting Forum, (36), 3, 194-208.
• HÜLÜR, Himmet ve KALENDER, Ahmet (2003). Sosyo-Politik Tutumlar ve Din (Konya Araştırması), Konya: Çizgi Kitabevi.
• KALENDER, Ahmet (2000). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• KENTEL, Ferhat (1991). “Demokrasi Kamuoyu ve Siyasal İletişime Dair”, Birikim Dergisi, (30), 39-44.
• KIŞLALI, Taner (1998). Siyaset Bilimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• KÖKER, Eser (2007). Politikanın İletişimi İletişimin Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
• KROSTENKO, Brian A. (2004). “Text and Context in the Roman Forum: The Case of Cicero’s First Catilinarian 1.” (Eds: Walter Jost and Wendy Olmsted), in a Companion to Rhetoric And Rhetorical Criticism, Blackwell Publishing, 38-57.
• LAUER, Janice M. (2004). Invention in Rhetoric and Composition, USA: Parlor Press.
• LILLEKER, Darren G. (2013). Siyasal İletişim Temel Kavramlar, (Çev: Tolga Sağlam), İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
• MASCIULLI, Joseph; MOLCHANOV, Mikhail A. ; KNIGHT, W. Andy (2009): “Political Leadership in Context”, (Eds: Joseph, Masciulli; Mikhail A. Molchanov; Andy Knight, W.), in: The Ashgate Research Companion to Political Leadership, Burlington, VT: Ashgate, 3-27.
• MEYER, Michel (2009). Retorik, (Çev: İsmail Yerguz), Ankara: Dost Kitabevi.
• MILBURN, Michael, A. (1998). Sosyal Psikolojik Açıdan Kamuoyu ve Siyaset. (Çev: Ali Dönmez-Veli Duyan), Ankara: İmge Kitabevi.
• ÖNAL, Mehmet (2008). “Edebi Dil ve Üslup”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (36), 23-46.
• ÖZER, İnan ve MEDER Mehmet (2008). Siyasal Katılma ve Seçmen Davranışı. İstanbul: Ege Yayınları.
• ÖZKAN, Abdullah (2004). Siyasal İletişim. İstanbul: Nesil Yayınları.
• POLAT, Veli (2008). Politik Konuşma ve Politik Söylenme, İstanbul: Derin Yayınları.
• ROSKIN, Micheal G; CORD, Robert L; MEDEIROS, James A.; JONES, Walter S. (2013). Siyaset Bilimi, (Çev: Atilla Yayla), Ankara: Adres Yayınları.
• TEMİZEL, Metehan (2012). Türkiye’de Seçmen Davranışlarında Sosyo-Psikolojik, Kültürel ve Dinsel Faktörlerin Rolü: Kuramsal ve Ampirik Bir Çalışma, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• TOKGÖZ, Oya (2008). Siyasal İletişimi Anlamak, Ankara: İmge Yayınevi.
• YALIN, Eroğlu Bahar (2012). “Siyasal Liderliği “Duygusal” Düşünmek: Siyasal Parti Liderlerinin Üniversite Gençliği Üzerindeki Duygusal Zekâ Algısı”, Karadeniz Araştırmaları Merkezi, (35), 81-99.
• YÜKSEL, A. Haluk (2005). İkna ve Konuşma, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.